UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zabrać się

Chronologizacja

XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabiorę się
zabierzemy się
2 os. zabierzesz się
zabierzecie się
3 os. zabierze się
zabiorą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabrałem się
+(e)m się zabrał
zabrałam się
+(e)m się zabrała
zabrałom się
+(e)m się zabrało
zabraliśmy się
+(e)śmy się zabrali
zabrałyśmy się
+(e)śmy się zabrały
2 os. zabrałeś się
+(e)ś się zabrał
zabrałaś się
+(e)ś się zabrała
zabrałoś się
+(e)ś się zabrało
zabraliście się
+(e)ście się zabrali
zabrałyście się
+(e)ście się zabrały
3 os. zabrał się
zabrała się
zabrało się
zabrali się
zabrały się

bezosobnik: zabrano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabierzmy się
2 os. zabierz się
zabierzcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabrałbym się
bym się zabrał
zabrałabym się
bym się zabrała
zabrałobym się
bym się zabrało
zabralibyśmy się
byśmy się zabrali
zabrałybyśmy się
byśmy się zabrały
2 os. zabrałbyś się
byś się zabrał
zabrałabyś się
byś się zabrała
zabrałobyś się
byś się zabrało
zabralibyście się
byście się zabrali
zabrałybyście się
byście się zabrały
3 os. zabrałby się
by się zabrał
zabrałaby się
by się zabrała
zabrałoby się
by się zabrało
zabraliby się
by się zabrali
zabrałyby się
by się zabrały

bezosobnik: zabrano by się

bezokolicznik: zabrać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zabrawszy się

gerundium: zabranie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zabranie się
zabrania się
D. zabrania się
zabrań się
C. zabraniu się
zabraniom się
B. zabranie się
zabrania się
N. zabraniem się
zabraniami się
Ms. zabraniu się
zabraniach się
W. zabranie się
zabrania się

odpowiednik aspektowy: zabierać się

Pochodzenie

Zob. zabrać

1. do roboty

Definicja

przygotować się do jakiegoś działania lub zacząć coś robić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wziąć się

Połączenia

  • zabrać się do pracy, do roboty; do pisania, do nauki; do jedzenia
  • zabrać się !?za czytanie, !?za lekturę; !?za sprzątanie, !?za remont
  • zabrać się ostro

Cytaty

Nie mogłam rzucić pisania. Wydawca czeka na spóźnioną powieść więc powinnam zabrać się ostro do roboty.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010

Zerwałem się z fotela, wyciągnąłem z szafki żądany kieliszek i energicznie zabrałem się do sprzątania kuchni.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Idź się umyj, rozpakuj i zabierz się do robienia kolacji [...].

źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000

Była przekonana, że mężczyzna mający doskonały fach w ręku - mąż był adwokatem - zabierze się w końcu !?za zarabianie pieniędzy, zajmie się rodziną.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: On i one, Gazeta Wyborcza, 1998-08-13

Niewielu czytelników jednak wie, że zanim Dick zabrał się !?za pisanie opowiadań i powieści fantastyczno-naukowych, starał się zainteresować wydawców swoimi tekstami głównonurtowymi.

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Wołanie na puszczy, Esensja, 2008-10

Składnia

bez ograniczeń + zabrać się +
do CZEGO
bez ograniczeń + zabrać się +
!?za CO

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: zabrać się za co.

2. za kogoś

Definicja

pot. 
zacząć intensywnie zajmować się sprawami związanymi z określoną osobą i zastosować wobec niej radykalne środki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Czy nie lepiej byłoby nareszcie zabrać się za nie płacących ojców, którzy śmieją się z wyroków sądowych?

źródło: NKJP: Internet

Jest oczywiście bardzo miło, ale cieszę się, że już wracamy i że w końcu zabiorę się porządnie za siebie.

źródło: NKJP: Monika Rakusa: 39,9, 2008

Teraz imperium morduje Czeczeńców, ale nie jest powiedziane, że za pięćdziesiąt lat nie zabierze się za nas, a Czeczeńcom odpuści.

źródło: NKJP: Jarosław Marek Rymkiewicz: Rozmowy polskie w latach 1995-2008, 2009

Szybko wstali i zabrali się za ofiarę.

źródło: NKJP: Alan Akab: Więzień układu – część 2, Esensja, 2005-12

Składnia

bez ograniczeń + zabrać się +
za KOGO

3. skądś szybko

Definicja

pot. 
odejść skądś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

No dobra, może dopchamy się do samochodu i zabierzemy się stąd, zanim wstanie świt? Bo Suki rozerwie mnie na cholerne kawałeczki, jeśli wkrótce nie wrócę.

źródło: NKJP: (X): Siły Rynku, Esensja, 2006-02

Samochodzik nawalał, ponieważ klapka nie działała jak trzeba. Co z kolei zdenerwowało chłopaczka i zabrał się z korytarza.

źródło: NKJP: Dariusz Rekosz: Czarny Maciek i wenecki starodruk, 2010

Dziwiłem się absolwentom Głoskowa, którzy opowiadali, że pod koniec aspirantury mieli ochotę zabrać się i nie czekając na ocenę, pojechać do domu.

źródło: NKJP: Wojciech Wanat: Rok w Monarze, 2006

Zamknęli tę hołotę w ciemnicy, obiecali, że zawiadomią, kogo trzeba i zabrali się wszyscy.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Składnia

bez ograniczeń + zabrać się +
SKĄD

4. siebie samego na przejażdżkę

Definicja

pójść lub odbyć podróż dokądś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Ula postanowiła zabrać się do domu moją taksówką.

źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008

Potem przygodnym samochodem zabierze się na samą górę i znowu pójdzie piechotą, 12 kilometrów w dół do domu, robiąc po drodze porządki.

źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader, Rowerem przez Azję, Gazeta Wyborcza, 1998-10-30

W pełnym rynsztunku Hitlerjugend zabrałem się autostopem do Salzburga i zgłosiłem do urzędującego tam jeszcze Gauleitera.

źródło: NKJP: Cestimir Lang, Anna Tyszecka: Na drugie mam Adolf, Polityka, 2002-02-02

[...] Zabraliśmy się w drogę powrotną ku statkowi.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1957

Składnia

bez ograniczeń + zabrać się +
DOKĄD + (CZYM)

5. z kimś samochodem

Definicja

przyłączyć się do kogoś i pójść lub pojechać z nim

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Dobrze, że zdecydowałem się skorzystać z uprzejmości pewnej pani i zabrać się z nią jej czerwonym mini-cooperem do Warszawy.

źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

Co się stanie, gdy mnie rozpozna, a potem pozna i polubi, i nie opuści ani na chwilę, a nawet zabierze się ze mną w dalszą drogę?

źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007

Uzbrojony w wypożyczony sprzęt podwodny zabrałem się z grupą odpływającą w morze.

źródło: NKJP: Jan Gać: W ojczyźnie Majów, 2007

Składnia

bez ograniczeń + zabrać się +
DOKĄD + (CZYM) + z KIM

6. do dziewczyny

Definicja

pot. 
w sposób niewyszukany postarać się, aby doszło do kontaktu seksualnego z kimś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dobrać się

Cytaty

W końcu przeskoczył na wolną miłość i zabrał się do mnie. Byłby mnie zgwałcił, gdybyście w porę nie wrócili.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Składnia

bez ograniczeń + zabrać się +
do KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj