UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmarzły

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. marznąć

1. ręce

Definicja

taki, który bardzo mocno zmarzł na mrozie i dotkliwie odczuwa zimno

Wymowa

[zmar-zły]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przemarznięty, zmarznięty

Połączenia

  • zmarzłe dłonie, palce

Cytaty

Są tam i tacy których sprawa niby bawi / Także nieliczni których krwawa żądza dławi/ I jeszcze ta dziewczynka tuląca do ust zmarzłe dłonie / Gest to? czy już tylko ... nieme wołanie?

źródło: NKJP: Henryk Gruszka: Nieustającej Pamięci Tym, którzy swoją wiarę ..., Usenet -- pl.hum.poezja, 2004-11-01

Ponad widnokrąg płaski / Słychać gdzie ziemia stęka / Maleńkich spodeczków trzaski / Sny majstrów drogocenne / Pióra zmarzłych łabędzi / Idą w ruczaje podziemne / I żadnej o nich pamięci.

źródło: NKJP: Naczynie, Usenet -- pl.hum.poezja, 2002-09-04

Jedzenie, jakie taskają nam ludzie, ryzykując siąść za to na 10 dni. Jakie rozdają zmarzłymi rękami dziewczynki, które stoją na Majdanie drugą dobę bez snu.

źródło: NKJP: Te wspomnienia będą mnie palić..., Tygodnik Ciechanowski, 2006-04-18

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zmarzły
zmarzły
zmarzły
zmarzłe
zmarzła
D. zmarzłego
zmarzłego
zmarzłego
zmarzłego
zmarzłej
C. zmarzłemu
zmarzłemu
zmarzłemu
zmarzłemu
zmarzłej
B. zmarzłego
zmarzłego
zmarzły
zmarzłe
zmarzłą
N. zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłą
Ms. zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłej
W. zmarzły
zmarzły
zmarzły
zmarzłe
zmarzła
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zmarzli
zmarźli
zmarzli
zmarźli
zmarzłe
zmarzłe
D. zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
C. zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
B. zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
zmarzłe
N. zmarzłymi
zmarzłymi
zmarzłymi
zmarzłymi
Ms. zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
W. zmarzli
zmarźli
zmarzli
zmarźli
zmarzłe
zmarzłe

2. kartofle

Definicja

taki, który uległ zniszczeniu na skutek zbyt niskiej temperatury

Wymowa

[zmar-zły]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przemarzły, przemarznięty, zmarznięty

Połączenia

  • zmarzłe jagody, kartofle, owoce

Cytaty

Kiedyś, przed laty, [...] w swoich włóczęgach natknąłem się w polu na rozwalony kopiec zmarzłych w zimie kartofli

źródło: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł: opowiadania i reportaże, 2007

Sitko chętnie fotografuje rozległe krajobrazy, ale jego prawdziwą artystyczną pasją są przyrodnicze detale: czerwieniejąca zmarzłymi owocami i ozdobiona lodową kolią gałązka głogu.

źródło: NKJP: Andrzej Warzecha: Dyskretny ukłon fotografa, Dziennik Polski, 2006-02-22

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zmarzły
zmarzły
zmarzły
zmarzłe
zmarzła
D. zmarzłego
zmarzłego
zmarzłego
zmarzłego
zmarzłej
C. zmarzłemu
zmarzłemu
zmarzłemu
zmarzłemu
zmarzłej
B. zmarzłego
zmarzłego
zmarzły
zmarzłe
zmarzłą
N. zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłą
Ms. zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłej
W. zmarzły
zmarzły
zmarzły
zmarzłe
zmarzła
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zmarzli
zmarźli
zmarzli
zmarźli
zmarzłe
zmarzłe
D. zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
C. zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
B. zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
zmarzłe
N. zmarzłymi
zmarzłymi
zmarzłymi
zmarzłymi
Ms. zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
W. zmarzli
zmarźli
zmarzli
zmarźli
zmarzłe
zmarzłe

3. grunt

Definicja

taki, który zamienił się w lód lub stwardniał na skutek mrozów

Wymowa

[zmar-zły]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przemarzły, przemarznięty, zmarznięty

Połączenia

  • zmarzły grunt, śnieg; zmarzła murawa, trawa, ziemia; zmarzłe błoto
  • zmarzły na kość

Cytaty

Prace wznowiono 9 grudnia 1914 r., zaczęły się jednak mrozy i zamiecie śnieżne. Zmarzły grunt trzeba było rozbijać kilofami.

źródło: NKJP: Andrzej Tajchert: Koleje wąskotorowe. Zwierzyniec – Biłograj, 2007

Jakże chciała usłyszeć miłe skrzypienie zmarzłego śniegu pod stopami.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Wapienna ścieżka zasrebrzyła się tajemniczo, zaskrzyły się też nieśmiało bladymi iskierkami zmarzłe chaszcze.

źródło: NKJP: Łukasz Kamykowski: Dom między lipą a bilbordem, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zmarzły
zmarzły
zmarzły
zmarzłe
zmarzła
D. zmarzłego
zmarzłego
zmarzłego
zmarzłego
zmarzłej
C. zmarzłemu
zmarzłemu
zmarzłemu
zmarzłemu
zmarzłej
B. zmarzłego
zmarzłego
zmarzły
zmarzłe
zmarzłą
N. zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłą
Ms. zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłej
W. zmarzły
zmarzły
zmarzły
zmarzłe
zmarzła
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zmarzli
zmarźli
zmarzli
zmarźli
zmarzłe
zmarzłe
D. zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
C. zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
zmarzłym
B. zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
zmarzłe
N. zmarzłymi
zmarzłymi
zmarzłymi
zmarzłymi
Ms. zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
zmarzłych
W. zmarzli
zmarźli
zmarzli
zmarźli
zmarzłe
zmarzłe
Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj