UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wesprzeć się

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wesprę się	wesprzemy się
2 os.	wesprzesz się	wesprzecie się
3 os.	wesprze się	wesprą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wsparłem się +(e)m się wsparł	wsparłam się +(e)m się wsparła	wsparłom się +(e)m się wsparło	wsparliśmy się +(e)śmy się wsparli	wsparłyśmy się +(e)śmy się wsparły
2 os.	wsparłeś się +(e)ś się wsparł	wsparłaś się +(e)ś się wsparła	wsparłoś się +(e)ś się wsparło	wsparliście się +(e)ście się wsparli	wsparłyście się +(e)ście się wsparły
3 os.	wsparł się	wsparła się	wsparło się	wsparli się	wsparły się

bezosobnik: wsparto się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wesprzyjmy się
2 os.	wesprzyj się	wesprzyjcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wsparłbym się bym się wsparł	wsparłabym się bym się wsparła	wsparłobym się bym się wsparło	wsparlibyśmy się byśmy się wsparli	wsparłybyśmy się byśmy się wsparły
2 os.	wsparłbyś się byś się wsparł	wsparłabyś się byś się wsparła	wsparłobyś się byś się wsparło	wsparlibyście się byście się wsparli	wsparłybyście się byście się wsparły
3 os.	wsparłby się by się wsparł	wsparłaby się by się wsparła	wsparłoby się by się wsparło	wsparliby się by się wsparli	wsparłyby się by się wsparły

bezosobnik: wsparto by się

bezokolicznik: wesprzeć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wsparłszy się

gerundium: wsparcie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wsparcie się	wsparcia się
D.	wsparcia się
C.	wsparciu się	wsparciom się
B.	wsparcie się	wsparcia się
N.	wsparciem się	wsparciami się
Ms.	wsparciu się	wsparciach się
W.	wsparcie się	wsparcia się

odpowiednik aspektowy: wspierać się

Pochodzenie

Zob. przeć 1

1. o ścianę

Definicja

przyjąć taką pozycję, aby dotykać kogoś lub czegoś innego i nie mieć możliwości przewrócenia się lub osunięcia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	oprzeć się, podeprzeć się, zeprzeć się
	hiperonimy:	dotknąć

Połączenia

wesprzeć się dłońmi, łokciami, plecami, rękoma
wesprzeć się na łokciach

Cytaty

	Siwy wsparł się łokciami o barierkę i patrzył w dół. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009
	Nie zaryła tyłkiem w śnieg tylko dlatego, że ukucnąłem wraz z nią i wsparła się o mnie plecami. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1955
	Złapał się tą wyciągniętą ręką poręczy, a wstąpiwszy na pierwszy schodek, na którym siedziałem, wsparł się nawet z lekka drugą ręką na moim ramieniu. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996
	Wesprzyj się na mnie. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996
	Kamil wsparł się na blacie, jakby zamierzał wstać. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008

Składnia

	+	wesprzeć się	+	(CZYM) + o KOGO/CO
	+	wesprzeć się	+	(CZYM) + na KIM/CZYM

2. na filarach

Definicja

zetknąć się z czymś w taki sposób, aby nie móc przewrócić się lub osunąć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	zeprzeć się
	hiperonimy:	dotknąć

Cytaty

Ganek z balustradą i dwiema szerokimi ławkami po przeciwnych stronach drzwi wsparł się na dwóch białych kolumnach.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Opracowywany jest właśnie projekt jego zadaszenia, które od strony zalewu wesprze się o zamkową wieżę.

źródło: NKJP: Remontują ruiny, Sztafeta, 2002

O stok niewielkiej góry, na której go wzniesiono, wsparła się wioska z bambusa i pergaminu.

źródło: NKJP: Adam Iwanowski: Akant, 2007-03

Składnia

	+	wesprzeć się	+	o CO
	+	wesprzeć się	+	na CZYM

3. na sobie

Definicja

oprzeć się o siebie wzajemnie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	oprzeć się, podeprzeć się
	hiperonimy:	dotknąć

Cytaty

Wsparłszy się o siebie plecami, odbijają ciosy wrogów.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

Harry i Neville wsparli się o siebie, rycząc ze śmiechu.

źródło: Internet

Składnia

wesprzeć się

(o KOGO)

4. nawzajem

Definicja

pomagać sobie nawzajem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wspomóc się

Cytaty

Mam nadzieję, że za jakiś czas uda się nam połączyć większą grupę takich osób i nawzajem wesprzeć się w swoich działaniach.

źródło: NKJP: Internet

Samotni rozpaczliwie poszukują w nich partnera - człowieka, z którym życie nabrałoby sensu, z którym mogliby stworzyć rodzinę, wesprzeć się wzajemnie w trudnych chwilach, z którym byliby szczęśliwi.

źródło: NKJP: Elżbieta Południakowa: Co mogę ci dać?, Wieczór Wybrzeża, 2001-09-22

[...] proponuję, żebyśmy trochę właśnie o tych najważniejszych dla nas celach na najbliższą przyszłość pogadali i wsparli się nawzajem - jeśli macie ochotę, zapraszam.

źródło: Internet

Składnia

wesprzeć się

(w CZYM)

5. na dowodach

Definicja

przyjąć kogoś lub coś za podstawę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Cytaty

Ramówka wesprze się na talk-shows, serialu o przebojowej prawniczce i dokumentach dotyczących seksu.

źródło: NKJP: Krystyna Lubelska: Kanalizacja, Polityka, 2004-06-26

Kampania [...] wsparła się w istocie na negatywnej ocenie stanu państwa, gospodarki i społeczeństwa.

źródło: NKJP: Jacek Raciborski: Polskie wybory. Zachowania wyborcze społeczeństwa polskiego w latach 1989-1995, 1997

Aksjologia turystyki powinna wesprzeć się na rozbudowanej analizie całego zbioru nośników wartości, w szczególności w obrębie geografii atrakcji turystycznych.

źródło: NKJP: Ryszard Winiarski: Nauki o turystyce, 2003

Składnia

wesprzeć się

na CZYM

6. autorytetem

Definicja

użyć kogoś lub czegoś, aby sobie pomóc

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

podeprzeć się, wspomóc się

Cytaty

	Dodatkowo można też wesprzeć się łatwo dostępnymi w księgarniach poradnikami. źródło: NKJP: Komputer w domu, Super Nowości, 1998
	Obecnie zarabiam sporo pieniędzy, ale czeka mnie inwestycja więc postanowiłem wesprzeć się kredytem. źródło: NKJP: Forum czytelników, Gazeta Poznańska, 2006-05-08
	I wsparł się Cyceronem, bo przecież to oni, „pospólstwo” Korony Królestwa Polskiego, byli teraz współczesnymi Rzymianami. źródło: NKJP: Stefan Bratkowski: Historia, Gazeta Wyborcza, 1998-06-05
	Gorzej z Freemanem, który, w przeciwieństwie do Jolie, nie może wesprzeć się urodą. źródło: NKJP: Ewa Drab: Kulą w łeb, Esensja, 2008-09

Składnia

wesprzeć się

KIM/CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 04.02.2016