UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odrestaurować

Chronologizacja

1861, SJPWil

Pochodzenie

Od: restaurować

1. zabytek

Definicja

odnowić stary lub zniszczony obiekt

Wymowa

[odrestau-rować]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odnowić

Połączenia

  • odrestaurować budynek, cmentarz, dom, dworek, grób, kościół, nekropolię, kamienicę, ołtarz, pałac, pomnik, rynek, zabytek, zamek; elewację
  • częściowo, gruntownie, pięknie, starannie, wspaniale odrestaurować

Cytaty

Własnym sumptem parafia zamierza w tym roku odrestaurować, pod nadzorem miejskiego konserwatora zabytków, polichromie zdobiące prezbiterium.

źródło: NKJP: Małgorzata Litwin: Barokowa perełka, Gazeta Miejska nr 101, 2002

[...] myśl o gruntownym remoncie nie jest tylko marzeniem. [...] Odrestaurowaniem pałacu zainteresowani są Anglicy i Niemcy.

źródło: NKJP: Leszek Grabowy: Zostali strażnicy, Gazeta Wrocławska, 2002-01-11

Dzisiaj każdy z nas zwraca uwagę na pięknie odrestaurowaną kamienicę, na której kupiec umieścił swój gustowny szyld, stylizowany tak, aby komponował się kształtem fasady.

źródło: NKJP: Jacek Rafał Kudelski, Gazeta Miejska nr 15, 1999

Klub Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi chce odrestaurować zabytkowy wagon. Chodzi o egzemplarz typu 5N z 1961 roku.

źródło: Internet: https://www.radiolodz.pl/.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrestauruję
 odrestaurujemy
2 os. odrestaurujesz
 odrestaurujecie
3 os. odrestauruje
 odrestaurują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrestaurowałem
+(e)m odrestaurował
 odrestaurowałam
+(e)m odrestaurowała
 odrestaurowałom
+(e)m odrestaurowało
 odrestaurowaliśmy
+(e)śmy odrestaurowali
 odrestaurowałyśmy
+(e)śmy odrestaurowały
2 os. odrestaurowałeś
+(e)ś odrestaurował
 odrestaurowałaś
+(e)ś odrestaurowała
 odrestaurowałoś
+(e)ś odrestaurowało
 odrestaurowaliście
+(e)ście odrestaurowali
 odrestaurowałyście
+(e)ście odrestaurowały
3 os. odrestaurował
 odrestaurowała
 odrestaurowało
 odrestaurowali
 odrestaurowały

bezosobnik: odrestaurowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrestaurujmy
2 os. odrestauruj
 odrestaurujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrestaurowałbym
bym odrestaurował
 odrestaurowałabym
bym odrestaurowała
 odrestaurowałobym
bym odrestaurowało
 odrestaurowalibyśmy
byśmy odrestaurowali
 odrestaurowałybyśmy
byśmy odrestaurowały
2 os. odrestaurowałbyś
byś odrestaurował
 odrestaurowałabyś
byś odrestaurowała
 odrestaurowałobyś
byś odrestaurowało
 odrestaurowalibyście
byście odrestaurowali
 odrestaurowałybyście
byście odrestaurowały
3 os. odrestaurowałby
by odrestaurował
 odrestaurowałaby
by odrestaurowała
 odrestaurowałoby
by odrestaurowało
 odrestaurowaliby
by odrestaurowali
 odrestaurowałyby
by odrestaurowały

bezosobnik: odrestaurowano by

bezokolicznik: odrestaurować

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

odrestaurowawszy

gerundium: odrestaurowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrestaurowany

odpowiedniki aspektowe: odrestaurowywać , restaurować

Składnia

bez ograniczeń + odrestaurować +
CO

2. dynastię

Definicja

polit. 
przywrócić władzę, dynastię, ustrój, które zostały wcześniej obalone

Wymowa

[odrestau-rować]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Cytaty

Kiedy wybuchła pierwsza wojna światowa, a potem się zakończyła i zezwolono na istnienie państwa polskiego, polscy oficerowie obcych armii [...] i inteligencja podobnej proweniencji [...], a także politycy porozbiorowego chowu, przejęli władzę i odrestaurowali Drugą Rzeczpospolitą.

źródło: NKJP: Kazimierz Kutz: Orędownicy i wytresowane psy, Dziennik Zachodni, 2003-12-19

Wraz z upadkiem II Cesarstwa rozsypał się w gruzy bonapartyzm i jako dążność do odrestaurowania dynastii Bonapartych, i jako system rządów burżuazji.

źródło: Annales: Nauki filozoficzne i humanistyczne, 1969 (books.google.pl)

Jako oficer rosyjskiej ekspedycji został w Paryżu dwa lata. Odrestaurowana dynastia Burbonów wynagrodziła jego służbę Legią Honorową.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrestauruję
 odrestaurujemy
2 os. odrestaurujesz
 odrestaurujecie
3 os. odrestauruje
 odrestaurują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrestaurowałem
+(e)m odrestaurował
 odrestaurowałam
+(e)m odrestaurowała
 odrestaurowałom
+(e)m odrestaurowało
 odrestaurowaliśmy
+(e)śmy odrestaurowali
 odrestaurowałyśmy
+(e)śmy odrestaurowały
2 os. odrestaurowałeś
+(e)ś odrestaurował
 odrestaurowałaś
+(e)ś odrestaurowała
 odrestaurowałoś
+(e)ś odrestaurowało
 odrestaurowaliście
+(e)ście odrestaurowali
 odrestaurowałyście
+(e)ście odrestaurowały
3 os. odrestaurował
 odrestaurowała
 odrestaurowało
 odrestaurowali
 odrestaurowały

bezosobnik: odrestaurowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odrestaurujmy
2 os. odrestauruj
 odrestaurujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odrestaurowałbym
bym odrestaurował
 odrestaurowałabym
bym odrestaurowała
 odrestaurowałobym
bym odrestaurowało
 odrestaurowalibyśmy
byśmy odrestaurowali
 odrestaurowałybyśmy
byśmy odrestaurowały
2 os. odrestaurowałbyś
byś odrestaurował
 odrestaurowałabyś
byś odrestaurowała
 odrestaurowałobyś
byś odrestaurowało
 odrestaurowalibyście
byście odrestaurowali
 odrestaurowałybyście
byście odrestaurowały
3 os. odrestaurowałby
by odrestaurował
 odrestaurowałaby
by odrestaurowała
 odrestaurowałoby
by odrestaurowało
 odrestaurowaliby
by odrestaurowali
 odrestaurowałyby
by odrestaurowały

bezosobnik: odrestaurowano by

bezokolicznik: odrestaurować

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

odrestaurowawszy

gerundium: odrestaurowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrestaurowany

odpowiednik aspektowy: restaurować

Składnia

bez ograniczeń + odrestaurować +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 09.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN