Chronologizacja
Pochodzenie
niem. Maulaffe
Wyraz niemiecki znaczy dosłownie 'małpa z rozwartym pyskiem', gdzie Maul 'pysk, paszcza', Affe 'małpa' (Bor); rozszerzenie znaczenia na 'znak' wynika prawdopodobnie z jego kształtu, który może być kojarzony z małpą ogoniastą, bowiem na przykład po niemiecku nazywany on jest Affenschwanz, dosłownie 'małpi ogon'.
1. zwierzę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt inne zwierzęta lądowe
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | zwierzę |
Połączenia
- małpa nadrzewna; afrykańskie małpy
- małpy i słonie; antylopy i małpy
- stado małp
- małpa je banana; siedzi; skacze; naśladuje kogoś
- pochodzić od małpy
- owłosiony; zwinny jak małpa
Cytaty
Siedząca pod pobliskim drzewem małpa, wielki goryl, zerknęła na nas spode łba, jak tylko małpy potrafią. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000 |
|
Małpy zawsze okazywały ciekawość w stosunku do nas. Stawały na środku drogi, nawet gdy zjawiały się niedaleko, i dopiero po przypatrzeniu się nam ruszały dalej. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Nowa przygoda: Gwinea, 1962 |
|
Pewien gatunek afrykańskich małp, zwanych koczkodanami zielonosiwymi, posługuje się na przykład trzema różnymi okrzykami alarmowymi: jeden ostrzega przed pojawieniem się lamparta, drugi przed orłem, zaś trzeci przed wężem. źródło: NKJP: Krzysztof Szymborski: Co ma nam kruk do powiedzenia, Polityka, nr 2439, 2004-02-14 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | małpa |
małpy |
|
D. | małpy |
małp |
|
C. | małpie |
małpom |
|
B. | małpę |
małpy |
|
N. | małpą |
małpami |
|
Ms. | małpie |
małpach |
|
W. | małpo |
małpy |
2. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- stara, głupia małpa
Cytaty
Chciałam kiedyś zrobić na złość pielęgniarce i poskarżyłam dr. Kępińskiemu, że uderzyła mnie pantoflem. A to małpa - powiedział. źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Świetny, nie święty, Polityka, nr 2353, 2002-06-08 |
|
Tymczasem we drzwiach zjawiło się paru kompanów pijanego: krępy, rudawy mężczyzna i młoda dziewczyna o bardzo wypukłych piersiach i dużych, czerwonych rękach. - Jasiek! - zakrzyczała - chodź tu, małpo jedna. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001 |
|
Sama wiesz, jak to jest, kiedy bankiet zdominują małpy z show-biznesu. Te ich ortopedyczne buciki, te ufarbowane włosy, te dresiki z kapturkami. I każdy ma ciemne okulary nad czołem. No i jakiś interes do obgadania... Nuda... Banał... Sztampa... źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | małpa |
małpy |
|
D. | małpy |
małp |
|
C. | małpie |
małpom |
|
B. | małpę |
małpy |
|
N. | małpą |
małpami |
|
Ms. | małpie |
małpach |
|
W. | małpo |
małpy |
3. znak
Definicja
Noty o użyciu
Używane przeważnie przy wypowiadaniu adresu poczty elektronicznej, np. podczas dyktowania go komuś.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość Internet
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | znak |
Cytaty
A jak masz na imię? - Gosia. - A jaki masz adres: - w w w kropka gosia kropka 9 małpa wp.pl. źródło: NKJP: Roman Szewczyk: Gazeta dla dzieci, Gazeta Poznańska, 2004-03-20 |
|
W internecie pojawił się nowy wirus napisany przez hakerów zanzibarskich. Przenika on do poczty elektronicznej i zjada małpę w adresie. źródło: NKJP: trzydziestki: Sygnaturki trzydziestek - lipiec 07, Pinezka.pl, 2005-07 |
|
W wypadku zainteresowania proszę o kontakt na priv po usunięciu dwóch małp w adresie. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | małpa |
małpy |
|
D. | małpy |
małp |
|
C. | małpie |
małpom |
|
B. | małpę |
małpy |
|
N. | małpą |
małpami |
|
Ms. | małpie |
małpach |
|
W. | małpo |
małpy |
Inne uwagi
Zwykle lp