UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

skazić

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

psł. *jьz-kaziti / *sъ-kaziti, -*kažǫ 'spowodować, że coś znikło, osłabło, zwiędło, uschło'

Przedrostkowy czasownik od st.pol. kazić, każę < psł. *kaziti, *kažǫ 'psuć, niszczyć'; pokrewny psł. *čeznǫti, zob. czeznąć

1. zeszpecić

Definicja

spowodować zniszczenie lub zeszpecenie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Jej górna warga drgnęła, twarz skaził grymas, jej oczy pełne były oddania, samego tylko oddania.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Krąg pierwszy, 1996

W akademiku nie zabija się karaluchów. Powód? Streszcza się w pytaniu - bo ile można? [...] I czym? Książką karakona zatłuczesz? Malowniczo rozpryskanymi wnętrznościami na wieki skazisz bezcenny wolumin BUW-u? Czym więc?

źródło: NKJP: Rząd: karaczany, Tygodnik Siedlecki, 2008-10-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	skażę	skazimy
2 os.	skazisz	skazicie
3 os.	skazi	skażą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skaziłem +(e)m skaził	skaziłam +(e)m skaziła	skaziłom +(e)m skaziło	skaziliśmy +(e)śmy skazili	skaziłyśmy +(e)śmy skaziły
2 os.	skaziłeś +(e)ś skaził	skaziłaś +(e)ś skaziła	skaziłoś +(e)ś skaziło	skaziliście +(e)ście skazili	skaziłyście +(e)ście skaziły
3 os.	skaził	skaziła	skaziło	skazili	skaziły

bezosobnik: skażono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		skaźmy
2 os.	skaź	skaźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skaziłbym bym skaził	skaziłabym bym skaziła	skaziłobym bym skaziło	skazilibyśmy byśmy skazili	skaziłybyśmy byśmy skaziły
2 os.	skaziłbyś byś skaził	skaziłabyś byś skaziła	skaziłobyś byś skaziło	skazilibyście byście skazili	skaziłybyście byście skaziły
3 os.	skaziłby by skaził	skaziłaby by skaziła	skaziłoby by skaziło	skaziliby by skazili	skaziłyby by skaziły

bezosobnik: skażono by

bezokolicznik: skazić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skaziwszy

gerundium: skażenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	skażenie	skażenia
D.	skażenia	skażeń
C.	skażeniu	skażeniom
B.	skażenie	skażenia
N.	skażeniem	skażeniami
Ms.	skażeniu	skażeniach
W.	skażenie	skażenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: skażony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skażony	skażony	skażony	skażone	skażona
D.	skażonego	skażonego	skażonego	skażonego	skażonej
C.	skażonemu	skażonemu	skażonemu	skażonemu	skażonej
B.	skażonego	skażonego	skażony	skażone	skażoną
N.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym	skażoną
Ms.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym	skażonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skażeni	skażeni	skażone	skażone
D.	skażonych	skażonych	skażonych	skażonych
C.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym
B.	skażonych	skażonych	skażonych	skażone
N.	skażonymi	skażonymi	skażonymi	skażonymi
Ms.	skażonych	skażonych	skażonych	skażonych

Składnia

skazić

2. złem

Definicja

ulec jakiemuś niekorzystnemu działaniu lub wpływowi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

skazić duszę, serce, umysł
skazić złem
skażony cywilizacją

Cytaty

[...] aby skazić dusze, diabeł zawsze posługuje się pewnymi pozorami prawdy.

źródło: Internet

Obok działań z pogranicza etnografii i antropologii kultury, bezpośrednich spotkań i tzw. zgromadzeń z ludnością zapadłych wsi, których nie skażono cywilizacją [...], grupa z Gardzienic organizuje także międzynarodowe spotkania artystów, krytyków i uczonych, staże dla młodzieży itd.

źródło: NKJP: Janusz Majcherek: Wschód i Zachód, Gazeta Wyborcza, 1992-02-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	skażę	skazimy
2 os.	skazisz	skazicie
3 os.	skazi	skażą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skaziłem +(e)m skaził	skaziłam +(e)m skaziła	skaziłom +(e)m skaziło	skaziliśmy +(e)śmy skazili	skaziłyśmy +(e)śmy skaziły
2 os.	skaziłeś +(e)ś skaził	skaziłaś +(e)ś skaziła	skaziłoś +(e)ś skaziło	skaziliście +(e)ście skazili	skaziłyście +(e)ście skaziły
3 os.	skaził	skaziła	skaziło	skazili	skaziły

bezosobnik: skażono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		skaźmy
2 os.	skaź	skaźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skaziłbym bym skaził	skaziłabym bym skaziła	skaziłobym bym skaziło	skazilibyśmy byśmy skazili	skaziłybyśmy byśmy skaziły
2 os.	skaziłbyś byś skaził	skaziłabyś byś skaziła	skaziłobyś byś skaziło	skazilibyście byście skazili	skaziłybyście byście skaziły
3 os.	skaziłby by skaził	skaziłaby by skaziła	skaziłoby by skaziło	skaziliby by skazili	skaziłyby by skaziły

bezosobnik: skażono by

bezokolicznik: skazić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skaziwszy

gerundium: skażenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	skażenie	skażenia
D.	skażenia	skażeń
C.	skażeniu	skażeniom
B.	skażenie	skażenia
N.	skażeniem	skażeniami
Ms.	skażeniu	skażeniach
W.	skażenie	skażenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: skażony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skażony	skażony	skażony	skażone	skażona
D.	skażonego	skażonego	skażonego	skażonego	skażonej
C.	skażonemu	skażonemu	skażonemu	skażonemu	skażonej
B.	skażonego	skażonego	skażony	skażone	skażoną
N.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym	skażoną
Ms.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym	skażonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skażeni	skażeni	skażone	skażone
D.	skażonych	skażonych	skażonych	skażonych
C.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym
B.	skażonych	skażonych	skażonych	skażone
N.	skażonymi	skażonymi	skażonymi	skażonymi
Ms.	skażonych	skażonych	skażonych	skażonych

Składnia

skazić

CO + (CZYM)

3. glebę

Definicja

zanieczyścić coś czymś trującym lub promieniotwórczym i spowodować, że staje się szkodliwe dla zdrowia lub życia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ochrona i zanieczyszczenie środowiska

Połączenia

skazić glebę, powietrze, środowisko, teren, wodę, źródło
skazić metalami ciężkimi
skażony chemicznie, promieniotwórczo

Cytaty

Kierowcy zostawili inwestorowi po sobie setki zakopanych opon oraz zbiorników oleju, które skaziły glebę.

źródło: NKJP: Czterdzieści tysięcy metrów rozrywki, Tygodnik Rybnicki, 2007-03-20

Ryby w dolnym biegu Tamizy zmieniają płeć z męskiej na żeńską. Powodem jest skażenie wód estrogenem - żeńskim hormonem w postaci syntetycznej.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	skażę	skazimy
2 os.	skazisz	skazicie
3 os.	skazi	skażą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skaziłem +(e)m skaził	skaziłam +(e)m skaziła	skaziłom +(e)m skaziło	skaziliśmy +(e)śmy skazili	skaziłyśmy +(e)śmy skaziły
2 os.	skaziłeś +(e)ś skaził	skaziłaś +(e)ś skaziła	skaziłoś +(e)ś skaziło	skaziliście +(e)ście skazili	skaziłyście +(e)ście skaziły
3 os.	skaził	skaziła	skaziło	skazili	skaziły

bezosobnik: skażono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		skaźmy
2 os.	skaź	skaźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skaziłbym bym skaził	skaziłabym bym skaziła	skaziłobym bym skaziło	skazilibyśmy byśmy skazili	skaziłybyśmy byśmy skaziły
2 os.	skaziłbyś byś skaził	skaziłabyś byś skaziła	skaziłobyś byś skaziło	skazilibyście byście skazili	skaziłybyście byście skaziły
3 os.	skaziłby by skaził	skaziłaby by skaziła	skaziłoby by skaziło	skaziliby by skazili	skaziłyby by skaziły

bezosobnik: skażono by

bezokolicznik: skazić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skaziwszy

gerundium: skażenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	skażenie	skażenia
D.	skażenia	skażeń
C.	skażeniu	skażeniom
B.	skażenie	skażenia
N.	skażeniem	skażeniami
Ms.	skażeniu	skażeniach
W.	skażenie	skażenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: skażony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skażony	skażony	skażony	skażone	skażona
D.	skażonego	skażonego	skażonego	skażonego	skażonej
C.	skażonemu	skażonemu	skażonemu	skażonemu	skażonej
B.	skażonego	skażonego	skażony	skażone	skażoną
N.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym	skażoną
Ms.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym	skażonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skażeni	skażeni	skażone	skażone
D.	skażonych	skażonych	skażonych	skażonych
C.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym
B.	skażonych	skażonych	skażonych	skażone
N.	skażonymi	skażonymi	skażonymi	skażonymi
Ms.	skażonych	skażonych	skażonych	skażonych

Składnia

skazić

CO + (CZYM)

4. alkohol

Definicja

umyślnie dodać do jakiegoś produktu środków trujących i uczynić go niezdatnym do spożycia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

skazić chleb, mięso, mleko; alkohol, spirytus

Cytaty

Puckiemu rolnikowi ktoś zatruł paszę dla krów rtęcią. - Musiałem wylać ponad 2000 litrów skażonego mleka [...]. - Nie nadawało się do spożycia.

źródło: NKJP: (PEN): Mleko do ścieków, Dziennik Bałtycki, 2000-05-31

[...] polityka ograniczania spożycia alkoholu, polegająca na zaledwie jednokrotnym skażeniu spirytusu etylowego, używanego do produkcji rozpałki oraz płynu do spryskiwaczy, nie dała oczekiwanych rezultatów. [...] I właśnie teraz, gdy ten umiarkowanie skażony wyrób znalazł sobie rynkową niszę, państwo postanowiło skazić go jeszcze mocniej i to akurat w okresie wzmożonego spożycia.

źródło: NKJP: Strefa skażenia, Polityka, 2008-01-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	skażę	skazimy
2 os.	skazisz	skazicie
3 os.	skazi	skażą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skaziłem +(e)m skaził	skaziłam +(e)m skaziła	skaziłom +(e)m skaziło	skaziliśmy +(e)śmy skazili	skaziłyśmy +(e)śmy skaziły
2 os.	skaziłeś +(e)ś skaził	skaziłaś +(e)ś skaziła	skaziłoś +(e)ś skaziło	skaziliście +(e)ście skazili	skaziłyście +(e)ście skaziły
3 os.	skaził	skaziła	skaziło	skazili	skaziły

bezosobnik: skażono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		skaźmy
2 os.	skaź	skaźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skaziłbym bym skaził	skaziłabym bym skaziła	skaziłobym bym skaziło	skazilibyśmy byśmy skazili	skaziłybyśmy byśmy skaziły
2 os.	skaziłbyś byś skaził	skaziłabyś byś skaziła	skaziłobyś byś skaziło	skazilibyście byście skazili	skaziłybyście byście skaziły
3 os.	skaziłby by skaził	skaziłaby by skaziła	skaziłoby by skaziło	skaziliby by skazili	skaziłyby by skaziły

bezosobnik: skażono by

bezokolicznik: skazić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skaziwszy

gerundium: skażenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	skażenie	skażenia
D.	skażenia	skażeń
C.	skażeniu	skażeniom
B.	skażenie	skażenia
N.	skażeniem	skażeniami
Ms.	skażeniu	skażeniach
W.	skażenie	skażenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: skażony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skażony	skażony	skażony	skażone	skażona
D.	skażonego	skażonego	skażonego	skażonego	skażonej
C.	skażonemu	skażonemu	skażonemu	skażonemu	skażonej
B.	skażonego	skażonego	skażony	skażone	skażoną
N.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym	skażoną
Ms.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym	skażonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skażeni	skażeni	skażone	skażone
D.	skażonych	skażonych	skażonych	skażonych
C.	skażonym	skażonym	skażonym	skażonym
B.	skażonych	skażonych	skażonych	skażone
N.	skażonymi	skażonymi	skażonymi	skażonymi
Ms.	skażonych	skażonych	skażonych	skażonych

Składnia

skazić

CO + (CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 21.07.2014