Chronologizacja
Pochodzenie
Czasownik z przedrostkiem za- od kontynuantu psł. *kaziti, *kažǫ 'powodować, że coś niknie, więdnie'; zob. kazić. W etymologicznym związku z czeznąć (por.).
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zainfekować, zarazić |
Połączenia
- zakazić kobietę, pacjenta
- zakazić gronkowcem, kiłą, wirusem, żółtaczką...
- być zakażonym
- zakażeni i chorzy
Cytaty
|
Przy pomocy tego urządzenia można także określić, czy badana osoba jest zakażona żółtaczką. źródło: NKJP: (PIEL): Wykrycie wirusa HIV kosztuje tylko 12,50 zł, Gazeta Wrocławska, 1999 |
|
|
Marta była nosicielką HIV. Zakaził ją Sebastian, który zdradzając Martę ze swoją byłą dziewczyną, także nosicielką, nie zastosował żadnych zabezpieczeń. źródło: NKJP: Seks, Cosmopolitan, 1999 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zakażę |
zakazimy |
|||
| 2 os. |
zakazisz |
zakazicie |
|||
| 3 os. |
zakazi |
zakażą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zakaziłem +(e)m zakaził |
zakaziłam +(e)m zakaziła |
zakaziłom +(e)m zakaziło |
zakaziliśmy +(e)śmy zakazili |
zakaziłyśmy +(e)śmy zakaziły |
| 2 os. |
zakaziłeś +(e)ś zakaził |
zakaziłaś +(e)ś zakaziła |
zakaziłoś +(e)ś zakaziło |
zakaziliście +(e)ście zakazili |
zakaziłyście +(e)ście zakaziły |
| 3 os. |
zakaził |
zakaziła |
zakaziło |
zakazili |
zakaziły |
bezosobnik: zakażono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zakaźmy |
|
| 2 os. |
zakaź |
zakaźcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zakaziłbym bym zakaził |
zakaziłabym bym zakaziła |
zakaziłobym bym zakaziło |
zakazilibyśmy byśmy zakazili |
zakaziłybyśmy byśmy zakaziły |
| 2 os. |
zakaziłbyś byś zakaził |
zakaziłabyś byś zakaziła |
zakaziłobyś byś zakaziło |
zakazilibyście byście zakazili |
zakaziłybyście byście zakaziły |
| 3 os. |
zakaziłby by zakaził |
zakaziłaby by zakaziła |
zakaziłoby by zakaziło |
zakaziliby by zakazili |
zakaziłyby by zakaziły |
bezosobnik: zakażono by
bezokolicznik: zakazić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zakaziwszy
gerundium: zakażenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zakażenie |
zakażenia |
| D. | zakażenia |
zakażeń |
| C. | zakażeniu |
zakażeniom |
| B. | zakażenie |
zakażenia |
| N. | zakażeniem |
zakażeniami |
| Ms. | zakażeniu |
zakażeniach |
| W. | zakażenie |
zakażenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zakażony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zakażony |
zakażony |
zakażony |
zakażone |
zakażona |
| D. | zakażonego |
zakażonego |
zakażonego |
zakażonego |
zakażonej |
| C. | zakażonemu |
zakażonemu |
zakażonemu |
zakażonemu |
zakażonej |
| B. | zakażonego |
zakażonego |
zakażony |
zakażone |
zakażoną |
| N. | zakażonym |
zakażonym |
zakażonym |
zakażonym |
zakażoną |
| Ms. | zakażonym |
zakażonym |
zakażonym |
zakażonym |
zakażonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zakażeni |
zakażeni |
zakażone |
zakażone |
| D. | zakażonych |
zakażonych |
zakażonych |
zakażonych |
| C. | zakażonym |
zakażonym |
zakażonym |
zakażonym |
| B. | zakażonych |
zakażonych |
zakażonych |
zakażone |
| N. | zakażonymi |
zakażonymi |
zakażonymi |
zakażonymi |
| Ms. | zakażonych |
zakażonych |
zakażonych |
zakażonych |
odpowiednik aspektowy: zakażać
Składnia
|
+ | zakazić | + |
KOGO +
CZYM
|