Chronologizacja
Inne znaczenie: 'wstępna redakcja dokumentu'
Pochodzenie
p.-łac. minūta 'sześćdziesiąta część koła lub godziny'
z łac. (pars hōrae) minūta (prīma) '(część godziny) drobna (pierwsza)'
Pierwotnym źródłem jest łac. minūtus 'mały, drobny'
1. jednostka czasu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu
Połączenia
- niecała; pierwsza, druga, ...; początkowa; kolejna, następna, ostatnia; najbliższa; dodatkowa; regulaminowa minuta; brakujące minuty; doliczona; rozpoczęta minuta
- jedna minuta
- minuta połączenia; !?ileś minut czasu, drogi; przerwy; gry, meczu; jazdy; rozmowy, spotkania; czekania, oczekiwania; odpoczynku, relaksu
- na minutę przed końcem
- minuty i godziny, minuty i sekundy
- liczba minut; pół minuty
- któraś godzina z minutami
- trwa, minęła, upływa, upłynęła, została minuta; decydują, mijają minuty
- liczyć, odliczać minuty
- co minuta, co minutę; około minuty, ponad minutę, z minutę; co do minuty; do ostatnich minut; od pierwszych minut: w kolejnych minutach; w końcowych minutach; w ostatnich minutach; w ciągu minuty; w granicach minuty; w odstępie minuty; z upływem minut; z każdą minutą; z minuty na minutę, minuta po minucie, minuta za minutą; na minutę przed czymś, minutę po czymś, za minutę; za ileś minut któraś godzina; ileś minut temu
Cytaty
|
Uczniowie nie losowali, tak jak to było dotychczas, kartki z trzema pytaniami, lecz przez kwadrans prezentowali przygotowany przez siebie temat, którego wyboru dokonali już we wrześniu. Potem przez 10 minut odpowiadali na pytania komisji egzaminacyjnej dotyczące prezentacji. źródło: NKJP: B.Matusiak: Matury 2005: Pierwsze egzaminy za nami..., Tygodnik Ciechanowski, 2005-05-02 |
|
|
W czwartek, kilka minut po godzinie 12.00, w piwnicy domu wybuchł pożar. źródło: NKJP: (acz): Ocalili dom, Tygodnik Rybnicki, 2008-02-05 |
|
|
Antek z ulgą klapnął na fotel. Minęło dziesięć minut, potem kwadrans. Ludzie wchodzili i wychodzili. Niektóre pary siadały tylko na kilka minut na kanapie, po czym kelner prowadził je na salę. źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K., 2006 |
|
|
- Zadzwoń za pięć minut - powiedziałem. Odłożyłem słuchawkę. - źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008 |
|
|
Nawet raz musieliśmy przestać, bo Mazowiecki przestał mówić, a my się przyzwyczailiśmy do tych przemówień. Powiedział: - Mój stan zdrowia przypomina stan polskiej gospodarki, nie spałem poprzedniej nocy. Proszę o dwie minuty przerwy. źródło: NKJP: Wojciech Stamm: Czarna Matka, 2009 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | minuta |
minuty |
|
| D. | minuty |
minut |
|
| C. | minucie |
minutom |
|
| B. | minutę |
minuty |
|
| N. | minutą |
minutami |
|
| Ms. | minucie |
minutach |
|
| W. | minuto |
minuty |
Informacja normatywna
Uznawane za niepoprawne w połączeniu: minuta czasu
2. chwila
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | chwila I |
Połączenia
- nie ma minuty, aby...
- poczekać, poświęcić minutę
- prosić o minutę; przerwać na minutę
- przez dobrą minutę; przez długie minuty; minutę wcześniej, minutę później
- na minutę; po minucie; przed minutą; przez minutę; w minutę;za minutę
Cytaty
|
To jest dla mnie rana, która się nigdy nie zabliźni. Nie ma minuty, żebym o tym nie myślał. Nie wiem nawet, ile razy uderzyłem. źródło: NKJP: Morderstwo w pałacu, Dziennik Polski, 1998-11-06 |
|
|
Takie gadanie nie miało sensu. - Przyhamuj, stary - usłyszał po najdłuższej w życiu minucie. - Będę musiał cię trzepnąć, jeżeli nie przygryziesz języka. źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988 |
|
|
- Przychodzę w innej sprawie - grałam na zwłokę z nadzieją, że przerwie pracę i poświeci mi minutę uwagi. - W innych sprawach przyjmujemy w innych godzinach, jak jest naczelny. źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | minuta |
minuty |
|
| D. | minuty |
minut |
|
| C. | minucie |
minutom |
|
| B. | minutę |
minuty |
|
| N. | minutą |
minutami |
|
| Ms. | minucie |
minutach |
|
| W. | minuto |
minuty |
3. w matematyce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miary przestrzeni
Połączenia
- minuta kątowa
Cytaty
|
MOA to skrót od angielskiego pojęcia „Minute Of Angle”, czyli minuta kątowa – jest to miara kąta. źródło: Internet |
|
|
Wyraź w minutach (kątowych), o jaki kąt obraca się godzinowa wskazówka zegara w ciągu kwadransa. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | minuta |
minuty |
|
| D. | minuty |
minut |
|
| C. | minucie |
minutom |
|
| B. | minutę |
minuty |
|
| N. | minutą |
minutami |
|
| Ms. | minucie |
minutach |
|
| W. | minuto |
minuty |