UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ropa

Chronologizacja

XV w., Bor
XV w., Bańk

Pochodzenie

psł. *ropa 'gęsta ciecz (zagęszczona jakimiś dodatkami, zawiesiną, np. rozpuszczonymi solami)'

Znaczenia 'ropa naftowa' (i pochodne) poświadczone już w staropolszczyźnie.

1. w stanie zapalnym

Definicja

gęsta, żółtawa lub żółtozielonkawa ciecz o nieprzyjemnym zapachu, gromadząca się w tkankach wskutek procesów zapalnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

  • ropa w ranie
  • ropa gromadzi się gdzieś; wycieka, wypływa skądś

Cytaty

Lekarz (już inny) musiał zdjąć szwy, by zgromadzona pod nimi ropa mogła wypłynąć i podał mi antybiotyk.

źródło: NKJP: Grażyna Folaron: Niech ludzie osądzą, Dziennik Zachodni, 2002-12-27

Założyła opatrunek z maścią ichtiolową i zaaplikowała jakiś antybiotyk. Cztery dni go jadłem, żeby zbić zapalenie. Ichtiol wyciągnął ropę. Gorączka spadła.

źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Dom nad Oniego, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ropa
ropy
D. ropy
rop
C. ropie
ropom
B. ropę
ropy
N. ropą
ropami
Ms. ropie
ropach
W. ropo
ropy

2. naftowa

Definicja

pot. 
ciekły surowiec wydobywany z ziemi, złożony z mieszaniny naturalnych węglowodorów gazowych z domieszką związków azotu, tlenu i siarki, używany do produkcji m.in. benzyny, nafty, olejów, parafiny, smarów i asfaltu

Noty o użyciu

Używane również w postaci pełnej: ropa naftowa.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki

Połączenia

  • azerska, iracka, kaspijska, kazachska ropa
  • rafineria; baryłka; cena; dostawa, transport ropy
  • ropa drożeje, tanieje
  • dostarczyć/dostarczać, transportować, wydobyć/wydobywać; kupić, sprzedać ropę

Cytaty

Rosjanie eksportują ok. 2 mln baryłek ropy dziennie - jest to około jednej trzydziestej światowego zużycia.

źródło: NKJP: Rosyjska huśtawka, Gazeta Wyborcza, 1993-10-05

Ale nawet jeśli kazachską ropę uda się dowieźć do Odessy, to na ukraińskim brzegu czekają poważne problemy.

źródło: NKJP: Jędrzej Winiecki, Wplątani w rury, Polityka, 2007-04-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ropa
ropy
D. ropy
rop
C. ropie
ropom
B. ropę
ropy
N. ropą
ropami
Ms. ropie
ropach
W. ropo
ropy

Składnia

bez ograniczeń + ropa +
(JAKA)

3. w baku

Definicja

pot. 
olej napędowy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia źródła energii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  diesel

Połączenia

  • droga, tania ropa
  • ropa i benzyna
  • litr ropy
  • auto, samochód na ropę
  • wlać do baku, zatankować ropę

Cytaty

Posiadacze aut napędzanych olejem protestują więc. Jednocześnie apelują do wszystkich kierowców o zawieszenie na antenach samochodowych niebieskiej wstążki na znak solidarności z właścicielami aut na ropę.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanke: Paliwa tanieją na raty, Dziennik Zachodni, 2005-09-15

Części do samochodu można dostać praktycznie wszędzie. Mało pali, bo tylko 6 litrów ropy na 100 km. Ma jedną wadę - jest już wyeksploatowany.

źródło: NKJP: (G.G.): Czym jeżdżą VIP-y, Kurier Powiatu Kwidzyńskiego, 1999-10-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ropa
ropy
D. ropy
rop
C. ropie
ropom
B. ropę
ropy
N. ropą
ropami
Ms. ropie
ropach
W. ropo
ropy

Frazeologizmy

ropa naftowa
Data ostatniej modyfikacji: 04.08.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj