UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ból

Chronologizacja

SStp, SPXVI: bol, SKN, SJPXVII, STR: bol, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. bolь

1. fizyczny

Definicja

nieprzyjemne wrażenie zmysłowe, fizycznie odczuwane w jakiejś części organizmu, zazwyczaj spowodowane urazem lub chorobą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  odczucie

Połączenia

  • potworny, uporczywy ból; bóle parte, porodowe; reumatyczne
  • ból brzucha, głowy, ramienia
  • ból w klatce piersiowej, w kostce, w plecach
  • ból narasta, nasila się
  • czuć, odczuwać; powodować, uśmierzyć/uśmierzać ból; mieć bóle
  • wić się, zwijać się z bólu

Cytaty

Miesięcznik „Samo Zdrowie” [...] ostrzega: zaniedbana klimatyzacja może powodować problemy z oddychaniem, uporczywe bóle głowy, grzybicę i ataki alergii.

źródło: NKJP: Urszula Szyperska: Boom na chłód, Polityka, 2007-07-28

Gdy oprzytomniałam, poczułam ogromny ból w plecach. Chciałam się poruszyć - nie mogłam.

źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów , 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ból
 bóle
D. bólu
 bóli
bólów
C. bólowi
 bólom
B. ból
 bóle
N. bólem
 bólami
Ms. bólu
 bólach
W. bólu
 bóle

Składnia

bez ograniczeń + ból +
CZEGO
bez ograniczeń + ból +
w CZYM

2. psychiczny

Definicja

przykre uczucie związane z czymś złym, co się wydarzyło

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  uczucie

Połączenia

  • skrywany ból
  • ból po stracie kogoś
  • ból i rozpacz
  • pełen bólu
  • czuć, odczuwać ból
  • pogrążyć się w bólu

Cytaty

Płaczą i ratownicy i strażacy, i policjanci, którzy widzieli już niejedną tragedię... Ślady bólu i rozpaczy widoczne są w całym Nowym Jorku.

źródło: NKJP: Na zgliszczach, Dziennik Polski, 2001-09-22

Grumberg, który ma na koncie dwadzieścia sztuk, jak sam przyznaje, pod różnymi tytułami pisze wciąż tę samą sztukę - o czekaniu na deportowanego w czasie wojny ojca, który prawdopodobnie zginął w obozie. Kolejny skrywany ból, który rodzi potrzebę pisania.

źródło: NKJP: Justyna Golińska: Mordercze uczucia, Polityka, 2000-10-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ból
 bóle
D. bólu
 bóli
bólów
C. bólowi
 bólom
B. ból
 bóle
N. bólem
 bólami
Ms. bólu
 bólach
W. bólu
 bóle

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

ból dupy
ból głowy
coś rodzi się w bólach
do bólu
aż do bólu
ktoś zna ten ból
z ciężkim sercem
z bólem serca
Data ostatniej modyfikacji: 02.01.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN