Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. lać
1. kawy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia
Połączenia
- nalać herbaty, kawy, mleka; zupy; wody; koniaku, piwa, wina, wódki
- nalać gościowi; kotu
- nalać kieliszek, lampkę, szklankę, talerz czegoś
- nalać do butelki, do filiżanek, do kieliszka, do kubka, do miski, do szklanki, do talerza
- nalać na łyżeczkę, na miskę
Cytaty
Wrzasnęła, po czym pomaszerowała do barku, otworzyła butelkę i nalała sobie całą lampkę wina. źródło: NKJP: Danuta Zawadzka: Z zamkniętymi oczami, Gazeta Poznańska, 2004-07-02 |
|
Chciała nalać sobie wody do szklanki, ale nagle nie mogła, szklanka wypadła jej z ręki. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie Miłości, 2008 |
|
Nalej nam po całym i posłuchaj. Pociągnęła solidny łyk i zastanowiła się, od czego by tu zacząć. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
|
Nalał zupy z kociołka, który dymił pośrodku stołu i podsunął jej miskę. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002 |
|
Ściągnęła z niego koszulę i nalawszy sobie na dłoń trochę płynu z flaszki, natarła mu nim plecy. źródło: NKJP: Stefan Themerson: Wykład profesora Mmaa, 1969 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
naleję |
nalejemy |
|||
2 os. |
nalejesz |
nalejecie |
|||
3 os. |
naleje |
naleją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
nalałem +(e)m nalał |
nalałam +(e)m nalała |
nalałom +(e)m nalało |
nalaliśmy naleliśmy +(e)śmy nalali +(e)śmy naleli |
nalałyśmy +(e)śmy nalały |
2 os. |
nalałeś +(e)ś nalał |
nalałaś +(e)ś nalała |
nalałoś +(e)ś nalało |
nalaliście naleliście +(e)ście nalali +(e)ście naleli |
nalałyście +(e)ście nalały |
3 os. |
nalał |
nalała |
nalało |
nalali naleli |
nalały |
bezosobnik: nalano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
nalejmy |
|
2 os. |
nalej |
nalejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
nalałbym bym nalał |
nalałabym bym nalała |
nalałobym bym nalało |
nalalibyśmy nalelibyśmy byśmy nalali byśmy naleli |
nalałybyśmy byśmy nalały |
2 os. |
nalałbyś byś nalał |
nalałabyś byś nalała |
nalałobyś byś nalało |
nalalibyście nalelibyście byście nalali byście naleli |
nalałybyście byście nalały |
3 os. |
nalałby by nalał |
nalałaby by nalała |
nalałoby by nalało |
nalaliby naleliby by nalali by naleli |
nalałyby by nalały |
bezosobnik: nalano by
bezokolicznik: nalać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
nalawszy
gerundium: nalanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | nalanie |
nalania |
D. | nalania |
nalań |
C. | nalaniu |
nalaniom |
B. | nalanie |
nalania |
N. | nalaniem |
nalaniami |
Ms. | nalaniu |
nalaniach |
W. | nalanie |
nalania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: nalany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | nalany |
nalany |
nalany |
nalane |
nalana |
D. | nalanego |
nalanego |
nalanego |
nalanego |
nalanej |
C. | nalanemu |
nalanemu |
nalanemu |
nalanemu |
nalanej |
B. | nalanego |
nalanego |
nalany |
nalane |
nalaną |
N. | nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalaną |
Ms. | nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | nalani |
nalani |
nalane |
nalane |
D. | nalanych |
nalanych |
nalanych |
nalanych |
C. | nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanym |
B. | nalanych |
nalanych |
nalanych |
nalane |
N. | nalanymi |
nalanymi |
nalanymi |
nalanymi |
Ms. | nalanych |
nalanych |
nalanych |
nalanych |
odpowiednik aspektowy: nalewać
Składnia
+ | nalać | + |
CO/CZEGO +
(do CZEGO) +
(KOMU)
|
|
+ | nalać | + |
CO/CZEGO +
(Z CZEGO) +
(KOMU)
|
|
+ | nalać | + |
CO/CZEGO +
na CO
|
2. na plamę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu
Połączenia
- nalać odplamiacz, roztwór; krople
- nalać na plamę, na szmatkę, na wacik; na głowę
Cytaty
Lepiej roztwór nalać na szmatkę i spróbować umyć najpierw mniej wyeksponowany fragment nagrobka. źródło: NKJP: Elżbieta Podolska: Wielkopolskie nekropolie, Gazeta Poznańska, 2004-10-28 |
|
[...] podaje się tak: nalać krople na wacik i wysmarować przedsionek nosowy. źródło: NKJP: Usenet.pl, 2003-03-07 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
naleję |
nalejemy |
|||
2 os. |
nalejesz |
nalejecie |
|||
3 os. |
naleje |
naleją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
nalałem +(e)m nalał |
nalałam +(e)m nalała |
nalałom +(e)m nalało |
nalaliśmy naleliśmy +(e)śmy nalali +(e)śmy naleli |
nalałyśmy +(e)śmy nalały |
2 os. |
nalałeś +(e)ś nalał |
nalałaś +(e)ś nalała |
nalałoś +(e)ś nalało |
nalaliście naleliście +(e)ście nalali +(e)ście naleli |
nalałyście +(e)ście nalały |
3 os. |
nalał |
nalała |
nalało |
nalali naleli |
nalały |
bezosobnik: nalano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
nalejmy |
|
2 os. |
nalej |
nalejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
nalałbym bym nalał |
nalałabym bym nalała |
nalałobym bym nalało |
nalalibyśmy nalelibyśmy byśmy nalali byśmy naleli |
nalałybyśmy byśmy nalały |
2 os. |
nalałbyś byś nalał |
nalałabyś byś nalała |
nalałobyś byś nalało |
nalalibyście nalelibyście byście nalali byście naleli |
nalałybyście byście nalały |
3 os. |
nalałby by nalał |
nalałaby by nalała |
nalałoby by nalało |
nalaliby naleliby by nalali by naleli |
nalałyby by nalały |
bezosobnik: nalano by
bezokolicznik: nalać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
nalawszy
gerundium: nalanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | nalanie |
nalania |
D. | nalania |
nalań |
C. | nalaniu |
nalaniom |
B. | nalanie |
nalania |
N. | nalaniem |
nalaniami |
Ms. | nalaniu |
nalaniach |
W. | nalanie |
nalania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: nalany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | nalany |
nalany |
nalany |
nalane |
nalana |
D. | nalanego |
nalanego |
nalanego |
nalanego |
nalanej |
C. | nalanemu |
nalanemu |
nalanemu |
nalanemu |
nalanej |
B. | nalanego |
nalanego |
nalany |
nalane |
nalaną |
N. | nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalaną |
Ms. | nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | nalani |
nalani |
nalane |
nalane |
D. | nalanych |
nalanych |
nalanych |
nalanych |
C. | nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanym |
B. | nalanych |
nalanych |
nalanych |
nalane |
N. | nalanymi |
nalanymi |
nalanymi |
nalanymi |
Ms. | nalanych |
nalanych |
nalanych |
nalanych |
odpowiednik aspektowy: nalewać
Składnia
+ | nalać | + |
CO +
na CO
|
3. nasikać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
Relacje znaczeniowe
synonimy: | nasiusiać |
Połączenia
- nalać do piaskownicy
- nalać w gacie;
Cytaty
Czasem, jak ktoś naleje w podwórku, trzeba po nim umyć, żeby nie śmierdziało. źródło: NKJP: Jarosław Grabowski, Sławomir Starzyński, Tomasz Tosza: Czterdzieści kamienic, co z tego masz, Gazeta Wyborcza, 1997-12-12 |
|
Kacpra też „dręczyłam” swego czasu, ale jak mi nalał w czasie zabawy do piaskownicy, dałam spokój. Po 1 miesiącu moje dziecko przyszło i powiedziało, że nie chce pieluchy. źródło: NKJP: www.forumowisko.pl, 2004-08-28 |
|
Patrzę, a pod ścianą znowu nalane! źródło: Internet: forum-kulturystyka.pl |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
naleję |
nalejemy |
|||
2 os. |
nalejesz |
nalejecie |
|||
3 os. |
naleje |
naleją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
nalałem +(e)m nalał |
nalałam +(e)m nalała |
nalałom +(e)m nalało |
nalaliśmy naleliśmy +(e)śmy nalali +(e)śmy naleli |
nalałyśmy +(e)śmy nalały |
2 os. |
nalałeś +(e)ś nalał |
nalałaś +(e)ś nalała |
nalałoś +(e)ś nalało |
nalaliście naleliście +(e)ście nalali +(e)ście naleli |
nalałyście +(e)ście nalały |
3 os. |
nalał |
nalała |
nalało |
nalali naleli |
nalały |
bezosobnik: nalano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
nalejmy |
|
2 os. |
nalej |
nalejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
nalałbym bym nalał |
nalałabym bym nalała |
nalałobym bym nalało |
nalalibyśmy nalelibyśmy byśmy nalali byśmy naleli |
nalałybyśmy byśmy nalały |
2 os. |
nalałbyś byś nalał |
nalałabyś byś nalała |
nalałobyś byś nalało |
nalalibyście nalelibyście byście nalali byście naleli |
nalałybyście byście nalały |
3 os. |
nalałby by nalał |
nalałaby by nalała |
nalałoby by nalało |
nalaliby naleliby by nalali by naleli |
nalałyby by nalały |
bezosobnik: nalano by
bezokolicznik: nalać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
nalawszy
gerundium: nalanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | nalanie |
nalania |
D. | nalania |
nalań |
C. | nalaniu |
nalaniom |
B. | nalanie |
nalania |
N. | nalaniem |
nalaniami |
Ms. | nalaniu |
nalaniach |
W. | nalanie |
nalania |
odpowiednik aspektowy: lać
Inne uwagi
Używana jest również forma nablanne , tworząca w połączeniu z czasownikiem być konstrukcje nieosobowe, np. Na podłodze było czymś nalane .
Składnia
+ | nalać | + |
GDZIE
|
4. zbić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- nalać chuliganów
Cytaty
Nalaliśmy już wszystkich chuliganów piłkarskich w kraju, więc żeby zachęcić chłopaków do treningów, powiedziałem im, że teraz pobijemy wszystkich... rugbistów [...]. źródło: NKJP: Usenet.pl, 2000-12-24 |
|
- A gdyby to on uderzył cię pierwszy? Co wtedy? Powiedz, tato, nalałbyś go ? źródło: NKJP: Zbigniew Mentzel: Wszystkie języki świata, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
naleję |
nalejemy |
|||
2 os. |
nalejesz |
nalejecie |
|||
3 os. |
naleje |
naleją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
nalałem +(e)m nalał |
nalałam +(e)m nalała |
nalałom +(e)m nalało |
nalaliśmy naleliśmy +(e)śmy nalali +(e)śmy naleli |
nalałyśmy +(e)śmy nalały |
2 os. |
nalałeś +(e)ś nalał |
nalałaś +(e)ś nalała |
nalałoś +(e)ś nalało |
nalaliście naleliście +(e)ście nalali +(e)ście naleli |
nalałyście +(e)ście nalały |
3 os. |
nalał |
nalała |
nalało |
nalali naleli |
nalały |
bezosobnik: nalano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
nalejmy |
|
2 os. |
nalej |
nalejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
nalałbym bym nalał |
nalałabym bym nalała |
nalałobym bym nalało |
nalalibyśmy nalelibyśmy byśmy nalali byśmy naleli |
nalałybyśmy byśmy nalały |
2 os. |
nalałbyś byś nalał |
nalałabyś byś nalała |
nalałobyś byś nalało |
nalalibyście nalelibyście byście nalali byście naleli |
nalałybyście byście nalały |
3 os. |
nalałby by nalał |
nalałaby by nalała |
nalałoby by nalało |
nalaliby naleliby by nalali by naleli |
nalałyby by nalały |
bezosobnik: nalano by
bezokolicznik: nalać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
nalawszy
gerundium: nalanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | nalanie |
nalania |
D. | nalania |
nalań |
C. | nalaniu |
nalaniom |
B. | nalanie |
nalania |
N. | nalaniem |
nalaniami |
Ms. | nalaniu |
nalaniach |
W. | nalanie |
nalania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: nalany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | nalany |
nalany |
nalany |
nalane |
nalana |
D. | nalanego |
nalanego |
nalanego |
nalanego |
nalanej |
C. | nalanemu |
nalanemu |
nalanemu |
nalanemu |
nalanej |
B. | nalanego |
nalanego |
nalany |
nalane |
nalaną |
N. | nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalaną |
Ms. | nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | nalani |
nalani |
nalane |
nalane |
D. | nalanych |
nalanych |
nalanych |
nalanych |
C. | nalanym |
nalanym |
nalanym |
nalanym |
B. | nalanych |
nalanych |
nalanych |
nalane |
N. | nalanymi |
nalanymi |
nalanymi |
nalanymi |
Ms. | nalanych |
nalanych |
nalanych |
nalanych |
Składnia
+ | nalać | + |
KOGO
|