UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przestać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. stać

1. marzyć

Definicja

przerwać jakąś czynność

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

przestać czytać, pisać; marzyć; pracować, robić; pić; płakać, szlochać
weź przestań

Cytaty

	Szymon powiedział, że muszę przestać marzyć i wziąć się do roboty. źródło: NKJP: Hubert Klimko Dobrzaniecki: Kołysanka dla wisielca, 2007
	Chciałam zobaczyć, jak wygląda kobieta, której nie można przestać kochać. Nie wiem, co on w niej widział. źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998
	Świetny pomysł, kochanie. A teraz przytul się do mnie i przestań wreszcie mówić o Karolinie! źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996
	Nie trzeba, nie wysilaj się, tylko przestań udawać, że szukasz, przestań z tymi pozorami. źródło: NKJP: Marek Kochan: Plac zabaw, 2007
	rap to nie twoja profesja, weź przestań, nie męcz uszu daj odpocząć od twojego rapu źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przestanę	przestaniemy
2 os.	przestaniesz	przestaniecie
3 os.	przestanie	przestaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestałem +(e)m przestał	przestałam +(e)m przestała	przestałom +(e)m przestało	przestaliśmy +(e)śmy przestali	przestałyśmy +(e)śmy przestały
2 os.	przestałeś +(e)ś przestał	przestałaś +(e)ś przestała	przestałoś +(e)ś przestało	przestaliście +(e)ście przestali	przestałyście +(e)ście przestały
3 os.	przestał	przestała	przestało	przestali	przestały

bezosobnik: przestano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestańmy
2 os.	przestań	przestańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestałbym bym przestał	przestałabym bym przestała	przestałobym bym przestało	przestalibyśmy byśmy przestali	przestałybyśmy byśmy przestały
2 os.	przestałbyś byś przestał	przestałabyś byś przestała	przestałobyś byś przestało	przestalibyście byście przestali	przestałybyście byście przestały
3 os.	przestałby by przestał	przestałaby by przestała	przestałoby by przestało	przestaliby by przestali	przestałyby by przestały

bezosobnik: przestano by

bezokolicznik: przestać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

przestawszy

gerundium: przestanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przestanie	przestania
D.	przestania	przestań
C.	przestaniu	przestaniom
B.	przestanie	przestania
N.	przestaniem	przestaniami
Ms.	przestaniu	przestaniach
W.	przestanie	przestania

odpowiednik aspektowy: przestawać

Składnia

	+	przestać	+	BEZOKOLICZNIK
	+	przestać	+	z CZYM

2. widzieć

Definicja

stracić zdolność odbierania jakichś wrażeń zmysłowych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

przestać czuć, słyszeć, widzieć

Cytaty

Uszy nie mogą przestać słyszeć. Myśl nie może przestać pojmować.

źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

Doszło do urazu rogówki i przestała widzieć lewym okiem.

źródło: NKJP: (LB): Lekarze przywrócili jej wzrok, Express Ilustrowany, 2003-01-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przestanę	przestaniemy
2 os.	przestaniesz	przestaniecie
3 os.	przestanie	przestaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestałem +(e)m przestał	przestałam +(e)m przestała	przestałom +(e)m przestało	przestaliśmy +(e)śmy przestali	przestałyśmy +(e)śmy przestały
2 os.	przestałeś +(e)ś przestał	przestałaś +(e)ś przestała	przestałoś +(e)ś przestało	przestaliście +(e)ście przestali	przestałyście +(e)ście przestały
3 os.	przestał	przestała	przestało	przestali	przestały

bezosobnik: przestano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestańmy
2 os.	przestań	przestańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestałbym bym przestał	przestałabym bym przestała	przestałobym bym przestało	przestalibyśmy byśmy przestali	przestałybyśmy byśmy przestały
2 os.	przestałbyś byś przestał	przestałabyś byś przestała	przestałobyś byś przestało	przestalibyście byście przestali	przestałybyście byście przestały
3 os.	przestałby by przestał	przestałaby by przestała	przestałoby by przestało	przestaliby by przestali	przestałyby by przestały

bezosobnik: przestano by

bezokolicznik: przestać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

przestawszy

gerundium: przestanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przestanie	przestania
D.	przestania	przestań
C.	przestaniu	przestaniom
B.	przestanie	przestania
N.	przestaniem	przestaniami
Ms.	przestaniu	przestaniach
W.	przestanie	przestania

odpowiednik aspektowy: przestawać

Składnia

przestać

BEZOKOLICZNIK

3. być młodym

Definicja

używane do nazwania sytuacji, w której już nie można danej osobie lub obiektowi przypisać cechy, którą można mu było przypisać wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

przestać istnieć, padać, sypać; obowiązywać; być jakimś

Cytaty

Wszystko zatrzymało się, zamarło. Serce przestało bić. Krew przestała krążyć. Nie chcę! Nie chcę! - Co to znaczy... umarła?

źródło: NKJP: Krystyna Berwińska: Con Amore, 1976

Ona, co prawda, była kilka lat ode mnie młodsza, ale upłynęło już sporo, odkąd przestała być młoda.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przestanę	przestaniemy
2 os.	przestaniesz	przestaniecie
3 os.	przestanie	przestaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestałem +(e)m przestał	przestałam +(e)m przestała	przestałom +(e)m przestało	przestaliśmy +(e)śmy przestali	przestałyśmy +(e)śmy przestały
2 os.	przestałeś +(e)ś przestał	przestałaś +(e)ś przestała	przestałoś +(e)ś przestało	przestaliście +(e)ście przestali	przestałyście +(e)ście przestały
3 os.	przestał	przestała	przestało	przestali	przestały

bezosobnik: przestano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestańmy
2 os.	przestań	przestańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestałbym bym przestał	przestałabym bym przestała	przestałobym bym przestało	przestalibyśmy byśmy przestali	przestałybyśmy byśmy przestały
2 os.	przestałbyś byś przestał	przestałabyś byś przestała	przestałobyś byś przestało	przestalibyście byście przestali	przestałybyście byście przestały
3 os.	przestałby by przestał	przestałaby by przestała	przestałoby by przestało	przestaliby by przestali	przestałyby by przestały

bezosobnik: przestano by

bezokolicznik: przestać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przestawszy

gerundium: przestanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przestanie	przestania
D.	przestania	przestań
C.	przestaniu	przestaniom
B.	przestanie	przestania
N.	przestaniem	przestaniami
Ms.	przestaniu	przestaniach
W.	przestanie	przestania

odpowiednik aspektowy: przestawać

Składnia

przestać

BEZOKOLICZNIK

4. godzinę

Definicja

stojąc, spędzić w ten sposób jakiś czas

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

przestać całą noc, godzinę, pół dnia
przestać w kolejce

Cytaty

Całą noc przestał na tej klatce, czekając, aż się mama obudzi…

źródło: NKJP: Krystian Lupa: Podglądania, 2003

Jest trzecią właścicielką tego samochodu, zna całą jego historię. - Został kupiony przez młodą lekarkę jeszcze na talony, ale większość czasu przestał w garażu.

źródło: NKJP: (mc): Rajdowy Wołomin, Wieści Podwarszawskie, 2009-04-26

Prawie dwie godziny przestała w długiej kolejce, żeby dokładnie obejrzeć wystawy w domach towarowych Lord & Taylor, gdzie tradycyjnie już od ponad stu lat pokazywani są bohaterowie „Opowieści Wigilijnej” Dickensa.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przestoję	przestoimy
2 os.	przestoisz	przestoicie
3 os.	przestoi	przestoją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestałem +(e)m przestał	przestałam +(e)m przestała	przestałom +(e)m przestało	przestaliśmy +(e)śmy przestali	przestałyśmy +(e)śmy przestały
2 os.	przestałeś +(e)ś przestał	przestałaś +(e)ś przestała	przestałoś +(e)ś przestało	przestaliście +(e)ście przestali	przestałyście +(e)ście przestały
3 os.	przestał	przestała	przestało	przestali	przestały

bezosobnik: przestano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestójmy
2 os.	przestój	przestójcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestałbym bym przestał	przestałabym bym przestała	przestałobym bym przestało	przestalibyśmy byśmy przestali	przestałybyśmy byśmy przestały
2 os.	przestałbyś byś przestał	przestałabyś byś przestała	przestałobyś byś przestało	przestalibyście byście przestali	przestałybyście byście przestały
3 os.	przestałby by przestał	przestałaby by przestała	przestałoby by przestało	przestaliby by przestali	przestałyby by przestały

bezosobnik: przestano by

bezokolicznik: przestać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

przestawszy

gerundium: przestanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przestanie	przestania
D.	przestania	przestań
C.	przestaniu	przestaniom
B.	przestanie	przestania
N.	przestaniem	przestaniami
Ms.	przestaniu	przestaniach
W.	przestanie	przestania

imiesłów przymiotnikowy bierny: przestany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przestany	przestany	przestany	przestane	przestana
D.	przestanego	przestanego	przestanego	przestanego	przestanej
C.	przestanemu	przestanemu	przestanemu	przestanemu	przestanej
B.	przestanego	przestanego	przestany	przestane	przestaną
N.	przestanym	przestanym	przestanym	przestanym	przestaną
Ms.	przestanym	przestanym	przestanym	przestanym	przestanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przestani	przestani	przestane	przestane
D.	przestanych	przestanych	przestanych	przestanych
C.	przestanym	przestanym	przestanym	przestanym
B.	przestanych	przestanych	przestanych	przestane
N.	przestanymi	przestanymi	przestanymi	przestanymi
Ms.	przestanych	przestanych	przestanych	przestanych

Składnia

przestać

CO + GDZIE

Data ostatniej modyfikacji: 20.07.2014