UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przestawać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. stawać

1. marzyć

Definicja

przerywać jakąś czynność

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

przestawać krzyczeć, myśleć, robić

Cytaty

To są ci Polacy, którzy udają, że cię nie rozumieją, i przestają mówić po polsku, kiedy podchodzisz bliżej.

źródło: NKJP: Piotr Czerwiński: Przebiegum życiae czyli Kartonowa sieć, 2009

Orkiestra nie przestaje grać ani na chwilę, zmienia tylko tempo, gdy do przodu wysuwa się pierwszy chłopak.

źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1977

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przestaję	przestajemy
2 os.	przestajesz	przestajecie
3 os.	przestaje	przestają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestawałem +(e)m przestawał	przestawałam +(e)m przestawała	przestawałom +(e)m przestawało	przestawaliśmy +(e)śmy przestawali	przestawałyśmy +(e)śmy przestawały
2 os.	przestawałeś +(e)ś przestawał	przestawałaś +(e)ś przestawała	przestawałoś +(e)ś przestawało	przestawaliście +(e)ście przestawali	przestawałyście +(e)ście przestawały
3 os.	przestawał	przestawała	przestawało	przestawali	przestawały

bezosobnik: przestawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przestawał będę przestawać	będę przestawała będę przestawać	będę przestawało będę przestawać	będziemy przestawali będziemy przestawać	będziemy przestawały będziemy przestawać
2 os.	będziesz przestawał będziesz przestawać	będziesz przestawała będziesz przestawać	będziesz przestawało będziesz przestawać	będziecie przestawali będziecie przestawać	będziecie przestawały będziecie przestawać
3 os.	będzie przestawał będzie przestawać	będzie przestawała będzie przestawać	będzie przestawało będzie przestawać	będą przestawali będą przestawać	będą przestawały będą przestawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestawajmy
2 os.	przestawaj	przestawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestawałbym bym przestawał	przestawałabym bym przestawała	przestawałobym bym przestawało	przestawalibyśmy byśmy przestawali	przestawałybyśmy byśmy przestawały
2 os.	przestawałbyś byś przestawał	przestawałabyś byś przestawała	przestawałobyś byś przestawało	przestawalibyście byście przestawali	przestawałybyście byście przestawały
3 os.	przestawałby by przestawał	przestawałaby by przestawała	przestawałoby by przestawało	przestawaliby by przestawali	przestawałyby by przestawały

bezosobnik: przestawano by

bezokolicznik: przestawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przestając

gerundium: przestawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przestawanie	przestawania
D.	przestawania	przestawań
C.	przestawaniu	przestawaniom
B.	przestawanie	przestawania
N.	przestawaniem	przestawaniami
Ms.	przestawaniu	przestawaniach
W.	przestawanie	przestawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przestający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przestający	przestający	przestający	przestające	przestająca
D.	przestającego	przestającego	przestającego	przestającego	przestającej
C.	przestającemu	przestającemu	przestającemu	przestającemu	przestającej
B.	przestającego	przestającego	przestający	przestające	przestającą
N.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym	przestającą
Ms.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym	przestającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przestający	przestający	przestające	przestające
D.	przestających	przestających	przestających	przestających
C.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym
B.	przestających	przestających	przestających	przestające
N.	przestającymi	przestającymi	przestającymi	przestającymi
Ms.	przestających	przestających	przestających	przestających

odpowiednik aspektowy: przestać

Składnia

przestawać

BEZOKOLICZNIK

2. widzieć

Definicja

tracić zdolność odbierania jakichś wrażeń zmysłowych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

przestawać czuć, słyszeć, widzieć

Cytaty

Hajmon gra rolę człowieka rozsądku. Rozdygotany - musi włożyć tak dużo wysiłku w wypowiedzenie argumentów, że przestaje słyszeć. Nie rozumie błagalnego krzyku ojca.

źródło: NKJP: Michał Komar: Wtajemniczenia, 2009

Nie bardzo pamiętał, jak dotarł do redakcji (musiał pokazać się na comiesięcznym kolegium - w jego stanie to była katorga, co jakiś czas przestawał widzieć i słyszeć) [...].

źródło: NKJP: Maciej Malicki: Takie tam [dziennik], 2006

Powoli przestawał czuć ból i miał wrażenie, że już mógłby wstać i pójść - tak był lekki.

źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi księgi, 1993

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przestaję	przestajemy
2 os.	przestajesz	przestajecie
3 os.	przestaje	przestają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestawałem +(e)m przestawał	przestawałam +(e)m przestawała	przestawałom +(e)m przestawało	przestawaliśmy +(e)śmy przestawali	przestawałyśmy +(e)śmy przestawały
2 os.	przestawałeś +(e)ś przestawał	przestawałaś +(e)ś przestawała	przestawałoś +(e)ś przestawało	przestawaliście +(e)ście przestawali	przestawałyście +(e)ście przestawały
3 os.	przestawał	przestawała	przestawało	przestawali	przestawały

bezosobnik: przestawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przestawał będę przestawać	będę przestawała będę przestawać	będę przestawało będę przestawać	będziemy przestawali będziemy przestawać	będziemy przestawały będziemy przestawać
2 os.	będziesz przestawał będziesz przestawać	będziesz przestawała będziesz przestawać	będziesz przestawało będziesz przestawać	będziecie przestawali będziecie przestawać	będziecie przestawały będziecie przestawać
3 os.	będzie przestawał będzie przestawać	będzie przestawała będzie przestawać	będzie przestawało będzie przestawać	będą przestawali będą przestawać	będą przestawały będą przestawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestawajmy
2 os.	przestawaj	przestawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestawałbym bym przestawał	przestawałabym bym przestawała	przestawałobym bym przestawało	przestawalibyśmy byśmy przestawali	przestawałybyśmy byśmy przestawały
2 os.	przestawałbyś byś przestawał	przestawałabyś byś przestawała	przestawałobyś byś przestawało	przestawalibyście byście przestawali	przestawałybyście byście przestawały
3 os.	przestawałby by przestawał	przestawałaby by przestawała	przestawałoby by przestawało	przestawaliby by przestawali	przestawałyby by przestawały

bezosobnik: przestawano by

bezokolicznik: przestawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przestając

gerundium: przestawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przestawanie	przestawania
D.	przestawania	przestawań
C.	przestawaniu	przestawaniom
B.	przestawanie	przestawania
N.	przestawaniem	przestawaniami
Ms.	przestawaniu	przestawaniach
W.	przestawanie	przestawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przestający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przestający	przestający	przestający	przestające	przestająca
D.	przestającego	przestającego	przestającego	przestającego	przestającej
C.	przestającemu	przestającemu	przestającemu	przestającemu	przestającej
B.	przestającego	przestającego	przestający	przestające	przestającą
N.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym	przestającą
Ms.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym	przestającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przestający	przestający	przestające	przestające
D.	przestających	przestających	przestających	przestających
C.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym
B.	przestających	przestających	przestających	przestające
N.	przestającymi	przestającymi	przestającymi	przestającymi
Ms.	przestających	przestających	przestających	przestających

odpowiednik aspektowy: przestać

Składnia

przestawać

BEZOKOLICZNIK

3. być młodym

Definicja

używane do nazwania sytuacji, w której już nie można danej osobie lub obiektowi przypisywać cechy, którą można mu było przypisać wcześniej.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

coś przestaje być aktualne, atrakcyjne, modne, opłacalne, potrzebne, ważne, wiarygodne

Cytaty

	Wielkie zwarcie w krajowym systemie elektrycznym wywołuje kaskadę przeciążeń. Gasną światła na ulicach. Wodociągi i oczyszczalnie przestają działać. Systemy telekomunikacyjne padają. Przestaje pracować system finansowy, paraliż dotyka gospodarkę. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002
	To znaczy, że zasady dobrego wychowania przestają obowiązywać? źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008
	– Moim zdaniem ten, kto dużo obiecuje przestaje być wiarygodny. źródło: NKJP: Aleksandra Tyczyńska, (md), (aw): Wybraliśmy władzę, Dziennik Łódzki, 2006-12-01
	W przypadku wykrycia niedociągnięć rabin miał obowiązek ogłosić rzezaka niekompetentnym, a wówczas mięso pochodzące z jego uboju przestawało być koszerne. źródło: NKJP: Barbara Legutko: Święta Gmina Jaworzno (cz. 4), Co Tydzień Jaworzno, 2004-06-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przestaję	przestajemy
2 os.	przestajesz	przestajecie
3 os.	przestaje	przestają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestawałem +(e)m przestawał	przestawałam +(e)m przestawała	przestawałom +(e)m przestawało	przestawaliśmy +(e)śmy przestawali	przestawałyśmy +(e)śmy przestawały
2 os.	przestawałeś +(e)ś przestawał	przestawałaś +(e)ś przestawała	przestawałoś +(e)ś przestawało	przestawaliście +(e)ście przestawali	przestawałyście +(e)ście przestawały
3 os.	przestawał	przestawała	przestawało	przestawali	przestawały

bezosobnik: przestawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przestawał będę przestawać	będę przestawała będę przestawać	będę przestawało będę przestawać	będziemy przestawali będziemy przestawać	będziemy przestawały będziemy przestawać
2 os.	będziesz przestawał będziesz przestawać	będziesz przestawała będziesz przestawać	będziesz przestawało będziesz przestawać	będziecie przestawali będziecie przestawać	będziecie przestawały będziecie przestawać
3 os.	będzie przestawał będzie przestawać	będzie przestawała będzie przestawać	będzie przestawało będzie przestawać	będą przestawali będą przestawać	będą przestawały będą przestawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestawajmy
2 os.	przestawaj	przestawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestawałbym bym przestawał	przestawałabym bym przestawała	przestawałobym bym przestawało	przestawalibyśmy byśmy przestawali	przestawałybyśmy byśmy przestawały
2 os.	przestawałbyś byś przestawał	przestawałabyś byś przestawała	przestawałobyś byś przestawało	przestawalibyście byście przestawali	przestawałybyście byście przestawały
3 os.	przestawałby by przestawał	przestawałaby by przestawała	przestawałoby by przestawało	przestawaliby by przestawali	przestawałyby by przestawały

bezosobnik: przestawano by

bezokolicznik: przestawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przestając

gerundium: przestawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przestawanie	przestawania
D.	przestawania	przestawań
C.	przestawaniu	przestawaniom
B.	przestawanie	przestawania
N.	przestawaniem	przestawaniami
Ms.	przestawaniu	przestawaniach
W.	przestawanie	przestawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przestający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przestający	przestający	przestający	przestające	przestająca
D.	przestającego	przestającego	przestającego	przestającego	przestającej
C.	przestającemu	przestającemu	przestającemu	przestającemu	przestającej
B.	przestającego	przestającego	przestający	przestające	przestającą
N.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym	przestającą
Ms.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym	przestającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przestający	przestający	przestające	przestające
D.	przestających	przestających	przestających	przestających
C.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym
B.	przestających	przestających	przestających	przestające
N.	przestającymi	przestającymi	przestającymi	przestającymi
Ms.	przestających	przestających	przestających	przestających

odpowiednik aspektowy: przestać

Składnia

Rz_nieżywotny

przestawać

BEZOKOLICZNIK

4. z kimś

Definicja

utrzymywać z kimś bliskie kontakty i spędzać z nim czas

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Ale w lutym 1825 roku Mickiewicz myśli raczej, jak żyć. Przybywa do Odessy i tam, zamiast przestawać z Tumańskim, poetą przeciętnym, spiskowcem o wiele mniej malowniczym niż petersburscy przyjaciele, wpada Mickiewicz w osobliwe towarzystwo.

źródło: NKJP: Tomasz Łubieński: Rok wieszcza, Gazeta Wyborcza, 1998-09-04

Starajmy się usilnie prowadzić życie naprawdę wewnętrzne i ukryte w Bogu, ponieważ jest rzeczą piękną przestawać z dobrym Bogiem.

źródło: NKJP: Andrzej Zębik OFMCap: Konrad z Parzham, Głos Ojca Pio, 2001-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przestaję	przestajemy
2 os.	przestajesz	przestajecie
3 os.	przestaje	przestają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestawałem +(e)m przestawał	przestawałam +(e)m przestawała	przestawałom +(e)m przestawało	przestawaliśmy +(e)śmy przestawali	przestawałyśmy +(e)śmy przestawały
2 os.	przestawałeś +(e)ś przestawał	przestawałaś +(e)ś przestawała	przestawałoś +(e)ś przestawało	przestawaliście +(e)ście przestawali	przestawałyście +(e)ście przestawały
3 os.	przestawał	przestawała	przestawało	przestawali	przestawały

bezosobnik: przestawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przestawał będę przestawać	będę przestawała będę przestawać	będę przestawało będę przestawać	będziemy przestawali będziemy przestawać	będziemy przestawały będziemy przestawać
2 os.	będziesz przestawał będziesz przestawać	będziesz przestawała będziesz przestawać	będziesz przestawało będziesz przestawać	będziecie przestawali będziecie przestawać	będziecie przestawały będziecie przestawać
3 os.	będzie przestawał będzie przestawać	będzie przestawała będzie przestawać	będzie przestawało będzie przestawać	będą przestawali będą przestawać	będą przestawały będą przestawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przestawajmy
2 os.	przestawaj	przestawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przestawałbym bym przestawał	przestawałabym bym przestawała	przestawałobym bym przestawało	przestawalibyśmy byśmy przestawali	przestawałybyśmy byśmy przestawały
2 os.	przestawałbyś byś przestawał	przestawałabyś byś przestawała	przestawałobyś byś przestawało	przestawalibyście byście przestawali	przestawałybyście byście przestawały
3 os.	przestawałby by przestawał	przestawałaby by przestawała	przestawałoby by przestawało	przestawaliby by przestawali	przestawałyby by przestawały

bezosobnik: przestawano by

bezokolicznik: przestawać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

przestając

gerundium: przestawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przestawanie	przestawania
D.	przestawania	przestawań
C.	przestawaniu	przestawaniom
B.	przestawanie	przestawania
N.	przestawaniem	przestawaniami
Ms.	przestawaniu	przestawaniach
W.	przestawanie	przestawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przestający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przestający	przestający	przestający	przestające	przestająca
D.	przestającego	przestającego	przestającego	przestającego	przestającej
C.	przestającemu	przestającemu	przestającemu	przestającemu	przestającej
B.	przestającego	przestającego	przestający	przestające	przestającą
N.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym	przestającą
Ms.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym	przestającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przestający	przestający	przestające	przestające
D.	przestających	przestających	przestających	przestających
C.	przestającym	przestającym	przestającym	przestającym
B.	przestających	przestających	przestających	przestające
N.	przestającymi	przestającymi	przestającymi	przestającymi
Ms.	przestających	przestających	przestających	przestających

Składnia

przestawać

z KIM

Przysłowia

Kto z kim przestaje, takim się staje
Kto z kim przestaje...

Data ostatniej modyfikacji: 31.07.2014