UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opatrzyć

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN: pod: obwarować, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. patrzeć

1. ranę

Definicja

oczyścić uszkodzoną część ciała i założyć na nią opatrunek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Połączenia

  • lekarz opatrzył kogoś
  • opatrzyć chorego, pacjenta, rannego; ranę
  • opatrzyć w szpitalu; opatrzony przez chirurga, przez lekarza

Cytaty

Na obserwację do szpitala pogotowie zabrało dwie pasażerki i dziecko. Kobiety po opatrzeniu ran wyszły ze szpitala.

źródło: NKJP: Anna Kondraciuk: Kronika 997 z 12 września 2009, Głos Siemiatycz, 2009-12-09

W Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Rybniku lekarze opatrzyli obrażenia i przeprowadzili badania, które wykluczyły wstrząśnienie mózgu.

źródło: NKJP: (AKU): Spadł ze ślizgawki, Dziennik Zachodni, 2006-08-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opatrzę
opatrzymy
2 os. opatrzysz
opatrzycie
3 os. opatrzy
opatrzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opatrzyłem
+(e)m opatrzył
opatrzyłam
+(e)m opatrzyła
opatrzyłom
+(e)m opatrzyło
opatrzyliśmy
+(e)śmy opatrzyli
opatrzyłyśmy
+(e)śmy opatrzyły
2 os. opatrzyłeś
+(e)ś opatrzył
opatrzyłaś
+(e)ś opatrzyła
opatrzyłoś
+(e)ś opatrzyło
opatrzyliście
+(e)ście opatrzyli
opatrzyłyście
+(e)ście opatrzyły
3 os. opatrzył
opatrzyła
opatrzyło
opatrzyli
opatrzyły

bezosobnik: opatrzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opatrzmy
2 os. opatrz
opatrzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opatrzyłbym
bym opatrzył
opatrzyłabym
bym opatrzyła
opatrzyłobym
bym opatrzyło
opatrzylibyśmy
byśmy opatrzyli
opatrzyłybyśmy
byśmy opatrzyły
2 os. opatrzyłbyś
byś opatrzył
opatrzyłabyś
byś opatrzyła
opatrzyłobyś
byś opatrzyło
opatrzylibyście
byście opatrzyli
opatrzyłybyście
byście opatrzyły
3 os. opatrzyłby
by opatrzył
opatrzyłaby
by opatrzyła
opatrzyłoby
by opatrzyło
opatrzyliby
by opatrzyli
opatrzyłyby
by opatrzyły

bezosobnik: opatrzono by

bezokolicznik: opatrzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opatrzywszy

gerundium: opatrzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. opatrzenie
opatrzenia
D. opatrzenia
opatrzeń
C. opatrzeniu
opatrzeniom
B. opatrzenie
opatrzenia
N. opatrzeniem
opatrzeniami
Ms. opatrzeniu
opatrzeniach
W. opatrzenie
opatrzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: opatrzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opatrzony
opatrzony
opatrzony
opatrzone
opatrzona
D. opatrzonego
opatrzonego
opatrzonego
opatrzonego
opatrzonej
C. opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonej
B. opatrzonego
opatrzonego
opatrzony
opatrzone
opatrzoną
N. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzoną
Ms. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opatrzeni
opatrzeni
opatrzone
opatrzone
D. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
C. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
B. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzone
N. opatrzonymi
opatrzonymi
opatrzonymi
opatrzonymi
Ms. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych

odpowiednik aspektowy: opatrywać

Składnia

Rz osobowy + opatrzyć +
KOGO/CO

2. barierkami

Definicja

wyposażyć w coś potrzebnego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • opatrzyć samochód w coś
  • opatrzyć w barierki, w poręcze

Cytaty

Ścieżki opatrzono w poręcze i drogowskazy, drogi zamieniono w gościńce, w wreszcie ku chlubie wieku pary i elektryczności sztuka inżynierska dokonała dzieła herostratowego, zbezczeszczając szczyty górskie przez wyprowadzenie na nie kolei żelaznej.

źródło: NKJP: Grzegorz K.Wojsław: Pisanie na początek wieku, Zielone Brygady, 1995-04-01

Na schodach siostra [...] wręcza nam płyty zapakowane solidnie, opatrzone w rączkę do niesienia.

źródło: NKJP: Miron Białoszewski: Chamowo, 2010

Pod wieczór zajechał przed dom samochód, opatrzony na gumach łańcuchami, i wysiadły z niego dwie kobiety.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania. Kochankowie, 2006

Wszystkie zaś miasta i zamki opatrzył bardzo silnymi murami [...], fosami i innymi fortyfikacjami.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opatrzę
opatrzymy
2 os. opatrzysz
opatrzycie
3 os. opatrzy
opatrzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opatrzyłem
+(e)m opatrzył
opatrzyłam
+(e)m opatrzyła
opatrzyłom
+(e)m opatrzyło
opatrzyliśmy
+(e)śmy opatrzyli
opatrzyłyśmy
+(e)śmy opatrzyły
2 os. opatrzyłeś
+(e)ś opatrzył
opatrzyłaś
+(e)ś opatrzyła
opatrzyłoś
+(e)ś opatrzyło
opatrzyliście
+(e)ście opatrzyli
opatrzyłyście
+(e)ście opatrzyły
3 os. opatrzył
opatrzyła
opatrzyło
opatrzyli
opatrzyły

bezosobnik: opatrzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opatrzmy
2 os. opatrz
opatrzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opatrzyłbym
bym opatrzył
opatrzyłabym
bym opatrzyła
opatrzyłobym
bym opatrzyło
opatrzylibyśmy
byśmy opatrzyli
opatrzyłybyśmy
byśmy opatrzyły
2 os. opatrzyłbyś
byś opatrzył
opatrzyłabyś
byś opatrzyła
opatrzyłobyś
byś opatrzyło
opatrzylibyście
byście opatrzyli
opatrzyłybyście
byście opatrzyły
3 os. opatrzyłby
by opatrzył
opatrzyłaby
by opatrzyła
opatrzyłoby
by opatrzyło
opatrzyliby
by opatrzyli
opatrzyłyby
by opatrzyły

bezosobnik: opatrzono by

bezokolicznik: opatrzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opatrzywszy

gerundium: opatrzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. opatrzenie
opatrzenia
D. opatrzenia
opatrzeń
C. opatrzeniu
opatrzeniom
B. opatrzenie
opatrzenia
N. opatrzeniem
opatrzeniami
Ms. opatrzeniu
opatrzeniach
W. opatrzenie
opatrzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: opatrzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opatrzony
opatrzony
opatrzony
opatrzone
opatrzona
D. opatrzonego
opatrzonego
opatrzonego
opatrzonego
opatrzonej
C. opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonej
B. opatrzonego
opatrzonego
opatrzony
opatrzone
opatrzoną
N. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzoną
Ms. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opatrzeni
opatrzeni
opatrzone
opatrzone
D. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
C. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
B. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzone
N. opatrzonymi
opatrzonymi
opatrzonymi
opatrzonymi
Ms. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych

odpowiednik aspektowy: opatrywać

Składnia

Rz osobowy + opatrzyć +
CO + w CO
Rz osobowy + opatrzyć +
CO + CZYM

3. pistolet

Definicja

wykonać zabiegi konieczne do tego, aby coś dobrze funkcjonowało

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • opatrzyć broń, karabin, pistolet

Cytaty

[...] uszykowaliśmy sobie nieco prowiantu na drogę, starannie opatrzyli strzelby, ja poza tym wsadziłem za pas nabity pistolet, a oprócz broni palnej dobyliśmy łuków: mogło się zdarzyć, że przyjdzie nam strzelać, ale bez zdradzania się hukiem.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opatrzę
opatrzymy
2 os. opatrzysz
opatrzycie
3 os. opatrzy
opatrzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opatrzyłem
+(e)m opatrzył
opatrzyłam
+(e)m opatrzyła
opatrzyłom
+(e)m opatrzyło
opatrzyliśmy
+(e)śmy opatrzyli
opatrzyłyśmy
+(e)śmy opatrzyły
2 os. opatrzyłeś
+(e)ś opatrzył
opatrzyłaś
+(e)ś opatrzyła
opatrzyłoś
+(e)ś opatrzyło
opatrzyliście
+(e)ście opatrzyli
opatrzyłyście
+(e)ście opatrzyły
3 os. opatrzył
opatrzyła
opatrzyło
opatrzyli
opatrzyły

bezosobnik: opatrzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opatrzmy
2 os. opatrz
opatrzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opatrzyłbym
bym opatrzył
opatrzyłabym
bym opatrzyła
opatrzyłobym
bym opatrzyło
opatrzylibyśmy
byśmy opatrzyli
opatrzyłybyśmy
byśmy opatrzyły
2 os. opatrzyłbyś
byś opatrzył
opatrzyłabyś
byś opatrzyła
opatrzyłobyś
byś opatrzyło
opatrzylibyście
byście opatrzyli
opatrzyłybyście
byście opatrzyły
3 os. opatrzyłby
by opatrzył
opatrzyłaby
by opatrzyła
opatrzyłoby
by opatrzyło
opatrzyliby
by opatrzyli
opatrzyłyby
by opatrzyły

bezosobnik: opatrzono by

bezokolicznik: opatrzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opatrzywszy

gerundium: opatrzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. opatrzenie
opatrzenia
D. opatrzenia
opatrzeń
C. opatrzeniu
opatrzeniom
B. opatrzenie
opatrzenia
N. opatrzeniem
opatrzeniami
Ms. opatrzeniu
opatrzeniach
W. opatrzenie
opatrzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: opatrzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opatrzony
opatrzony
opatrzony
opatrzone
opatrzona
D. opatrzonego
opatrzonego
opatrzonego
opatrzonego
opatrzonej
C. opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonej
B. opatrzonego
opatrzonego
opatrzony
opatrzone
opatrzoną
N. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzoną
Ms. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opatrzeni
opatrzeni
opatrzone
opatrzone
D. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
C. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
B. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzone
N. opatrzonymi
opatrzonymi
opatrzonymi
opatrzonymi
Ms. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych

odpowiednik aspektowy: opatrywać

Składnia

Rz osobowy + opatrzyć +
CO

4. podpisem

Definicja

oznaczyć dokument ważną informacją lub znakiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • opatrzyć datą, godłem, imieniem, logo, nazwiskiem, pieczęcią, podpisem, stemplem; dokument

Cytaty

Inteligo jest pierwszym polskim bankiem, który opatrzył podpisem cyfrowym wiadomości e-mail zawierające wyciągi bankowe oraz elektroniczne potwierdzenia transakcji.

źródło: NKJP: Krzysztof Gontarek: Podpis cyfrowy w Inteligo, Dziennik Internautów, 2003-10-25

Przepisy prawa nie przewidują wymogu opatrzenia datą oświadczenia o wskazaniu osoby uprawnionej do świadczenia ubezpieczeniowego.

źródło: NKJP: Nieprawidłowości w ogólnych warunkach ubezpieczenia, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2008-12-23

Bilety na spektakle Opery na Zamku są drukami ścisłego zarachowania. Każdy bilet opatrzony jest kolejnym numerem.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opatrzę
opatrzymy
2 os. opatrzysz
opatrzycie
3 os. opatrzy
opatrzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opatrzyłem
+(e)m opatrzył
opatrzyłam
+(e)m opatrzyła
opatrzyłom
+(e)m opatrzyło
opatrzyliśmy
+(e)śmy opatrzyli
opatrzyłyśmy
+(e)śmy opatrzyły
2 os. opatrzyłeś
+(e)ś opatrzył
opatrzyłaś
+(e)ś opatrzyła
opatrzyłoś
+(e)ś opatrzyło
opatrzyliście
+(e)ście opatrzyli
opatrzyłyście
+(e)ście opatrzyły
3 os. opatrzył
opatrzyła
opatrzyło
opatrzyli
opatrzyły

bezosobnik: opatrzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opatrzmy
2 os. opatrz
opatrzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opatrzyłbym
bym opatrzył
opatrzyłabym
bym opatrzyła
opatrzyłobym
bym opatrzyło
opatrzylibyśmy
byśmy opatrzyli
opatrzyłybyśmy
byśmy opatrzyły
2 os. opatrzyłbyś
byś opatrzył
opatrzyłabyś
byś opatrzyła
opatrzyłobyś
byś opatrzyło
opatrzylibyście
byście opatrzyli
opatrzyłybyście
byście opatrzyły
3 os. opatrzyłby
by opatrzył
opatrzyłaby
by opatrzyła
opatrzyłoby
by opatrzyło
opatrzyliby
by opatrzyli
opatrzyłyby
by opatrzyły

bezosobnik: opatrzono by

bezokolicznik: opatrzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opatrzywszy

gerundium: opatrzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. opatrzenie
opatrzenia
D. opatrzenia
opatrzeń
C. opatrzeniu
opatrzeniom
B. opatrzenie
opatrzenia
N. opatrzeniem
opatrzeniami
Ms. opatrzeniu
opatrzeniach
W. opatrzenie
opatrzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: opatrzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opatrzony
opatrzony
opatrzony
opatrzone
opatrzona
D. opatrzonego
opatrzonego
opatrzonego
opatrzonego
opatrzonej
C. opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonej
B. opatrzonego
opatrzonego
opatrzony
opatrzone
opatrzoną
N. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzoną
Ms. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opatrzeni
opatrzeni
opatrzone
opatrzone
D. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
C. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
B. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzone
N. opatrzonymi
opatrzonymi
opatrzonymi
opatrzonymi
Ms. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych

odpowiednik aspektowy: opatrywać

Składnia

Rz osobowy + opatrzyć +
CO + CZYM

5. wstępem

Definicja

uzupełnić czymś tekst, publikację

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • opatrzyć komentarzem, posłowiem, rysunkami, wstępem; czymś książkę, tekst

Cytaty

Książkę opracował i wstępem opatrzył Marian Hanik, przedmowę napisał Jerzy Bukowski.

źródło: NKJP: (MAS): Pułkownik Józef Herzog, Gazeta Krakowska, 2004-06-26

Pierwszy wydany w Rumunii podręcznik języka romanes opatrzono przedmową, w której mówi się o „języku cygańskim”, „kulturze cygańskiej”.

źródło: NKJP: Dawid Warszawski: Uporczywy stereotyp, Gazeta Wyborcza, 1996-11-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opatrzę
opatrzymy
2 os. opatrzysz
opatrzycie
3 os. opatrzy
opatrzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opatrzyłem
+(e)m opatrzył
opatrzyłam
+(e)m opatrzyła
opatrzyłom
+(e)m opatrzyło
opatrzyliśmy
+(e)śmy opatrzyli
opatrzyłyśmy
+(e)śmy opatrzyły
2 os. opatrzyłeś
+(e)ś opatrzył
opatrzyłaś
+(e)ś opatrzyła
opatrzyłoś
+(e)ś opatrzyło
opatrzyliście
+(e)ście opatrzyli
opatrzyłyście
+(e)ście opatrzyły
3 os. opatrzył
opatrzyła
opatrzyło
opatrzyli
opatrzyły

bezosobnik: opatrzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. opatrzmy
2 os. opatrz
opatrzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. opatrzyłbym
bym opatrzył
opatrzyłabym
bym opatrzyła
opatrzyłobym
bym opatrzyło
opatrzylibyśmy
byśmy opatrzyli
opatrzyłybyśmy
byśmy opatrzyły
2 os. opatrzyłbyś
byś opatrzył
opatrzyłabyś
byś opatrzyła
opatrzyłobyś
byś opatrzyło
opatrzylibyście
byście opatrzyli
opatrzyłybyście
byście opatrzyły
3 os. opatrzyłby
by opatrzył
opatrzyłaby
by opatrzyła
opatrzyłoby
by opatrzyło
opatrzyliby
by opatrzyli
opatrzyłyby
by opatrzyły

bezosobnik: opatrzono by

bezokolicznik: opatrzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opatrzywszy

gerundium: opatrzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. opatrzenie
opatrzenia
D. opatrzenia
opatrzeń
C. opatrzeniu
opatrzeniom
B. opatrzenie
opatrzenia
N. opatrzeniem
opatrzeniami
Ms. opatrzeniu
opatrzeniach
W. opatrzenie
opatrzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: opatrzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. opatrzony
opatrzony
opatrzony
opatrzone
opatrzona
D. opatrzonego
opatrzonego
opatrzonego
opatrzonego
opatrzonej
C. opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonemu
opatrzonej
B. opatrzonego
opatrzonego
opatrzony
opatrzone
opatrzoną
N. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzoną
Ms. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. opatrzeni
opatrzeni
opatrzone
opatrzone
D. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
C. opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
opatrzonym
B. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzone
N. opatrzonymi
opatrzonymi
opatrzonymi
opatrzonymi
Ms. opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych
opatrzonych

odpowiednik aspektowy: opatrywać

Składnia

Rz osobowy + opatrzyć +
CO + CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 26.08.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj