UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dolewać

Chronologizacja

1546, SPXVI

Pochodzenie

Zob. lać

Definicja

lejąc, zwiększyć ilość cieczy w pojemniku, w którym już była jej pewna ilość

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

antonimy:  odlewać

Połączenia

  • dolewać herbaty, wody; koniaku, wina, wódki; benzyny
  • dolewać gościom
  • dolewać do kieliszków; do benzyny, do paliwa; do zbiornika
  • stopniowo dolewać

Cytaty

- Skoro tak wam się spieszy, to wy w tym roku rozdacie prezenty - decyduje Karol, dolewając wina do kieliszków.

źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998

Przyjaciółki cmokają, kręcą głowami, gestykulują, wygładzają na niej sukienkę, dolewają herbaty, zabierają na spacer.

źródło: NKJP: Inga Iwasiów: Bambino, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dolewam
dolewamy
2 os. dolewasz
dolewacie
3 os. dolewa
dolewają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dolewałem
+(e)m dolewał
dolewałam
+(e)m dolewała
dolewałom
+(e)m dolewało
dolewaliśmy
+(e)śmy dolewali
dolewałyśmy
+(e)śmy dolewały
2 os. dolewałeś
+(e)ś dolewał
dolewałaś
+(e)ś dolewała
dolewałoś
+(e)ś dolewało
dolewaliście
+(e)ście dolewali
dolewałyście
+(e)ście dolewały
3 os. dolewał
dolewała
dolewało
dolewali
dolewały

bezosobnik: dolewano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę dolewał
będę dolewać
będę dolewała
będę dolewać
będę dolewało
będę dolewać
będziemy dolewali
będziemy dolewać
będziemy dolewały
będziemy dolewać
2 os. będziesz dolewał
będziesz dolewać
będziesz dolewała
będziesz dolewać
będziesz dolewało
będziesz dolewać
będziecie dolewali
będziecie dolewać
będziecie dolewały
będziecie dolewać
3 os. będzie dolewał
będzie dolewać
będzie dolewała
będzie dolewać
będzie dolewało
będzie dolewać
będą dolewali
będą dolewać
będą dolewały
będą dolewać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dolewajmy
2 os. dolewaj
dolewajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dolewałbym
bym dolewał
dolewałabym
bym dolewała
dolewałobym
bym dolewało
dolewalibyśmy
byśmy dolewali
dolewałybyśmy
byśmy dolewały
2 os. dolewałbyś
byś dolewał
dolewałabyś
byś dolewała
dolewałobyś
byś dolewało
dolewalibyście
byście dolewali
dolewałybyście
byście dolewały
3 os. dolewałby
by dolewał
dolewałaby
by dolewała
dolewałoby
by dolewało
dolewaliby
by dolewali
dolewałyby
by dolewały

bezosobnik: dolewano by

bezokolicznik: dolewać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dolewając

gerundium: dolewanie

rodzaj gramatyczny: ndk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dolewanie
dolewania
D. dolewania
dolewań
C. dolewaniu
dolewaniom
B. dolewanie
dolewania
N. dolewaniem
dolewaniami
Ms. dolewaniu
dolewaniach
W. dolewanie
dolewania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dolewający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dolewający
dolewający
dolewający
dolewające
dolewająca
D. dolewającego
dolewającego
dolewającego
dolewającego
dolewającej
C. dolewającemu
dolewającemu
dolewającemu
dolewającemu
dolewającej
B. dolewającego
dolewającego
dolewający
dolewające
dolewającą
N. dolewającym
dolewającym
dolewającym
dolewającym
dolewającą
Ms. dolewającym
dolewającym
dolewającym
dolewającym
dolewającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dolewający
dolewający
dolewające
dolewające
D. dolewających
dolewających
dolewających
dolewających
C. dolewającym
dolewającym
dolewającym
dolewającym
B. dolewających
dolewających
dolewających
dolewające
N. dolewającymi
dolewającymi
dolewającymi
dolewającymi
Ms. dolewających
dolewających
dolewających
dolewających

imiesłów przymiotnikowy bierny: dolewany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dolewany
dolewany
dolewany
dolewane
dolewana
D. dolewanego
dolewanego
dolewanego
dolewanego
dolewanej
C. dolewanemu
dolewanemu
dolewanemu
dolewanemu
dolewanej
B. dolewanego
dolewanego
dolewany
dolewane
dolewaną
N. dolewanym
dolewanym
dolewanym
dolewanym
dolewaną
Ms. dolewanym
dolewanym
dolewanym
dolewanym
dolewanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dolewani
dolewani
dolewane
dolewane
D. dolewanych
dolewanych
dolewanych
dolewanych
C. dolewanym
dolewanym
dolewanym
dolewanym
B. dolewanych
dolewanych
dolewanych
dolewane
N. dolewanymi
dolewanymi
dolewanymi
dolewanymi
Ms. dolewanych
dolewanych
dolewanych
dolewanych

odpowiednik aspektowy: dolać

Składnia

Rzosobowy + dolewać +
CZEGO + do CZEGO

Frazeologizmy

ktoś/coś dolewa oliwy do ognia
Data ostatniej modyfikacji: 09.04.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj