UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rynna

Chronologizacja

1393, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rynna
rynny
D. rynny
rynien
C. rynnie
rynnom
B. rynnę
rynny
N. rynną
rynnami
Ms. rynnie
rynnach
W. rynno
rynny

Pochodzenie

niem. Rinne

1. na wodę deszczową

Definicja

rura służąca do odprowadzania wody deszczowej z dachu na ziemię lub do kanału

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  rura I

Połączenia

  • blaszana, miedziana; dziurawa, zardzewiała; nowa, stara rynna
  • instalacja, naprawa, remont, wymiana rynny
  • wymienić rynnę

Cytaty

Tego dnia nareszcie spadł deszcz. Wodę z rynny zebraliśmy do dużej blaszanej beczki [...].

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Wykończenia rynien w kształcie pysków strasznych jaszczurów oraz głów delfinów pluły deszczówką.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem. Kamień na szczycie. Kroniki Drugiego Kręgu, księga I, cz 2, 2005

2. do transportu

Definicja

wąska, zagłębiona pochylnia, służąca do transportu czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pochylnia

Połączenia

  • rynna zsypowa
  • transportować coś rynną

Cytaty

Ze składowisk buraki kieruje się do rynien spławiających, na których zainstalowane są łapacze liści i trawy, a osobno kamieni i żwiru.

źródło: NKJP: Bronisław Bartkiewicz: Oczyszczanie ścieków przemysłowych, 2002

W ramach rekultywacji gruntów rynnami transportuje się piasek na brzeg, tworząc łagodne zejście do zbiornika, do którego trafiają też popłuczyny zmniejszające głębokość o kilka metrów.

źródło: NKJP: (bień): Dostarcza surowców, zapewni rozrywkę, Euroregio Glacensis, 2001

3. wgłębienie w podłożu

Definicja

wąskie, pochyłe zagłębienie w powierzchni ziemi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zagłębienie

Połączenia

  • głęboka; erozyjna; lodowa, polodowcowa, śnieżna rynna

Cytaty

Saneczkarze [...] kładą się głową do przodu (ta odmiana nazywa się skeletonem i jest w programie igrzysk) i tak suną po lodowej rynnie.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: Teleigrzyska, Polityka, 2002-03-02

Suchy Żleb jest przecież właściwie długą rynną o gładkich zboczach, bez muld i uskoków, bez najmniejszego choćby urozmaicenia.

źródło: NKJP: Tomasz Domaniewski, Niedaleko od prawdy, 1975

Frazeologizmy

ktoś wpada z deszczu pod rynnę
ktoś trafia z deszczu pod rynnę
ktoś wpadł z deszczu pod rynnę
ktoś trafił z deszczu pod rynnę
ktoś wpada z deszczu pod rynnę
ktoś trafia z deszczu pod rynnę
ktoś wpadł z deszczu pod rynnę
ktoś trafił z deszczu pod rynnę
Data ostatniej modyfikacji: 01.03.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj