UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gestapo

Chronologizacja

SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

niem.

Skrót od Geheime Staatspolizei 'tajna policja państwowa'.

1.a instytucja

Definicja

tajna policja państwowa w hitlerowskich Niemczech i w krajach przez nie okupowanych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  policja

Połączenia

  • gmach, siedziba; katownia, więzienie; funkcjonariusz, oficer; agent, informator, konfident, szpicel gestapo
  • strach przed gestapo
  • praca w gestapo
  • wydać kogoś gestapo

Cytaty

Wizytujący Zakopane wyżsi oficerowie Gestapo spotkali się z dowódcami NKWD w willi „Telimena” koło Doliny Białego.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

W dwie godziny później hauptsturmfuehrer Neumann pogwizdując szedł korytarzem gmachu gestapo w alei Szucha.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967

Przecież sam widok munduru gestapo budził powszechne przerażenie, przerażenie tak silne i zakorzenione, że przeżywano je nawet po wielu latach od zakończenia wojny.

źródło: NKJP: Anna Pawełczyńska: Wartości a przemoc. Zarys socjologicznej problematyki Oświęcimia, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gestapo
gestapo
D. gestapo
gestapo
C. gestapo
gestapo
B. gestapo
gestapo
N. gestapo
gestapo
Ms. gestapo
gestapo
W. gestapo
gestapo

Informacja normatywna

Zapisywane również wielką literą.

1.b siedziba

Definicja

budynek lub lokal, w którym mieściło się gestapo – tajna policja

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

  • dzwonić, zadzwonić; iść, pójść, zgłosić się; trafić; zabrać, zaprowadzić kogoś; odnieść coś na gestapo
  • siedzieć, zeznawać na gestapo

Cytaty

Przyprowadzono go na posterunek przy końcu naszej ulicy, gdzie na parterze była żandarmeria, a na piętrze Gestapo.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

Ciotka natomiast zapakowała szybko walizki, ubrała bratanków i zaprowadziła na Gestapo, gdzie denuncjując ich jako obywateli francuskich poprosiła o natychmiastowe internowanie.

źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946

- Pani Seidenmanowa jest na gestapo - powiedział Filipek. - I trzeba ją stamtąd wyciągnąć.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gestapo
gestapo
D. gestapo
gestapo
C. gestapo
gestapo
B. gestapo
gestapo
N. gestapo
gestapo
Ms. gestapo
gestapo
W. gestapo
gestapo

Informacja normatywna

Zapisywane również wielką literą.

1.c ludzie

Definicja

funkcjonariusze gestapo - tajnej policji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  policja

Połączenia

  • najście gestapo
  • gestapo aresztowało, przesłuchiwało, przeprowadziło rewizję, poszukuje, rozstrzelało, szuka, śledzi, złapało kogoś
  • powiedzieć o czymś gestapo
  • poinformować, powiadomić, zawiadomić o czymś; nasłać, sprowadzić gestapo
  • uciekać, ukrywać się przed gestapo; współpracować z gestapo
  • wpaść w ręce, w łapy gestapo

Cytaty

Niepotrzebnie podzielił się z kimś tymi poglądami, został aresztowany przez gestapo i zmarł w obozie koncentracyjnym.

źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987

Dostał się w ręce gestapo i po siedmiu miesiącach stanął niezłomny przed sądem faszystów.

źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1973

W okresie II wojny światowej Berżniki i okolice były terenem ożywionej działalności partyzanckiej. 18 maja 1944 gestapo dokonało tu publicznej egzekucji, wieszając 20 mężczyzn z okolicznych wsi.

źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gestapo
gestapo
D. gestapo
gestapo
C. gestapo
gestapo
B. gestapo
gestapo
N. gestapo
gestapo
Ms. gestapo
gestapo
W. gestapo
gestapo
Data ostatniej modyfikacji: 10.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj