Chronologizacja
Pochodzenie
st.czes. kaplicě
Od: czes. kaple 'kaplica', a to z łac. cappella 'ts.'.
1. boczna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem
Połączenia
- kaplica boczna; kościelna; Królewska, Mariacka
- kaplica św. Agaty, Świętego Leonarda; Bożego Ciała, Cudownego Obrazu, Najświętszego Sakramentu, Najświętszej Marii Panny...; kaplica jakiegoś kościoła
- wejście do kaplicy
- kaplica powstała kiedyś
- dobudować, odnowić/odnawiać, odrestaurować, remontować; oglądać; poświęcić; ufundować kaplicę
- pójść; udać się; wejść/wchodzić; zajrzeć/zaglądać do kaplicy
Cytaty
|
Obok wielkiego ołtarza w kościele św. Andrzeja znajduje się kaplica św. Stanisława Kostki z relikwiarzem zawierającym szczątki świętego. źródło: NKJP: Marek Borucki, Polacy w Rzymie: od czasów Mieszka I do Jana Pawła II , 1995 |
|
|
„Wielkie stopnie między kaplicami, kędy bram dwoje” - to stopnie do katedry wawelskiej. Na prawo kaplica królowej Zofii, na lewo Św. Krzyża, między nimi schody z czarnego marmuru. źródło: NKJP: Kazimierz Wyka, Rzecz wyobraźni, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kaplica |
kaplice |
|
| D. | kaplicy |
kaplic |
|
| C. | kaplicy |
kaplicom |
|
| B. | kaplicę |
kaplice |
|
| N. | kaplicą |
kaplicami |
|
| Ms. | kaplicy |
kaplicach |
|
| W. | kaplico |
kaplice |
2. cmentarna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo rodzaje budowli i ich cechy
Połączenia
- kaplica katolicka; barokowa, gotycka, neogotycka, renesansowa...; cmentarna, pogrzebowa, przycmentarna; akademicka; grobowa, szpitalna; drewniana, murowana
- kaplica stoi gdzieś
- wybudować; wznieść/wznosić, zbudować; zwiedzić/zwiedzać; zdewastować kaplicę
- odprawić mszę, nabożeństwo w kaplicy
Cytaty
|
Na zboczu pagórka stoi półkolista kaplica wyłożona piaskowcem, a nad nią wysoki kamienny krzyż i pamiątkowa tablica. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski, Gdzie ten dom, gdzie ten świat , 1997 |
|
|
Z XIX w. pochodzą: plebania, dom przy ul. Kościuszki i kaplica cmentarna. źródło: NKJP: Jan Bałdowski, Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kaplica |
kaplice |
|
| D. | kaplicy |
kaplic |
|
| C. | kaplicy |
kaplicom |
|
| B. | kaplicę |
kaplice |
|
| N. | kaplicą |
kaplicami |
|
| Ms. | kaplicy |
kaplicach |
|
| W. | kaplico |
kaplice |
3. pałacowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem
Połączenia
- kaplica domowa, klasztorna, pałacowa, zamkowa...; Kaplica Sykstyńska
Cytaty
|
W domu była kaplica, w której niekiedy odprawiane były msze święte, wiosną niemal codziennie majowe nabożeństwa, a w październiku modlitwy różańcowe. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski, Gdzie ten dom, gdzie ten świat , 1997 |
|
|
W dobudowanej w 2. poł. XVI w. Kurzej Stopce „izba białogłowska”, nad nią wielka sala, w przedsionku kwadratowej baszty skarbiec, zaś w baszcie kaplica zamkowa (XVI w.). źródło: NKJP: Lech Szaraniec, Górny Śląsk, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kaplica |
kaplice |
|
| D. | kaplicy |
kaplic |
|
| C. | kaplicy |
kaplicom |
|
| B. | kaplicę |
kaplice |
|
| N. | kaplicą |
kaplicami |
|
| Ms. | kaplicy |
kaplicach |
|
| W. | kaplico |
kaplice |
4. to już kaplica
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kapa |
Cytaty
|
[...] cztery, trzy talerze się znajdą, ale jak by trzeba obiadem podjąć kogoś, to już kaplica. źródło: NKJP: Korpus języka mówionego PELCRA |
|
|
[...] jutro pierwszy polski, a ta baba jest taka dziwna. Jak się już uweźmie, to kaplica, znowu pójdą zakłady w klasie, ile razy nas będzie męczyć [...]. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Pyta pani, czy jak już w przyjaźni zdarzy się seks, to koniec? Kaplica? Nie patrzyłbym na to w ten sposób. źródło: Hanna Rydlewska: Seks w przyjacielskim związku? Nie musi oznaczać końca przyjaźni (weekend.gazeta.pl) |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kaplica |
kaplice |
|
| D. | kaplicy |
kaplic |
|
| C. | kaplicy |
kaplicom |
|
| B. | kaplicę |
kaplice |
|
| N. | kaplicą |
kaplicami |
|
| Ms. | kaplicy |
kaplicach |
|
| W. | kaplico |
kaplice |
Inne uwagi
Zwykle lp