Chronologizacja
Pochodzenie
internac.
ang. explode
niem. explodieren
z łac. explōdere 'wyganiać, przeganiać; wygwizdywać kogoś ze sceny'
1. o bombie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń
Połączenia
- granat, ładunek, materiał wybuchowy, pocisk; samochód, samolot eksplodował; bomba eksplodowała
- eksplodować z hukiem
- eksplodować w powietrzu
- móc eksplodować
Cytaty
Gdyby ładunek eksplodował, fala uderzeniowa przede wszystkim rozbiłaby szyby w oknach. źródło: NKJP: rye: Bombowe osiedle, Wieczór Wybrzeża, 2000-12-28 |
|
Wypaliła strzelba, eksplodując Charliemu w twarz i zabijając go na miejscu. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000 |
|
Gdzieś z tyłu eksplodował bak z benzyną. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany lub niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
eksploduję |
eksplodujemy |
|||
2 os. |
eksplodujesz |
eksplodujecie |
|||
3 os. |
eksploduje |
eksplodują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
eksplodowałem +(e)m eksplodował |
eksplodowałam +(e)m eksplodowała |
eksplodowałom +(e)m eksplodowało |
eksplodowaliśmy +(e)śmy eksplodowali |
eksplodowałyśmy +(e)śmy eksplodowały |
2 os. |
eksplodowałeś +(e)ś eksplodował |
eksplodowałaś +(e)ś eksplodowała |
eksplodowałoś +(e)ś eksplodowało |
eksplodowaliście +(e)ście eksplodowali |
eksplodowałyście +(e)ście eksplodowały |
3 os. |
eksplodował |
eksplodowała |
eksplodowało |
eksplodowali |
eksplodowały |
bezosobnik: eksplodowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę eksplodował będę eksplodować |
będę eksplodowała będę eksplodować |
będę eksplodowało będę eksplodować |
będziemy eksplodowali będziemy eksplodować |
będziemy eksplodowały będziemy eksplodować |
2 os. |
będziesz eksplodował będziesz eksplodować |
będziesz eksplodowała będziesz eksplodować |
będziesz eksplodowało będziesz eksplodować |
będziecie eksplodowali będziecie eksplodować |
będziecie eksplodowały będziecie eksplodować |
3 os. |
będzie eksplodował będzie eksplodować |
będzie eksplodowała będzie eksplodować |
będzie eksplodowało będzie eksplodować |
będą eksplodowali będą eksplodować |
będą eksplodowały będą eksplodować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
eksplodujmy |
|
2 os. |
eksploduj |
eksplodujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
eksplodowałbym bym eksplodował |
eksplodowałabym bym eksplodowała |
eksplodowałobym bym eksplodowało |
eksplodowalibyśmy byśmy eksplodowali |
eksplodowałybyśmy byśmy eksplodowały |
2 os. |
eksplodowałbyś byś eksplodował |
eksplodowałabyś byś eksplodowała |
eksplodowałobyś byś eksplodowało |
eksplodowalibyście byście eksplodowali |
eksplodowałybyście byście eksplodowały |
3 os. |
eksplodowałby by eksplodował |
eksplodowałaby by eksplodowała |
eksplodowałoby by eksplodowało |
eksplodowaliby by eksplodowali |
eksplodowałyby by eksplodowały |
bezosobnik: eksplodowano by
bezokolicznik: eksplodować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
eksplodując
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
eksplodowawszy
gerundium: eksplodowanie
rodzaj gramatyczny: dk, ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | eksplodowanie |
eksplodowania |
D. | eksplodowania |
eksplodowań |
C. | eksplodowaniu |
eksplodowaniom |
B. | eksplodowanie |
eksplodowania |
N. | eksplodowaniem |
eksplodowaniami |
Ms. | eksplodowaniu |
eksplodowaniach |
W. | eksplodowanie |
eksplodowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: eksplodujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | eksplodujący |
eksplodujący |
eksplodujący |
eksplodujące |
eksplodująca |
D. | eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodującej |
C. | eksplodującemu |
eksplodującemu |
eksplodującemu |
eksplodującemu |
eksplodującej |
B. | eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodujący |
eksplodujące |
eksplodującą |
N. | eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującą |
Ms. | eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | eksplodujący |
eksplodujący |
eksplodujące |
eksplodujące |
D. | eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
C. | eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
B. | eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujące |
N. | eksplodującymi |
eksplodującymi |
eksplodującymi |
eksplodującymi |
Ms. | eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
Składnia
Rznieżywotny | + | eksplodować | + |
2.a radością
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- tłum eksplodował
- eksplodować energią, formą, nienawiścią, radością
Cytaty
Trudno się spodziewać, by Małysz eksplodował formą dziś w czasie konkursu PŚ w Kuopio [...]. źródło: NKJP: Wojciech Koerber: Są pieniądze na następcę, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-03-09 |
|
Styl Chopina to urodzić się cudownym dzieckiem, eksplodować geniuszem przed dwudziestką, po czym przebyć resztę szlaku w jednym mgnieniu. źródło: NKJP: Piotr Wierzbicki: Migotliwy ton. Esej o stylu Chopina, 2010 |
|
Edek niespodziewanie eksplodował energią. - Czołg trzeba naprawiać! źródło: NKJP: Robert Urbański; Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany lub niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
eksploduję |
eksplodujemy |
|||
2 os. |
eksplodujesz |
eksplodujecie |
|||
3 os. |
eksploduje |
eksplodują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
eksplodowałem +(e)m eksplodował |
eksplodowałam +(e)m eksplodowała |
eksplodowałom +(e)m eksplodowało |
eksplodowaliśmy +(e)śmy eksplodowali |
eksplodowałyśmy +(e)śmy eksplodowały |
2 os. |
eksplodowałeś +(e)ś eksplodował |
eksplodowałaś +(e)ś eksplodowała |
eksplodowałoś +(e)ś eksplodowało |
eksplodowaliście +(e)ście eksplodowali |
eksplodowałyście +(e)ście eksplodowały |
3 os. |
eksplodował |
eksplodowała |
eksplodowało |
eksplodowali |
eksplodowały |
bezosobnik: eksplodowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę eksplodował będę eksplodować |
będę eksplodowała będę eksplodować |
będę eksplodowało będę eksplodować |
będziemy eksplodowali będziemy eksplodować |
będziemy eksplodowały będziemy eksplodować |
2 os. |
będziesz eksplodował będziesz eksplodować |
będziesz eksplodowała będziesz eksplodować |
będziesz eksplodowało będziesz eksplodować |
będziecie eksplodowali będziecie eksplodować |
będziecie eksplodowały będziecie eksplodować |
3 os. |
będzie eksplodował będzie eksplodować |
będzie eksplodowała będzie eksplodować |
będzie eksplodowało będzie eksplodować |
będą eksplodowali będą eksplodować |
będą eksplodowały będą eksplodować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
eksplodujmy |
|
2 os. |
eksploduj |
eksplodujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
eksplodowałbym bym eksplodował |
eksplodowałabym bym eksplodowała |
eksplodowałobym bym eksplodowało |
eksplodowalibyśmy byśmy eksplodowali |
eksplodowałybyśmy byśmy eksplodowały |
2 os. |
eksplodowałbyś byś eksplodował |
eksplodowałabyś byś eksplodowała |
eksplodowałobyś byś eksplodowało |
eksplodowalibyście byście eksplodowali |
eksplodowałybyście byście eksplodowały |
3 os. |
eksplodowałby by eksplodował |
eksplodowałaby by eksplodowała |
eksplodowałoby by eksplodowało |
eksplodowaliby by eksplodowali |
eksplodowałyby by eksplodowały |
bezosobnik: eksplodowano by
bezokolicznik: eksplodować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
eksplodując
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
eksplodowawszy
gerundium: eksplodowanie
rodzaj gramatyczny: dk, ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | eksplodowanie |
eksplodowania |
D. | eksplodowania |
eksplodowań |
C. | eksplodowaniu |
eksplodowaniom |
B. | eksplodowanie |
eksplodowania |
N. | eksplodowaniem |
eksplodowaniami |
Ms. | eksplodowaniu |
eksplodowaniach |
W. | eksplodowanie |
eksplodowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: eksplodujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | eksplodujący |
eksplodujący |
eksplodujący |
eksplodujące |
eksplodująca |
D. | eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodującej |
C. | eksplodującemu |
eksplodującemu |
eksplodującemu |
eksplodującemu |
eksplodującej |
B. | eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodujący |
eksplodujące |
eksplodującą |
N. | eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującą |
Ms. | eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | eksplodujący |
eksplodujący |
eksplodujące |
eksplodujące |
D. | eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
C. | eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
B. | eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujące |
N. | eksplodującymi |
eksplodującymi |
eksplodującymi |
eksplodującymi |
Ms. | eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
Składnia
Rzżywotny | + | eksplodować | + |
CZYM
|
2.b o radości
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- talent eksplodował; radość, złość eksplodowała; emocje, uczucia eksplodowały
Cytaty
Zanim eksplodowała radość, widzowie przeżyli dość długie okresy obawy o wynik. źródło: NKJP: Paweł Kowalski: Gdańszczanie mistrzami Polski, 2000-05-15 |
|
Mężczyznom aż błyszczą się oczy, gdy patrzą, jak w ich pięknych kogutach eksploduje agresja, lecą pióra, bryzga krew, aż ci, co stoją bliżej, muszą czasem zasłaniać twarz. źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Córeńka, 2005 |
|
Napięcie wzrastało z każdą chwilą, jeszcze moment, a musiało w jakiś sposób eksplodować. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany lub niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
eksploduję |
eksplodujemy |
|||
2 os. |
eksplodujesz |
eksplodujecie |
|||
3 os. |
eksploduje |
eksplodują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
eksplodowałem +(e)m eksplodował |
eksplodowałam +(e)m eksplodowała |
eksplodowałom +(e)m eksplodowało |
eksplodowaliśmy +(e)śmy eksplodowali |
eksplodowałyśmy +(e)śmy eksplodowały |
2 os. |
eksplodowałeś +(e)ś eksplodował |
eksplodowałaś +(e)ś eksplodowała |
eksplodowałoś +(e)ś eksplodowało |
eksplodowaliście +(e)ście eksplodowali |
eksplodowałyście +(e)ście eksplodowały |
3 os. |
eksplodował |
eksplodowała |
eksplodowało |
eksplodowali |
eksplodowały |
bezosobnik: eksplodowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę eksplodował będę eksplodować |
będę eksplodowała będę eksplodować |
będę eksplodowało będę eksplodować |
będziemy eksplodowali będziemy eksplodować |
będziemy eksplodowały będziemy eksplodować |
2 os. |
będziesz eksplodował będziesz eksplodować |
będziesz eksplodowała będziesz eksplodować |
będziesz eksplodowało będziesz eksplodować |
będziecie eksplodowali będziecie eksplodować |
będziecie eksplodowały będziecie eksplodować |
3 os. |
będzie eksplodował będzie eksplodować |
będzie eksplodowała będzie eksplodować |
będzie eksplodowało będzie eksplodować |
będą eksplodowali będą eksplodować |
będą eksplodowały będą eksplodować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
eksplodujmy |
|
2 os. |
eksploduj |
eksplodujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
eksplodowałbym bym eksplodował |
eksplodowałabym bym eksplodowała |
eksplodowałobym bym eksplodowało |
eksplodowalibyśmy byśmy eksplodowali |
eksplodowałybyśmy byśmy eksplodowały |
2 os. |
eksplodowałbyś byś eksplodował |
eksplodowałabyś byś eksplodowała |
eksplodowałobyś byś eksplodowało |
eksplodowalibyście byście eksplodowali |
eksplodowałybyście byście eksplodowały |
3 os. |
eksplodowałby by eksplodował |
eksplodowałaby by eksplodowała |
eksplodowałoby by eksplodowało |
eksplodowaliby by eksplodowali |
eksplodowałyby by eksplodowały |
bezosobnik: eksplodowano by
bezokolicznik: eksplodować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
eksplodując
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
eksplodowawszy
gerundium: eksplodowanie
rodzaj gramatyczny: dk, ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | eksplodowanie |
eksplodowania |
D. | eksplodowania |
eksplodowań |
C. | eksplodowaniu |
eksplodowaniom |
B. | eksplodowanie |
eksplodowania |
N. | eksplodowaniem |
eksplodowaniami |
Ms. | eksplodowaniu |
eksplodowaniach |
W. | eksplodowanie |
eksplodowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: eksplodujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | eksplodujący |
eksplodujący |
eksplodujący |
eksplodujące |
eksplodująca |
D. | eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodującej |
C. | eksplodującemu |
eksplodującemu |
eksplodującemu |
eksplodującemu |
eksplodującej |
B. | eksplodującego |
eksplodującego |
eksplodujący |
eksplodujące |
eksplodującą |
N. | eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującą |
Ms. | eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | eksplodujący |
eksplodujący |
eksplodujące |
eksplodujące |
D. | eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
C. | eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
eksplodującym |
B. | eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujące |
N. | eksplodującymi |
eksplodującymi |
eksplodującymi |
eksplodującymi |
Ms. | eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
eksplodujących |
Składnia
Rznieżywotny | + | eksplodować | + |
(w KIM/CZYM)
|