Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *vezti, *vezǫ
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- kierowca, kurier, konwój, taksówkarz wiezie; autokar, ciężarówka, cysterna, karetka, samochód, tir wiezie; pociągi, statki wiozą
- wieźć pasażerów, wycieczkę, żonę; broń, pieniądze, towar, transport czegoś, węgiel, złoto
- wieźć autem, ciężarówką, pociągiem, samochodem
- wieźć do domu, do hotelu, do pracy, do szpitala; do miasta, do Łodzi, do Polski....
- wieźć na dworzec; na wschód
- wieźć na dachu, na pokładzie, na wozie, na wózku
- wieźć z lotniska; z powrotem
- kazać się wieźć
Cytaty
|
[...] policjanci z Wrześni złapali innego kierowcę, który na zlecenie Kazia wiózł mercedesem ośmiu czarnych z Warszawy do Żar. źródło: NKJP: Włodzimierz Nowak: Przejdziem Nysę, przejdziem Odrę, Gazeta Wyborcza, 1998-11-06 |
|
|
Statek wiezie dwie i pół tony ładunku - paliwo, wodę, tlen, wyposażenie techniczne i części zamienne. źródło: NKJP: Kosmiczny transport, Dziennik Polski, 2001-08-22 |
|
|
W centrum miasta pojawią się konne zaprzęgi wiozące weselników prosto do Ratusza [...]. źródło: NKJP: (PAP): Olsztyński teatr złoży hołd autorowi „Wesela”, Metropol, 2001 |
|
|
Najlepiej wieźć rtęć w pociągu, w skrytce albo w bagażu, do którego w razie wpadki można się nie przyznać. źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Czerwony Merkury, Gazeta Wyborcza, 1993-01-12 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wiozę |
wieziemy |
|||
| 2 os. |
wieziesz |
wieziecie |
|||
| 3 os. |
wiezie |
wiozą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wiozłem +(e)m wiózł |
wiozłam +(e)m wiozła |
wiozłom +(e)m wiozło |
wieźliśmy +(e)śmy wieźli |
wiozłyśmy +(e)śmy wiozły |
| 2 os. |
wiozłeś +(e)ś wiózł |
wiozłaś +(e)ś wiozła |
wiozłoś +(e)ś wiozło |
wieźliście +(e)ście wieźli |
wiozłyście +(e)ście wiozły |
| 3 os. |
wiózł |
wiozła |
wiozło |
wieźli |
wiozły |
bezosobnik: wieziono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę wiózł będę wieźć |
będę wiozła będę wieźć |
będę wiozło będę wieźć |
będziemy wieźli będziemy wieźć |
będziemy wiozły będziemy wieźć |
| 2 os. |
będziesz wiózł będziesz wieźć |
będziesz wiozła będziesz wieźć |
będziesz wiozło będziesz wieźć |
będziecie wieźli będziecie wieźć |
będziecie wiozły będziecie wieźć |
| 3 os. |
będzie wiózł będzie wieźć |
będzie wiozła będzie wieźć |
będzie wiozło będzie wieźć |
będą wieźli będą wieźć |
będą wiozły będą wieźć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wieźmy |
|
| 2 os. |
wieź |
wieźcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wiózłbym bym wiózł |
wiozłabym bym wiozła |
wiozłobym bym wiozło |
wieźlibyśmy byśmy wieźli |
wiozłybyśmy byśmy wiozły |
| 2 os. |
wiózłbyś byś wiózł |
wiozłabyś byś wiozła |
wiozłobyś byś wiozło |
wieźlibyście byście wieźli |
wiozłybyście byście wiozły |
| 3 os. |
wiózłby by wiózł |
wiozłaby by wiozła |
wiozłoby by wiozło |
wieźliby by wieźli |
wiozłyby by wiozły |
bezosobnik: wieziono by
bezokolicznik: wieźć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wioząc
gerundium: wiezienie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wiezienie |
wiezienia |
| D. | wiezienia |
wiezień |
| C. | wiezieniu |
wiezieniom |
| B. | wiezienie |
wiezienia |
| N. | wiezieniem |
wiezieniami |
| Ms. | wiezieniu |
wiezieniach |
| W. | wiezienie |
wiezienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wiozący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wiozący |
wiozący |
wiozący |
wiozące |
wioząca |
| D. | wiozącego |
wiozącego |
wiozącego |
wiozącego |
wiozącej |
| C. | wiozącemu |
wiozącemu |
wiozącemu |
wiozącemu |
wiozącej |
| B. | wiozącego |
wiozącego |
wiozący |
wiozące |
wiozącą |
| N. | wiozącym |
wiozącym |
wiozącym |
wiozącym |
wiozącą |
| Ms. | wiozącym |
wiozącym |
wiozącym |
wiozącym |
wiozącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wiozący |
wiozący |
wiozące |
wiozące |
| D. | wiozących |
wiozących |
wiozących |
wiozących |
| C. | wiozącym |
wiozącym |
wiozącym |
wiozącym |
| B. | wiozących |
wiozących |
wiozących |
wiozące |
| N. | wiozącymi |
wiozącymi |
wiozącymi |
wiozącymi |
| Ms. | wiozących |
wiozących |
wiozących |
wiozących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wieziony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wieziony |
wieziony |
wieziony |
wiezione |
wieziona |
| D. | wiezionego |
wiezionego |
wiezionego |
wiezionego |
wiezionej |
| C. | wiezionemu |
wiezionemu |
wiezionemu |
wiezionemu |
wiezionej |
| B. | wiezionego |
wiezionego |
wieziony |
wiezione |
wiezioną |
| N. | wiezionym |
wiezionym |
wiezionym |
wiezionym |
wiezioną |
| Ms. | wiezionym |
wiezionym |
wiezionym |
wiezionym |
wiezionej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wiezieni |
wiezieni |
wiezione |
wiezione |
| D. | wiezionych |
wiezionych |
wiezionych |
wiezionych |
| C. | wiezionym |
wiezionym |
wiezionym |
wiezionym |
| B. | wiezionych |
wiezionych |
wiezionych |
wiezione |
| N. | wiezionymi |
wiezionymi |
wiezionymi |
wiezionymi |
| Ms. | wiezionych |
wiezionych |
wiezionych |
wiezionych |
Składnia
|
+ | wieźć | + |
KOGO/CO +
(SKĄD) +
(DOKĄD)
|