UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyłożyć

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyłożę	wyłożymy
2 os.	wyłożysz	wyłożycie
3 os.	wyłoży	wyłożą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyłożyłem +(e)m wyłożył	wyłożyłam +(e)m wyłożyła	wyłożyłom +(e)m wyłożyło	wyłożyliśmy +(e)śmy wyłożyli	wyłożyłyśmy +(e)śmy wyłożyły
2 os.	wyłożyłeś +(e)ś wyłożył	wyłożyłaś +(e)ś wyłożyła	wyłożyłoś +(e)ś wyłożyło	wyłożyliście +(e)ście wyłożyli	wyłożyłyście +(e)ście wyłożyły
3 os.	wyłożył	wyłożyła	wyłożyło	wyłożyli	wyłożyły

bezosobnik: wyłożono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyłóżmy
2 os.	wyłóż	wyłóżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyłożyłbym bym wyłożył	wyłożyłabym bym wyłożyła	wyłożyłobym bym wyłożyło	wyłożylibyśmy byśmy wyłożyli	wyłożyłybyśmy byśmy wyłożyły
2 os.	wyłożyłbyś byś wyłożył	wyłożyłabyś byś wyłożyła	wyłożyłobyś byś wyłożyło	wyłożylibyście byście wyłożyli	wyłożyłybyście byście wyłożyły
3 os.	wyłożyłby by wyłożył	wyłożyłaby by wyłożyła	wyłożyłoby by wyłożyło	wyłożyliby by wyłożyli	wyłożyłyby by wyłożyły

bezosobnik: wyłożono by

bezokolicznik: wyłożyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyłożywszy

gerundium: wyłożenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyłożenie	wyłożenia
D.	wyłożenia	wyłożeń
C.	wyłożeniu	wyłożeniom
B.	wyłożenie	wyłożenia
N.	wyłożeniem	wyłożeniami
Ms.	wyłożeniu	wyłożeniach
W.	wyłożenie	wyłożenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyłożony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyłożony	wyłożony	wyłożony	wyłożone	wyłożona
D.	wyłożonego	wyłożonego	wyłożonego	wyłożonego	wyłożonej
C.	wyłożonemu	wyłożonemu	wyłożonemu	wyłożonemu	wyłożonej
B.	wyłożonego	wyłożonego	wyłożony	wyłożone	wyłożoną
N.	wyłożonym	wyłożonym	wyłożonym	wyłożonym	wyłożoną
Ms.	wyłożonym	wyłożonym	wyłożonym	wyłożonym	wyłożonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyłożeni	wyłożeni	wyłożone	wyłożone
D.	wyłożonych	wyłożonych	wyłożonych	wyłożonych
C.	wyłożonym	wyłożonym	wyłożonym	wyłożonym
B.	wyłożonych	wyłożonych	wyłożonych	wyłożone
N.	wyłożonymi	wyłożonymi	wyłożonymi	wyłożonymi
Ms.	wyłożonych	wyłożonych	wyłożonych	wyłożonych

odpowiednik aspektowy: wykładać

Pochodzenie

Zob. łożyć

1. towar na półki

Definicja

wyjąć coś skądś i położyć w widocznym miejscu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

wyłożyć eksponaty, listy, towar, zakupy
wyłożyć na ladę, na półmiski, na stół, na tacę, na talerz
wyłożyć z kieszeni, z siatki, z torby, ze skrzyni

Cytaty

	Ciasto wstawić do lodówki na co najmniej 2-3 godziny. Wyłożyć na tacę, posmarować konfiturą. źródło: NKJP: Internet
	[...] poukładał kolorowe pisma na półce, schował część pod łóżko, a inne wyłożył na wierzch. źródło: NKJP: Marek Kochan: Ballada o dobrym dresiarzu, 2005
	Mężczyzna [...] przeglądał z zainteresowaniem książki wyłożone na regałach przed oknami księgarni. źródło: NKJP: Marek Jarosz: Déjà vu i inne opowiadania, 2003
	Miał na sobie koszulę białą w cieniutkie niebieskie paseczki niebieskie, z kołnierzykiem wyłożonym na sweter. źródło: NKJP: Danuta Błaszak: Karuzela ku słońcu, 2003
	Milicjant sprawnie i dosyć pobieżnie zrewidował mnie, polecając uprzednio wyłożyć wszystko z kieszeni. źródło: NKJP: Waldemar Kuczyński: Burza nad Wisłą: dziennik 1980-1981, 1981

Składnia

Rz_osobowy

wyłożyć

CO + (z CZEGO) + (na CO)

2. podłogę płytkami

Definicja

pokryć czymś powierzchnię

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

wyłożyć podłogę, ściany
wyłożony aksamitem, boazerią, kafelkami, kostką, marmurem, płytkami

Cytaty

Tylko refleks uratował mnie przed runięciem na wyłożony kamiennymi płytami dziedziniec.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Przejścia wyłożono gdzieniegdzie mrozoodpornymi płytkami i marmurowym łomem.

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Siostra Komandosa, 1997

Okrągłą formę wyłożyć folią aluminiową, lekko posmarować olejem.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

Rz_osobowy

wyłożyć

CO + CZYM

3. plan

Definicja

przedstawić lub wyjaśnić komuś jakąś sprawę lub swój punkt widzenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

wyłożyć plan, problem, sprawę, swoje racje
wyłożyć na piśmie; jasno

Cytaty

	Prawda, ja wam jeszcze nie wyłożyłem mojego planu! źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001
	Pominąłem milczeniem tę małoduszną złośliwość i wyłożyłem urzędnikowi cel mej wizyty. źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1974
	Twórcą formalizmu był matematyk niemiecki David Hilbert [...], który swe poglądy na filozofię matematyki wyłożył przede wszystkim w artykułach publikowanych w latach 1917-1931. źródło: NKJP: Roman Murawski: Filozofia matematyki: zarys dziejów, 1986
	Sam pan przecież powiedział, że gruppenfuehrer powinien pana zrozumieć. Pan mu najlepiej wyłoży, dlaczego akcja miała taki właśnie przebieg. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967
	Posłałem tekst [...] o nielegalnych i półlegalnych mieszkańcach naszej ukochanej stolicy. Starałem się w nim wyłożyć, że napływ okolicznych chłopów jest jednym z najważniejszych czynników miastotwórczych. źródło: NKJP: Antoni Kroh: Starorzecza, 2010

Składnia

Rz_osobowy	+	wyłożyć	+	(KOMU) + CO
Rz_osobowy	+	wyłożyć	+	(KOMU) + ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE \| że ZDANIE

4. pieniądze

Definicja

dać na coś pieniądze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Połączenia

burmistrz, inwestor, rząd wyłożył; gmina wyłożyła; mieszkańcy wyłożyli
wyłożyć forsę, pieniądze, środki
wyłożyć na inwestycję, na kampanię wyborczą, na remont, na szkolenia, na zakup czegoś
wyłożyć z budżetu, z kasy miejskiej, z własnej kieszeni

Cytaty

Stosunkowo mało znany koreański horror [...] na tyle spodobał się amerykańskim producentom, że postanowili wyłożyć pieniądze na nową wersję.

źródło: NKJP: Konrad Wągrowski: Agent Bauer w Krainie Zbuntowanych Luster, Esensja, 2008, nr 10

Ta droga miała ułatwić transport [...]. I choć firma zadeklarowała, że wyłoży milion złotych na jej budowę, po dziesięciu latach ciągle tylko się o tym mówi.

źródło: NKJP: Katarzyna Fus: Biznes za często ucieka z Torunia, Gazeta Pomorska, 2010-02-15

Gminy nie stać, by wyłożyć na nowy autobus kilkaset tysięcy złotych.

źródło: NKJP: (mir): Zabrakło pieniędzy, Gazeta Krakowska, 2002-07-09

Składnia

Rz_osobowy

wyłożyć

CO + na CO

5. piłkę

Definicja

sport. pot.

w czasie gry podać piłkę lub krążek drugiemu zawodnikowi własnej drużyny w taki sposób, że może on wykonać korzystne dla zespołu zagranie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wystawić

Połączenia

wyłożyć piłkę, krążek
wyłożyć koledze, (nadbiegającemu) zawodnikowi
dokładnie, idealnie wyłożyć

Cytaty

Janoszek ściągnął obrońców na prawej stronie i wyłożył piłkę nadbiegającemu Kaliszowi -soczysty strzał pomocnika gości pod poprzeczkę z kilkunastu metrów był nie do obrony.

źródło: NKJP: Bez większych emocji, Nowiny Raciborskie, 2003-08-13

Schubert trzykrotnie strzelał na bramkę, a następnie wyłożył krążek Hornemu, który nie zmarnował takiej okazji.

źródło: NKJP: Paweł Guga: Straszny test prawdy, Gazeta Krakowska, 2002-02-02

Składnia

wyłożyć

CO + KOMU

Frazeologizmy

ktoś wyłożył karty na stół
ktoś wyłożył wszystkie karty na stół
ktoś wyłożył karty

Data ostatniej modyfikacji: 26.02.2020