UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wilk

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

psł. *vľ̥kъ 'wilk'

Od: pie. pierwiastka *u̯el- 'rwać, szarpać'. Pierwotnie więc *vľ̥kъ oznaczał 'ten, który rozrywa, rozszarpuje'.

1. dziki

Definicja

zwierzę drapieżne podobne do psa, mające płową sierść, wydłużony pysk i zwisający puchaty ogon, wydające odgłos zwany wyciem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta leśne i polne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta drapieżne

Połączenia

  • wygłodniały, zgłodniały wilk
  • wilki i rysie
  • wataha wilków
  • wilk wyje
  • głodny jak wilk

Cytaty

Z niechęcią spojrzał na plecy jadącego przed nim Budziły i przezornie pogonił klaczkę, bo gdzieś w dali odezwało się wycie wilka.

źródło: NKJP: Marcin Pielesz: Skutki niewłaściwej diety, Esencja, nr 04, 2009-05-11

Początkowo w niektórych województwach był jeszcze możliwy ograniczony odstrzał wilków, lecz od zeszłego roku zwierzęta te są objęte całkowitą ochroną w całym kraju.

źródło: NKJP: Józef Figura: Specjalista na muszce, Tygodnik Podhalański, nr 33, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wilk
wilki
D. wilka
wilków
C. wilkowi
wilkom
B. wilka
wilki
N. wilkiem
wilkami
Ms. wilku
wilkach
W. wilku
wilki

2. pies

Definicja

owczarek niemiecki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

Cytaty

Za każdym razem był jednak wypuszczany, bo przecież zabić go nie można, a żadne schronisko nie chce przyjmować psów z terenu Aleksandrowa [...]. Jedni dokarmiają agresywnego wilka, inni odgrażają się, że go zgładzą.

źródło: NKJP: dj: Czworonożny problem, Express Ilustrowany, 2001-06-09

Chciałbym mieć psa, wilka lub foksteriera. Każdego dnia chodziłbym z nim na spacery.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wilk
wilki
D. wilka
wilków
C. wilkowi
wilkom
B. wilka
wilki
N. wilkiem
wilkami
Ms. wilku
wilkach
W. wilku
wilki

3. choroba

Definicja

pot. 
zapalenie pęcherza moczowego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

Połączenia

  • złapać wilka

Cytaty

Nawet gdy był bardzo zmęczony, nie siadał na zimnym kamieniu, obawiał się złapać wilka.

źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Bulterier Samson i ja, 2008

Zawieje nas, wilka złapiemy, nereczki odmówią posłuszeństwa, korzonki się odezwą, jakoweś inne lumbago do nas zawita, a może nawet i bardzo groźne zapalenie płuc.

źródło: NKJP: Tomasz Miarecki: Cerowanie, Gazeta Poznańska, 2001-08-18

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wilk
wilki
D. wilka
wilków
C. wilkowi
wilkom
B. wilka
wilki
N. wilkiem
wilkami
Ms. wilku
wilkach
W. wilku
wilki

Inne uwagi

Zwykle lp

4. pęd

Definicja

roln.  pot. 
zbędny pęd, który wyrasta szybko pomiędzy pniem drzewa a jego bocznymi gałęziami lub między główną łodygą rośliny a jej bocznymi łodygami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Cytaty

Co roku należy usuwać wilki silnie wyrastające we wnętrzu korony.

źródło: NKJP: Adam Szcześniak: Cięcia w sadzie, Dziennik Łódzki, 2007-01-30

Warunkiem prawidłowego wzrostu i regularnego owocowania jest przeprowadzanie cięcia i formowania. Dotyczy to zwłaszcza jabłoni. Przyjmuje się, że podczas tego zabiegu można usunąć do 80% zbędnych pędów (wilków i długopędów) rosnących pionowo do góry.

źródło: Internet

- Wysoki pomidor koktajlowy wypuszczał trochę wilków, ale dało się go opanować.

źródło: Internet: elfickizakatek.wordpress.com

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wilk
wilki
D. wilka
wilków
C. wilkowi
wilkom
B. wilka
wilki
N. wilkiem
wilkami
Ms. wilku
wilkach
W. wilku
wilki

Inne uwagi

Zwykle lm

Frazeologizmy

bajka o żelaznym wilku
ktoś patrzy wilkiem
ktoś spogląda wilkiem
ktoś wywołał wilka z lasu
ktoś wywołuje wilka z lasu
młody wilk
wilk morski
wilk w owczej skórze

Przysłowia

I wilk jest syty, i owca cała
I wilk syty, i koza cała
I wilk syty, i owca cała
I wilk jest syty, i koza cała
Natura ciągnie wilka do lasu
Ciągnie wilka do lasu
Wilka ciągnie do lasu
Nosił wilk razy kilka, ponieśli i wilka
Nosił wilk razy kilka ...
O wilku mowa, a wilk tu
O wilku mowa, a wilk tuż
O wilku mowa
Data ostatniej modyfikacji: 07.12.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj