Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. czuć
1. puls
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Połączenia
- pies wyczuł; palce wyczuły
- wyczuć guzek (w piersi), kształt, puls, tętno; alkohol, zapach
- wyczuć dłonią, dotykiem, palcami
- wyczuć pod palcami
- wyczuć w kieszeni
- wyczuć nagle
Cytaty
|
Smolorz włożył dłoń do kuferka i wyczuł kształty okrągłe i śliskie oraz okrągłe i porowate. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
|
|
Otworzyłem zatrzask, zamknąłem oczy i wsadziłem rękę. Wyczułem palcami chusteczkę, lusterko, szminkę. Na oślep szukałem sam nie wiem czego. źródło: NKJP: Tomasz Jastrun: Rzeka podziemna, 2005 |
|
|
Początkowo mieli zamiar zanocować w bliskim chałup brogu, zakopani w ciepłe siano, ale psy wyczuły ich i obszczekały tak zajadle, że zrezygnowali. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyczuję |
wyczujemy |
|||
| 2 os. |
wyczujesz |
wyczujecie |
|||
| 3 os. |
wyczuje |
wyczują |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyczułem +(e)m wyczuł |
wyczułam +(e)m wyczuła |
wyczułom +(e)m wyczuło |
wyczuliśmy +(e)śmy wyczuli |
wyczułyśmy +(e)śmy wyczuły |
| 2 os. |
wyczułeś +(e)ś wyczuł |
wyczułaś +(e)ś wyczuła |
wyczułoś +(e)ś wyczuło |
wyczuliście +(e)ście wyczuli |
wyczułyście +(e)ście wyczuły |
| 3 os. |
wyczuł |
wyczuła |
wyczuło |
wyczuli |
wyczuły |
bezosobnik: wyczuto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyczujmy |
|
| 2 os. |
wyczuj |
wyczujcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyczułbym bym wyczuł |
wyczułabym bym wyczuła |
wyczułobym bym wyczuło |
wyczulibyśmy byśmy wyczuli |
wyczułybyśmy byśmy wyczuły |
| 2 os. |
wyczułbyś byś wyczuł |
wyczułabyś byś wyczuła |
wyczułobyś byś wyczuło |
wyczulibyście byście wyczuli |
wyczułybyście byście wyczuły |
| 3 os. |
wyczułby by wyczuł |
wyczułaby by wyczuła |
wyczułoby by wyczuło |
wyczuliby by wyczuli |
wyczułyby by wyczuły |
bezosobnik: wyczuto by
bezokolicznik: wyczuć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wyczuwszy
gerundium: wyczucie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyczucie |
wyczucia |
| D. | wyczucia |
wyczuć |
| C. | wyczuciu |
wyczuciom |
| B. | wyczucie |
wyczucia |
| N. | wyczuciem |
wyczuciami |
| Ms. | wyczuciu |
wyczuciach |
| W. | wyczucie |
wyczucia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wyczuty
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wyczuty |
wyczuty |
wyczuty |
wyczute |
wyczuta |
| D. | wyczutego |
wyczutego |
wyczutego |
wyczutego |
wyczutej |
| C. | wyczutemu |
wyczutemu |
wyczutemu |
wyczutemu |
wyczutej |
| B. | wyczutego |
wyczutego |
wyczuty |
wyczute |
wyczutą |
| N. | wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
wyczutą |
| Ms. | wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
wyczutej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wyczuci |
wyczuci |
wyczute |
wyczute |
| D. | wyczutych |
wyczutych |
wyczutych |
wyczutych |
| C. | wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
| B. | wyczutych |
wyczutych |
wyczutych |
wyczute |
| N. | wyczutymi |
wyczutymi |
wyczutymi |
wyczutymi |
| Ms. | wyczutych |
wyczutych |
wyczutych |
wyczutych |
odpowiednik aspektowy: wyczuwać
Składnia
| Rzżywotny | + | wyczuć | + |
CO +
(CZYM)
|
2. zamiary
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Połączenia
- wyczuć fałsz, groźbę, ironię, napięcie, nutę, nutkę (zawodu, żalu...), pretensję, ulgę, złość; intencję, moment, nastrój, różnicę; interes, koniunkturę, okazję; niebezpieczeństwo, podstęp, zagrożenie
- wyczuć szóstym zmysłem
- wyczuć coś w czyimś geście, w czyimś głosie, w pytaniu, w czyichś słowach, w czyimś spojrzeniu, w tonie; w powietrzu
- wyczuć bezbłędnie, doskonale, świetnie, trafnie, wyraźnie; instynktownie, intuicyjnie; momentalnie, natychmiast, od razu, w porę
- móc, potrafić, umieć wyczuć
Cytaty
|
Marta wyczuła w tym pytaniu jakiś podtekst, nie potrafiła jednak domyślić się, o co chodzi. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998 |
|
|
Znałem Stasiaka, na ogół nie był płochliwy, ale wtedy w jego głosie wyczułem nowy ton, głębokiego niepokoju. źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997 |
|
|
Bezbłędnie wyczuł moje słabe punkty i regularnie torturował arytmetyką oraz wzorami geometrycznymi. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
|
|
Reporterzy wyczuli, że mogą uzyskać nowe informacje, i znowu zaczęli się skupiać wokół nas jak ćmy wokół latarni. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S. A., 1997 |
|
|
Trzeba wyczuć, kiedy sytuacja wymaga stanowczego sprzeciwu, i wtedy nie ustępować. źródło: NKJP: Helena Zaworska: Czy straciliśmy cnotę, Gazeta Wyborcza, 1995-10-25 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyczuję |
wyczujemy |
|||
| 2 os. |
wyczujesz |
wyczujecie |
|||
| 3 os. |
wyczuje |
wyczują |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyczułem +(e)m wyczuł |
wyczułam +(e)m wyczuła |
wyczułom +(e)m wyczuło |
wyczuliśmy +(e)śmy wyczuli |
wyczułyśmy +(e)śmy wyczuły |
| 2 os. |
wyczułeś +(e)ś wyczuł |
wyczułaś +(e)ś wyczuła |
wyczułoś +(e)ś wyczuło |
wyczuliście +(e)ście wyczuli |
wyczułyście +(e)ście wyczuły |
| 3 os. |
wyczuł |
wyczuła |
wyczuło |
wyczuli |
wyczuły |
bezosobnik: wyczuto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyczujmy |
|
| 2 os. |
wyczuj |
wyczujcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyczułbym bym wyczuł |
wyczułabym bym wyczuła |
wyczułobym bym wyczuło |
wyczulibyśmy byśmy wyczuli |
wyczułybyśmy byśmy wyczuły |
| 2 os. |
wyczułbyś byś wyczuł |
wyczułabyś byś wyczuła |
wyczułobyś byś wyczuło |
wyczulibyście byście wyczuli |
wyczułybyście byście wyczuły |
| 3 os. |
wyczułby by wyczuł |
wyczułaby by wyczuła |
wyczułoby by wyczuło |
wyczuliby by wyczuli |
wyczułyby by wyczuły |
bezosobnik: wyczuto by
bezokolicznik: wyczuć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wyczuwszy
gerundium: wyczucie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyczucie |
wyczucia |
| D. | wyczucia |
wyczuć |
| C. | wyczuciu |
wyczuciom |
| B. | wyczucie |
wyczucia |
| N. | wyczuciem |
wyczuciami |
| Ms. | wyczuciu |
wyczuciach |
| W. | wyczucie |
wyczucia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wyczuty
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wyczuty |
wyczuty |
wyczuty |
wyczute |
wyczuta |
| D. | wyczutego |
wyczutego |
wyczutego |
wyczutego |
wyczutej |
| C. | wyczutemu |
wyczutemu |
wyczutemu |
wyczutemu |
wyczutej |
| B. | wyczutego |
wyczutego |
wyczuty |
wyczute |
wyczutą |
| N. | wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
wyczutą |
| Ms. | wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
wyczutej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wyczuci |
wyczuci |
wyczute |
wyczute |
| D. | wyczutych |
wyczutych |
wyczutych |
wyczutych |
| C. | wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
wyczutym |
| B. | wyczutych |
wyczutych |
wyczutych |
wyczute |
| N. | wyczutymi |
wyczutymi |
wyczutymi |
wyczutymi |
| Ms. | wyczutych |
wyczutych |
wyczutych |
wyczutych |
odpowiednik aspektowy: wyczuwać
Składnia
| Rzżywotny | + | wyczuć | + |
(JAK) +
CO
|
| Rzżywotny | + | wyczuć | + |
(JAK) +
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|