UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odczuć

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Być może kalka fr. ressentir (Bańk); zob. czuć

1. ból

Definicja

doznać lub przeżyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

kierowcy, konsumenci, mieszkańcy, odbiorcy, pacjenci, pasażerowie, użytkownicy odczuli coś
odczuć ból, chłód, ciepło, głód, zmęczenie; dyskomfort, niechęć, niedosyt, niepokój, potrzebę czegoś, przykrość, radość, rozkosz, satysfakcję, strach, ulgę, zadowolenie; konsekwencje, kryzys, podwyżki, pogorszenie, skutki czegoś, spadek czegoś, brak czegoś, efekty, korzyść, poprawę
odczuć boleśnie, dotkliwie, najmocniej, silnie, wyraźnie; pozytywnie; finansowo

Cytaty

	Na Śląsku tych represji bezpośrednich nie odczuliśmy w tamtym okresie 1981 roku. źródło: NKJP: Jarosław Józef Szczepański: Górnik polski, 2005
	Marta nie rozumiała przez chwilę, gdzie jest i co się z nią dzieje. Prawie do fizycznego bólu odczuła brak Konrada. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	Chyba jeszcze nigdy nie odczułem takiej ulgi. Jakbym pozbył się strasznego życiowego nieszczęścia, jakby ktoś uwolnił mnie od kamienia, który musiałem toczyć. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000
	Aby zwierzęta nie odczuły chłodu, w wielu miejscach ustawiliśmy dodatkowe konwektory. źródło: NKJP: (lb): Najniższą temperaturę, - 30,3 st. Celsjusza, zanotowano w Łodzi 30 stycznia 1987 roku, Express Ilustrowany, 2001-12-29
	Przewidujemy wzrost gospodarczy na poziomie 4,5 procent, co z pewnością pozytywnie odczuje rynek pracy. źródło: NKJP: Sebastian Śliwieński, Polska Głos Wielkopolski, 2004-01-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odczuję	odczujemy
2 os.	odczujesz	odczujecie
3 os.	odczuje	odczują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odczułem +(e)m odczuł	odczułam +(e)m odczuła	odczułom +(e)m odczuło	odczuliśmy +(e)śmy odczuli	odczułyśmy +(e)śmy odczuły
2 os.	odczułeś +(e)ś odczuł	odczułaś +(e)ś odczuła	odczułoś +(e)ś odczuło	odczuliście +(e)ście odczuli	odczułyście +(e)ście odczuły
3 os.	odczuł	odczuła	odczuło	odczuli	odczuły

bezosobnik: odczuto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odczujmy
2 os.	odczuj	odczujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odczułbym bym odczuł	odczułabym bym odczuła	odczułobym bym odczuło	odczulibyśmy byśmy odczuli	odczułybyśmy byśmy odczuły
2 os.	odczułbyś byś odczuł	odczułabyś byś odczuła	odczułobyś byś odczuło	odczulibyście byście odczuli	odczułybyście byście odczuły
3 os.	odczułby by odczuł	odczułaby by odczuła	odczułoby by odczuło	odczuliby by odczuli	odczułyby by odczuły

bezosobnik: odczuto by

bezokolicznik: odczuć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odczuwszy

gerundium: odczucie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odczucie	odczucia
D.	odczucia	odczuć
C.	odczuciu	odczuciom
B.	odczucie	odczucia
N.	odczuciem	odczuciami
Ms.	odczuciu	odczuciach
W.	odczucie	odczucia

imiesłów przymiotnikowy bierny: odczuty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odczuty	odczuty	odczuty	odczute	odczuta
D.	odczutego	odczutego	odczutego	odczutego	odczutej
C.	odczutemu	odczutemu	odczutemu	odczutemu	odczutej
B.	odczutego	odczutego	odczuty	odczute	odczutą
N.	odczutym	odczutym	odczutym	odczutym	odczutą
Ms.	odczutym	odczutym	odczutym	odczutym	odczutej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odczuci	odczuci	odczute	odczute
D.	odczutych	odczutych	odczutych	odczutych
C.	odczutym	odczutym	odczutym	odczutym
B.	odczutych	odczutych	odczutych	odczute
N.	odczutymi	odczutymi	odczutymi	odczutymi
Ms.	odczutych	odczutych	odczutych	odczutych

odpowiednik aspektowy: odczuwać

Składnia

odczuć

(JAK) + CO

2. jakiś fakt

Definicja

uświadomić sobie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

odczuć czyjąś nieobecność, obecność, różnicę, zmiany

Cytaty

Biblioteka miejsko-powiatowa i jej 6 filii mają zmienić szyld za kilka tygodni. Czytelnicy nie powinni odczuć zmiany.

źródło: NKJP: (poe): Biblioteka się zmienia, Gazeta Krakowska, 2008-01-15

Magda opisywała zmiany, wprowadzone w paryskim mieszkaniu przez Ankę, i między wierszami można było odczuć, że jej zdecydowanie nie lubi.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odczuję	odczujemy
2 os.	odczujesz	odczujecie
3 os.	odczuje	odczują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odczułem +(e)m odczuł	odczułam +(e)m odczuła	odczułom +(e)m odczuło	odczuliśmy +(e)śmy odczuli	odczułyśmy +(e)śmy odczuły
2 os.	odczułeś +(e)ś odczuł	odczułaś +(e)ś odczuła	odczułoś +(e)ś odczuło	odczuliście +(e)ście odczuli	odczułyście +(e)ście odczuły
3 os.	odczuł	odczuła	odczuło	odczuli	odczuły

bezosobnik: odczuto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odczujmy
2 os.	odczuj	odczujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odczułbym bym odczuł	odczułabym bym odczuła	odczułobym bym odczuło	odczulibyśmy byśmy odczuli	odczułybyśmy byśmy odczuły
2 os.	odczułbyś byś odczuł	odczułabyś byś odczuła	odczułobyś byś odczuło	odczulibyście byście odczuli	odczułybyście byście odczuły
3 os.	odczułby by odczuł	odczułaby by odczuła	odczułoby by odczuło	odczuliby by odczuli	odczułyby by odczuły

bezosobnik: odczuto by

bezokolicznik: odczuć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odczuwszy

gerundium: odczucie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odczucie	odczucia
D.	odczucia	odczuć
C.	odczuciu	odczuciom
B.	odczucie	odczucia
N.	odczuciem	odczuciami
Ms.	odczuciu	odczuciach
W.	odczucie	odczucia

imiesłów przymiotnikowy bierny: odczuty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odczuty	odczuty	odczuty	odczute	odczuta
D.	odczutego	odczutego	odczutego	odczutego	odczutej
C.	odczutemu	odczutemu	odczutemu	odczutemu	odczutej
B.	odczutego	odczutego	odczuty	odczute	odczutą
N.	odczutym	odczutym	odczutym	odczutym	odczutą
Ms.	odczutym	odczutym	odczutym	odczutym	odczutej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odczuci	odczuci	odczute	odczute
D.	odczutych	odczutych	odczutych	odczutych
C.	odczutym	odczutym	odczutym	odczutym
B.	odczutych	odczutych	odczutych	odczute
N.	odczutymi	odczutymi	odczutymi	odczutymi
Ms.	odczutych	odczutych	odczutych	odczutych

odpowiednik aspektowy: odczuwać

Składnia

Rz_żywotny	+	odczuć	+	CO
Rz_żywotny	+	odczuć	+	że ZDANIE

3. coś jako coś

Definicja

intuicyjnie zrozumieć lub ocenić w jakiś sposób

Noty o użyciu

Gdy jedno z dopełnień zawiera przymiotnik, jego liczba i rodzaj są zgodne z drugim dopełnieniem, wyrażonym rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie

Połączenia

odczuć coś jako atak, jako cios, jako dezaprobatę, jako dyskryminację, jako krzywdę, jako naruszenie prywatności, jako porażkę, jako rażącą niesprawiedliwość, jako upokorzenie, jako wstrząs; jako krzywdzące, jako niesprawiedliwe, jako obraźliwe, jako upokarzające

Cytaty

Wiele lat pracowałem na Pradze, znam ludzi tam mieszkających i wiem, że poniedziałkowy incydent odczuli jako naruszenie ich godności.

źródło: NKJP: Internet

Sposób, w jaki mnie przywitała, z jakichś powodów odczułem jako obraźliwy.

źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Bulterier Samson i ja, 2008

Nawet w najśmielszych ekshibicjach miłosnych nie ma jednego słowa, które by mogło być odczute jako dysonans.

źródło: NKJP: Artur Hutnikiewicz: Młoda Polska, 1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odczuję	odczujemy
2 os.	odczujesz	odczujecie
3 os.	odczuje	odczują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odczułem +(e)m odczuł	odczułam +(e)m odczuła	odczułom +(e)m odczuło	odczuliśmy +(e)śmy odczuli	odczułyśmy +(e)śmy odczuły
2 os.	odczułeś +(e)ś odczuł	odczułaś +(e)ś odczuła	odczułoś +(e)ś odczuło	odczuliście +(e)ście odczuli	odczułyście +(e)ście odczuły
3 os.	odczuł	odczuła	odczuło	odczuli	odczuły

bezosobnik: odczuto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odczujmy
2 os.	odczuj	odczujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odczułbym bym odczuł	odczułabym bym odczuła	odczułobym bym odczuło	odczulibyśmy byśmy odczuli	odczułybyśmy byśmy odczuły
2 os.	odczułbyś byś odczuł	odczułabyś byś odczuła	odczułobyś byś odczuło	odczulibyście byście odczuli	odczułybyście byście odczuły
3 os.	odczułby by odczuł	odczułaby by odczuła	odczułoby by odczuło	odczuliby by odczuli	odczułyby by odczuły

bezosobnik: odczuto by

bezokolicznik: odczuć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odczuwszy

gerundium: odczucie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odczucie	odczucia
D.	odczucia	odczuć
C.	odczuciu	odczuciom
B.	odczucie	odczucia
N.	odczuciem	odczuciami
Ms.	odczuciu	odczuciach
W.	odczucie	odczucia

imiesłów przymiotnikowy bierny: odczuty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odczuty	odczuty	odczuty	odczute	odczuta
D.	odczutego	odczutego	odczutego	odczutego	odczutej
C.	odczutemu	odczutemu	odczutemu	odczutemu	odczutej
B.	odczutego	odczutego	odczuty	odczute	odczutą
N.	odczutym	odczutym	odczutym	odczutym	odczutą
Ms.	odczutym	odczutym	odczutym	odczutym	odczutej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odczuci	odczuci	odczute	odczute
D.	odczutych	odczutych	odczutych	odczutych
C.	odczutym	odczutym	odczutym	odczutym
B.	odczutych	odczutych	odczutych	odczute
N.	odczutymi	odczutymi	odczutymi	odczutymi
Ms.	odczutych	odczutych	odczutych	odczutych

odpowiednik aspektowy: odczuwać

Składnia

Rz_żywotny	+	odczuć	+	CO + jako CO
Rz_żywotny	+	odczuć	+	CO + jako JAKIE

Frazeologizmy

coś daje się odczuć
coś dało się odczuć
ktoś daje odczuć komuś
ktoś dał odczuć komuś

Data ostatniej modyfikacji: 09.01.2013