UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dwutlenek

Chronologizacja

SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Kalka łac. dioxidum z gr. dioxeídio; zob. dwa I, tlen.

Definicja

chem. 
związek chemiczny zbudowany z dwóch atomów tlenu oraz jednego atomu innego pierwiastka

Noty o użyciu

Wyraz używany przeważnie jako składnik terminów chemicznych - nazw substancji chemicznych, np. dwutlenek chloru, dwutlenek tytanu.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia minerały i pierwiastki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  substancja

Połączenia

  • atmosferyczny, naturalny; zestalony dwutlenek
  • dwutlenek azotu, krzemu, węgla, siarki
  • cząsteczka; emisja; nadmiar, stężenie, zawartość dwutlenku
  • dwutlenek powstaje
  • zanieczyszczenie dwutlenkiem

Cytaty

Wszystkie rośliny wykorzystują do fotosyntezy dwutlenek węgla pobierany z atmosfery [...].

źródło: NKJP: Małgorzata Minta: To nie meteoryt, Ozon, 2005

W siódmej klasie będziecie się uczyć z chemii o dwutlenku krzemu SiO2. Nazywa się on krzemionką. Krzemionka wchodzi w skład wielu skał.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Przeciętne stężenie pyłów w Katowicach jest czterokrotnie wyższe niż w Białymstoku i Olsztynie, w śląskim powietrzu jest 2,5 razy więcej dwutlenku siarki i 3,5 razy więcej dwutlenku azotu.

źródło: NKJP: Sławomir Zagórski: MĘŻCZYZNO, UCZ SIĘ I ŻEŃ!: Gazeta Wyborcza, 1995-03-13

Lawa wystrzeliła na wysokość 1,4 kilometra, a do atmosfery zostało wyemitowanych 120 mln ton dwutlenków siarki oraz kwasu fluorowodorowego.

źródło: NKJP: Wojciech Rogacin: Wybuchnie nowy wulkan?, Dziennik Zachodni, 2010-04-26

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dwutlenek
dwutlenki
D. dwutlenku
dwutlenków
C. dwutlenkowi
dwutlenkom
B. dwutlenek
dwutlenki
N. dwutlenkiem
dwutlenkami
Ms. dwutlenku
dwutlenkach
W. dwutlenku
dwutlenki

Składnia

bez ograniczeń + dwutlenek +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 22.08.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj