UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przebudzić

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. budzić

1. ze snu

Definicja

przerwać czyjś sen

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obudzić, wybudzić, zbudzić

Połączenia

dzwonek, dźwięk, głos, wystrzał przebudził kogoś
przebudzić dziecko
przebudzić kogoś z drzemki, z głębokiego snu, z koszmaru, ze snu

Cytaty

	Przebudził go wysoki głos kobiecy. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003
	Spojrzał na mnie przelotnie, a potem powrócił spojrzeniem, jakbym przebudził go ze snu. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1995
	Ferdynand, przebudzony z głębokiego snu, nie wiedział w pierwszym momencie, co się dzieje. źródło: NKJP: Ludwik Jerzy Kern: Ferdynand Wspaniały, 1963
	Zacząłem zapadać w sen, lecz przebudzony nagle trzaśnięciem drzwi, uniosłem opadającą głowę. W drzwiach ujrzałem uśmiechniętego doktora Multicara. źródło: KWSJP: Stanisław Dobiasz: Nienawidzę Seneki, 1984
	Przebudzenie było równie paskudne jak zaśnięcie. Podróżny ocknął się mokry od rosy, z drewnianym językiem, wyschniętym gardłem, spuchniętą wątrobą i obolałym karkiem. źródło: KWSJP: Marcin Wolski: Agent dołu, 1988

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przebudzę	przebudzimy
2 os.	przebudzisz	przebudzicie
3 os.	przebudzi	przebudzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przebudziłem +(e)m przebudził	przebudziłam +(e)m przebudziła	przebudziłom +(e)m przebudziło	przebudziliśmy +(e)śmy przebudzili	przebudziłyśmy +(e)śmy przebudziły
2 os.	przebudziłeś +(e)ś przebudził	przebudziłaś +(e)ś przebudziła	przebudziłoś +(e)ś przebudziło	przebudziliście +(e)ście przebudzili	przebudziłyście +(e)ście przebudziły
3 os.	przebudził	przebudziła	przebudziło	przebudzili	przebudziły

bezosobnik: przebudzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przebudźmy
2 os.	przebudź	przebudźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przebudziłbym bym przebudził	przebudziłabym bym przebudziła	przebudziłobym bym przebudziło	przebudzilibyśmy byśmy przebudzili	przebudziłybyśmy byśmy przebudziły
2 os.	przebudziłbyś byś przebudził	przebudziłabyś byś przebudziła	przebudziłobyś byś przebudziło	przebudzilibyście byście przebudzili	przebudziłybyście byście przebudziły
3 os.	przebudziłby by przebudził	przebudziłaby by przebudziła	przebudziłoby by przebudziło	przebudziliby by przebudzili	przebudziłyby by przebudziły

bezosobnik: przebudzono by

bezokolicznik: przebudzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przebudziwszy

gerundium: przebudzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przebudzenie	przebudzenia
D.	przebudzenia	przebudzeń
C.	przebudzeniu	przebudzeniom
B.	przebudzenie	przebudzenia
N.	przebudzeniem	przebudzeniami
Ms.	przebudzeniu	przebudzeniach
W.	przebudzenie	przebudzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przebudzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przebudzony	przebudzony	przebudzony	przebudzone	przebudzona
D.	przebudzonego	przebudzonego	przebudzonego	przebudzonego	przebudzonej
C.	przebudzonemu	przebudzonemu	przebudzonemu	przebudzonemu	przebudzonej
B.	przebudzonego	przebudzonego	przebudzony	przebudzone	przebudzoną
N.	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzoną
Ms.	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przebudzeni	przebudzeni	przebudzone	przebudzone
D.	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych
C.	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym
B.	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych	przebudzone
N.	przebudzonymi	przebudzonymi	przebudzonymi	przebudzonymi
Ms.	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych

odpowiednik aspektowy: przebudzać

Składnia

przebudzić

KOGO + (z CZEGO)

2. z letargu

Definicja

wyprowadzić z jakiegoś stanu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obudzić, zbudzić

Połączenia

przebudzić kogoś z apatii, z letargu, z marzeń

Cytaty

	We wtorek Dow Jones zyskał prawie 1,5 proc., przekraczając pułap 9300 pkt. [...]. Ta zwyżka przebudziła zniżkujące ostatnio rynki azjatyckie. źródło: NKJP: Rynki finansowe, Gazeta Wyborcza, 1999-01-07
	Gdy przebudzone z czterdziestoletniego letargu ZNP tak pryncypialnie dąży do utrzymania status quo w oświacie, zawarcie z tym związkiem układu zbiorowego wydaje się niemożliwe. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.06.1992
	Kiedy do pokoju wchodzi Blokowa, babcia Miry podskakuje przebudzona z modlitewnej drzemki. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wióry, 1980
	W środku nocy wylądowaliśmy na miejscu i to było dla nas drastyczne przebudzenie z marzeń o pracy i dużych zarobkach. Wysadzono nas w ruinach jakichś zabudowań, gdzieś w środku pola. źródło: NKJP: Piotr Kutkowski: Włoskie bagno, Echo Dnia, 2005-01-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przebudzę	przebudzimy
2 os.	przebudzisz	przebudzicie
3 os.	przebudzi	przebudzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przebudziłem +(e)m przebudził	przebudziłam +(e)m przebudziła	przebudziłom +(e)m przebudziło	przebudziliśmy +(e)śmy przebudzili	przebudziłyśmy +(e)śmy przebudziły
2 os.	przebudziłeś +(e)ś przebudził	przebudziłaś +(e)ś przebudziła	przebudziłoś +(e)ś przebudziło	przebudziliście +(e)ście przebudzili	przebudziłyście +(e)ście przebudziły
3 os.	przebudził	przebudziła	przebudziło	przebudzili	przebudziły

bezosobnik: przebudzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przebudźmy
2 os.	przebudź	przebudźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przebudziłbym bym przebudził	przebudziłabym bym przebudziła	przebudziłobym bym przebudziło	przebudzilibyśmy byśmy przebudzili	przebudziłybyśmy byśmy przebudziły
2 os.	przebudziłbyś byś przebudził	przebudziłabyś byś przebudziła	przebudziłobyś byś przebudziło	przebudzilibyście byście przebudzili	przebudziłybyście byście przebudziły
3 os.	przebudziłby by przebudził	przebudziłaby by przebudziła	przebudziłoby by przebudziło	przebudziliby by przebudzili	przebudziłyby by przebudziły

bezosobnik: przebudzono by

bezokolicznik: przebudzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przebudziwszy

gerundium: przebudzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przebudzenie	przebudzenia
D.	przebudzenia	przebudzeń
C.	przebudzeniu	przebudzeniom
B.	przebudzenie	przebudzenia
N.	przebudzeniem	przebudzeniami
Ms.	przebudzeniu	przebudzeniach
W.	przebudzenie	przebudzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przebudzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przebudzony	przebudzony	przebudzony	przebudzone	przebudzona
D.	przebudzonego	przebudzonego	przebudzonego	przebudzonego	przebudzonej
C.	przebudzonemu	przebudzonemu	przebudzonemu	przebudzonemu	przebudzonej
B.	przebudzonego	przebudzonego	przebudzony	przebudzone	przebudzoną
N.	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzoną
Ms.	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przebudzeni	przebudzeni	przebudzone	przebudzone
D.	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych
C.	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym
B.	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych	przebudzone
N.	przebudzonymi	przebudzonymi	przebudzonymi	przebudzonymi
Ms.	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych

odpowiednik aspektowy: przebudzać

Składnia

przebudzić

KOGO + z CZEGO

3. zjawiska

Definicja

wywołać jakieś uczucia, reakcje lub postawy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	obudzić
	hiperonimy:	wywołać

Połączenia

przebudzić nadzieję, wiarę

Cytaty

	Niedawne wydarzenia związane z przyjęciem Słowacji do Rady Europy (Budapeszt miał zastrzeżenia) pokazały, jak niewiele trzeba, by przebudzić więdnący nacjonalizm słowacki. źródło: NKJP: Martin M. Szimeczka: Jak pokochać państwo, Gazeta Wyborcza, 1993-09-07
	Postanowiła przemówić do córki, licząc może na przebudzenie w niej dawnej wrażliwości. źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 2003
	Ci ludzie nie stracili wiary. Ona w nich tkwi gdzieś głęboko. Zapomnieli tylko obrządku. Dlatego tu jestem, by przypomnieć im obrządek, rytuał i liturgię, by przebudzić w nich stare nawyki. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Ludzie, którzy zgubili drogę, Gazeta Wyborcza, 1996-08-02
	– Tylko Ty możesz zjednoczyć rozbitą ludzkość. – Tylko Ty możesz wskrzesić naszą martwą wiarę. – Tylko Ty możesz przebudzić naszą uśpioną nadzieję. źródło: KWSJP: Tadeusz Loska SJ: Wszystkie moje źródła są w Tobie: nabożeństwa eucharystyczne, 1992

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przebudzę	przebudzimy
2 os.	przebudzisz	przebudzicie
3 os.	przebudzi	przebudzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przebudziłem +(e)m przebudził	przebudziłam +(e)m przebudziła	przebudziłom +(e)m przebudziło	przebudziliśmy +(e)śmy przebudzili	przebudziłyśmy +(e)śmy przebudziły
2 os.	przebudziłeś +(e)ś przebudził	przebudziłaś +(e)ś przebudziła	przebudziłoś +(e)ś przebudziło	przebudziliście +(e)ście przebudzili	przebudziłyście +(e)ście przebudziły
3 os.	przebudził	przebudziła	przebudziło	przebudzili	przebudziły

bezosobnik: przebudzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przebudźmy
2 os.	przebudź	przebudźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przebudziłbym bym przebudził	przebudziłabym bym przebudziła	przebudziłobym bym przebudziło	przebudzilibyśmy byśmy przebudzili	przebudziłybyśmy byśmy przebudziły
2 os.	przebudziłbyś byś przebudził	przebudziłabyś byś przebudziła	przebudziłobyś byś przebudziło	przebudzilibyście byście przebudzili	przebudziłybyście byście przebudziły
3 os.	przebudziłby by przebudził	przebudziłaby by przebudziła	przebudziłoby by przebudziło	przebudziliby by przebudzili	przebudziłyby by przebudziły

bezosobnik: przebudzono by

bezokolicznik: przebudzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przebudziwszy

gerundium: przebudzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przebudzenie	przebudzenia
D.	przebudzenia	przebudzeń
C.	przebudzeniu	przebudzeniom
B.	przebudzenie	przebudzenia
N.	przebudzeniem	przebudzeniami
Ms.	przebudzeniu	przebudzeniach
W.	przebudzenie	przebudzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przebudzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przebudzony	przebudzony	przebudzony	przebudzone	przebudzona
D.	przebudzonego	przebudzonego	przebudzonego	przebudzonego	przebudzonej
C.	przebudzonemu	przebudzonemu	przebudzonemu	przebudzonemu	przebudzonej
B.	przebudzonego	przebudzonego	przebudzony	przebudzone	przebudzoną
N.	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzoną
Ms.	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przebudzeni	przebudzeni	przebudzone	przebudzone
D.	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych
C.	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym	przebudzonym
B.	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych	przebudzone
N.	przebudzonymi	przebudzonymi	przebudzonymi	przebudzonymi
Ms.	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych	przebudzonych

odpowiednik aspektowy: przebudzać

Składnia

przebudzić

CO + w KIM

Data ostatniej modyfikacji: 28.10.2010