Chronologizacja
Pierwotne znaczenie: 'pobudzać, wzbudzać'.
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
roję |
roimy |
|||
| 2 os. |
roisz |
roicie |
|||
| 3 os. |
roi |
roją |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
roiłem +(e)m roił |
roiłam +(e)m roiła |
roiłom +(e)m roiło |
roiliśmy +(e)śmy roili |
roiłyśmy +(e)śmy roiły |
| 2 os. |
roiłeś +(e)ś roił |
roiłaś +(e)ś roiła |
roiłoś +(e)ś roiło |
roiliście +(e)ście roili |
roiłyście +(e)ście roiły |
| 3 os. |
roił |
roiła |
roiło |
roili |
roiły |
bezosobnik: rojono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę roił będę roić |
będę roiła będę roić |
będę roiło będę roić |
będziemy roili będziemy roić |
będziemy roiły będziemy roić |
| 2 os. |
będziesz roił będziesz roić |
będziesz roiła będziesz roić |
będziesz roiło będziesz roić |
będziecie roili będziecie roić |
będziecie roiły będziecie roić |
| 3 os. |
będzie roił będzie roić |
będzie roiła będzie roić |
będzie roiło będzie roić |
będą roili będą roić |
będą roiły będą roić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rójmy |
|
| 2 os. |
rój |
rójcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
roiłbym bym roił |
roiłabym bym roiła |
roiłobym bym roiło |
roilibyśmy byśmy roili |
roiłybyśmy byśmy roiły |
| 2 os. |
roiłbyś byś roił |
roiłabyś byś roiła |
roiłobyś byś roiło |
roilibyście byście roili |
roiłybyście byście roiły |
| 3 os. |
roiłby by roił |
roiłaby by roiła |
roiłoby by roiło |
roiliby by roili |
roiłyby by roiły |
bezosobnik: rojono by
bezokolicznik: roić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rojąc
gerundium: rojenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rojenie |
rojenia |
| D. | rojenia |
rojeń |
| C. | rojeniu |
rojeniom |
| B. | rojenie |
rojenia |
| N. | rojeniem |
rojeniami |
| Ms. | rojeniu |
rojeniach |
| W. | rojenie |
rojenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rojący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rojący |
rojący |
rojący |
rojące |
rojąca |
| D. | rojącego |
rojącego |
rojącego |
rojącego |
rojącej |
| C. | rojącemu |
rojącemu |
rojącemu |
rojącemu |
rojącej |
| B. | rojącego |
rojącego |
rojący |
rojące |
rojącą |
| N. | rojącym |
rojącym |
rojącym |
rojącym |
rojącą |
| Ms. | rojącym |
rojącym |
rojącym |
rojącym |
rojącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rojący |
rojący |
rojące |
rojące |
| D. | rojących |
rojących |
rojących |
rojących |
| C. | rojącym |
rojącym |
rojącym |
rojącym |
| B. | rojących |
rojących |
rojących |
rojące |
| N. | rojącymi |
rojącymi |
rojącymi |
rojącymi |
| Ms. | rojących |
rojących |
rojących |
rojących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rojony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rojony |
rojony |
rojony |
rojone |
rojona |
| D. | rojonego |
rojonego |
rojonego |
rojonego |
rojonej |
| C. | rojonemu |
rojonemu |
rojonemu |
rojonemu |
rojonej |
| B. | rojonego |
rojonego |
rojony |
rojone |
rojoną |
| N. | rojonym |
rojonym |
rojonym |
rojonym |
rojoną |
| Ms. | rojonym |
rojonym |
rojonym |
rojonym |
rojonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rojeni |
rojeni |
rojone |
rojone |
| D. | rojonych |
rojonych |
rojonych |
rojonych |
| C. | rojonym |
rojonym |
rojonym |
rojonym |
| B. | rojonych |
rojonych |
rojonych |
rojone |
| N. | rojonymi |
rojonymi |
rojonymi |
rojonymi |
| Ms. | rojonych |
rojonych |
rojonych |
rojonych |
Pochodzenie
psł. *rojiti (sę) 'szybko, gwałtownie, intensywnie poruszać się', 'latać rojem'
Definicja
Wymowa
[ro-ić] lub pot. [rojić]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
|
Pewnego razu powiedział, że od dzieciństwa miał poczucie, że będzie kimś niezwykłym i dokona wielkich rzeczy. Śmiałem się z niego, bo i ja także jako chłopiec roiłem o wielkich czynach, ale przecież nie brałem tego poważnie. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Uwiedzeni, 2009 |
|
|
Żadna z pozostałych trzydziestu uczennic mojej klasy nie tylko nigdy nie była za granicą, ale nawet i nie roiła, że kiedyś uda jej się zobaczyć szeroki świat. źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Panienka w PRL-u, 2007 |
|
|
Prusacy dawno roili o podboju pańskiego kraju. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007 |
|
|
Wciąż o mnie myślą, mówią, piszą książki. Budzą się z moim obrazem pod powiekami i zasypiają rojąc o mnie. źródło: NKJP: Roman Praszyński: Jajojad, 1998 |
|
|
Roił wielkie zamierzenia, postanawiał być kapłanem, źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
Składnia
|
+ | roić | + |
o KIM/CZYM
|
|
|
+ | roić | + |
że ZDANIE
|
|
|
+ | roić | + |
COŚ
|