Chronologizacja
Pochodzenie
łac. metropolis 'stolica'
z gr. mētrópolis 'miasto rodzinne; główne miasto, stolica'
1. miasto
Definicja
Noty o użyciu
Współcześnie używane zwykle również w rozszerzonym znaczeniu, obejmującym miasto wraz z jego najbliższymi okolicami, a więc zbliżonym do znaczenia wyrazu aglomeracja.
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka miasto
Połączenia
- milionowa, wielomilionowa; amerykańska, europejska, światowa, zachodnia; nowoczesna, wspaniała metropolia; metropolia
- mieszkać, żyć w metropolii
Cytaty
|
Jednak w przeciwieństwie do stolicy Polski Berlin to prawdziwa europejska metropolia. Muzea, galerie, no i przede wszystkim okazałe centra handlowe przyciągają każdego roku miliony odwiedzających i kupujących. źródło: NKJP: Marcin Rogoziński: Berlińskie wyprzedaże, Gazeta Poznańska, 2004-08-12 |
|
|
Według oficjalnych statystyk w metropolii chicagowskiej mieszka dziś 820 tys. osób pochodzenia polskiego, z czego nie więcej niż 300 tys. mówi po polsku. źródło: NKJP: Cezary Łazarewicz: Ni małp, ni orłów, Polityka, 2009-03-07 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | metropolia |
metropolie |
|
| D. | metropolii |
metropolii |
neut |
| metropolij |
char | ||
| C. | metropolii |
metropoliom |
|
| B. | metropolię |
metropolie |
|
| N. | metropolią |
metropoliami |
|
| Ms. | metropolii |
metropoliach |
|
| W. | metropolio |
metropolie |
2. kolonialna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Połączenia
- belgijska, brytyjska, francuska; była, dawna metropolia; metropolia kolonialna
- oderwać się, uniezależnić się od metropolii
Cytaty
|
W Kenii, będącej oczkiem w głowie nie tylko dawnej brytyjskiej metropolii, ale całego świata zachodniego, Białym żyło się bezpiecznie i wygodnie. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Fart Leakeyów, Gazeta Wyborcza, 1995-12-01 |
|
|
Co więcej, jeżeli przypatrzymy się cyfrom, okaże się, że Algieria jest dziś krajem bardziej związanym (nie tylko ekonomicznie) ze swoją byłą metropolią kolonialną niż jakiekolwiek inne niepodległe państwo afrykańskie. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Wojna futbolowa, 2005 |
|
|
De Gaulle, który przedtem nie szczędził algierskim Francuzom obietnic i słodkich słówek, decyduje się na negocjacje. Wojska francuskie zostaną wycofane do metropolii, Algieria uzyska niepodległość. źródło: NKJP: Ludwik Stomma: Harkis i inni, Polityka, 2001-10-06 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | metropolia |
metropolie |
|
| D. | metropolii |
metropolii |
neut |
| metropolij |
char | ||
| C. | metropolii |
metropoliom |
|
| B. | metropolię |
metropolie |
|
| N. | metropolią |
metropoliami |
|
| Ms. | metropolii |
metropoliach |
|
| W. | metropolio |
metropolie |
3. kościelna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem
Połączenia
- metropolia częstochowska, gnieźnieńska, katowicka, przemyska, warmińska, warszawska; kościelna
- diecezja metropolii
Cytaty
|
Kościół katolicki obrządku łacińskiego obok metropolii lwowskiej ma diecezje w Kamieńcu, Łucku i Żytomierzu. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997 |
|
|
Pielgrzymka kapłanów z trzech diecezji metropolii gnieźnieńskiej odbyła się dokładnie w 70. rocznicę przywiezienia do Lądu nad Wartą bł. bpa Michała Kozala. źródło: NKJP: Inowrocław: Miejsce, w którym zaczęła się gehenna bp. Michała Kozala i jego towarzyszy, Gazeta Pomorska, 2010-01-20 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | metropolia |
metropolie |
|
| D. | metropolii |
metropolii |
neut |
| metropolij |
char | ||
| C. | metropolii |
metropoliom |
|
| B. | metropolię |
metropolie |
|
| N. | metropolią |
metropoliami |
|
| Ms. | metropolii |
metropoliach |
|
| W. | metropolio |
metropolie |