UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zajeździć

Chronologizacja

1425, SStp
Pierwotnie inne znaczenie: 'jadąc wokół posiadłości wytyczyć granicę'.

Pochodzenie

Zob. jeździć

1. konia

Definicja

zmusiwszy do zbyt wielkiego wysiłku, pozbawić sił lub zdrowia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zamęczyć
hiperonimy:  zajechać

Cytaty

Przecież nie rzecz w tym, żeby zajeździć zawodników, ale optymalnie ich przygotować do wiosennych rozgrywek.

źródło: NKJP: (BAT): W poniedziałek, Gazeta Krakowska, 2004-01-03

Uczciwy notariusz, którego w PRL-u zajeździła rodzinka. Niestety. Przedwcześnie chłop walnął na serce.

źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

Hodowlę robi się latami, konia zaś można zajeździć na śmierć w ciągu godziny.

źródło: NKJP: Stanisław Elmer: Naszym zdaniem, Gazeta Krakowska, 2006-10-03

Zawsze sądził, że to raczej [...] czterdziestolatkowie, zajeżdżeni w wyścigu szczurów, szukają leku na lęki i depresje.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Uwikłanie, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zajeżdżę
zajeździmy
2 os. zajeździsz
zajeździcie
3 os. zajeździ
zajeżdżą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zajeździłem
+(e)m zajeździł
zajeździłam
+(e)m zajeździła
zajeździłom
+(e)m zajeździło
zajeździliśmy
+(e)śmy zajeździli
zajeździłyśmy
+(e)śmy zajeździły
2 os. zajeździłeś
+(e)ś zajeździł
zajeździłaś
+(e)ś zajeździła
zajeździłoś
+(e)ś zajeździło
zajeździliście
+(e)ście zajeździli
zajeździłyście
+(e)ście zajeździły
3 os. zajeździł
zajeździła
zajeździło
zajeździli
zajeździły

bezosobnik: zajeżdżono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zajeździjmy
zajeźdźmy
2 os. zajeździj
zajeźdź
zajeździjcie
zajeźdźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zajeździłbym
bym zajeździł
zajeździłabym
bym zajeździła
zajeździłobym
bym zajeździło
zajeździlibyśmy
byśmy zajeździli
zajeździłybyśmy
byśmy zajeździły
2 os. zajeździłbyś
byś zajeździł
zajeździłabyś
byś zajeździła
zajeździłobyś
byś zajeździło
zajeździlibyście
byście zajeździli
zajeździłybyście
byście zajeździły
3 os. zajeździłby
by zajeździł
zajeździłaby
by zajeździła
zajeździłoby
by zajeździło
zajeździliby
by zajeździli
zajeździłyby
by zajeździły

bezosobnik: zajeżdżono by

bezokolicznik: zajeździć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zajeździwszy

gerundium: zajeżdżenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zajeżdżenie
zajeżdżenia
D. zajeżdżenia
zajeżdżeń
C. zajeżdżeniu
zajeżdżeniom
B. zajeżdżenie
zajeżdżenia
N. zajeżdżeniem
zajeżdżeniami
Ms. zajeżdżeniu
zajeżdżeniach
W. zajeżdżenie
zajeżdżenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zajeżdżony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zajeżdżony
zajeżdżony
zajeżdżony
zajeżdżone
zajeżdżona
D. zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżonej
C. zajeżdżonemu
zajeżdżonemu
zajeżdżonemu
zajeżdżonemu
zajeżdżonej
B. zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżony
zajeżdżone
zajeżdżoną
N. zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżoną
Ms. zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zajeżdżeni
zajeżdżeni
zajeżdżone
zajeżdżone
D. zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
C. zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
B. zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżone
N. zajeżdżonymi
zajeżdżonymi
zajeżdżonymi
zajeżdżonymi
Ms. zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych

odpowiednik aspektowy: zajeżdżać

Składnia

bez ograniczeń + zajeździć +
KOGO/CO

2. auto

Definicja

użytkując długo lub intensywnie, doprowadzić do całkowitego zużycia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyeksploatować
hiperonimy:  zajechać, zużyć

Połączenia

  • zajeździć auto, samochód, silnik

Cytaty

- Objechaliśmy dosłownie całą Polskę, zajeździliśmy nasze auto na śmierć - mówi pan Czesław.

źródło: NKJP: Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie..., Dziennik Polski, 2001-10-19

[...] choć pracuje dopiero trzy lata, zdążył już zajeździć jeden samochód.

źródło: NKJP: Tomasz Dębiec: Samochody używane przez leśników w terenie, Las Polski, 2009-11-16

Inny komplet tych baterii wykorzystuje mój syn w swojej kolejce już przez kilka dni i jeszcze ich nie zajeździł.

źródło: NKJP: Internet

Miał kilka ciężarówek, zajeżdżonych, roztrzęsionych bedfordów, którymi przewoził bawełnę, kawę i skóry.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zajeżdżę
zajeździmy
2 os. zajeździsz
zajeździcie
3 os. zajeździ
zajeżdżą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zajeździłem
+(e)m zajeździł
zajeździłam
+(e)m zajeździła
zajeździłom
+(e)m zajeździło
zajeździliśmy
+(e)śmy zajeździli
zajeździłyśmy
+(e)śmy zajeździły
2 os. zajeździłeś
+(e)ś zajeździł
zajeździłaś
+(e)ś zajeździła
zajeździłoś
+(e)ś zajeździło
zajeździliście
+(e)ście zajeździli
zajeździłyście
+(e)ście zajeździły
3 os. zajeździł
zajeździła
zajeździło
zajeździli
zajeździły

bezosobnik: zajeżdżono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zajeździjmy
zajeźdźmy
2 os. zajeździj
zajeźdź
zajeździjcie
zajeźdźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zajeździłbym
bym zajeździł
zajeździłabym
bym zajeździła
zajeździłobym
bym zajeździło
zajeździlibyśmy
byśmy zajeździli
zajeździłybyśmy
byśmy zajeździły
2 os. zajeździłbyś
byś zajeździł
zajeździłabyś
byś zajeździła
zajeździłobyś
byś zajeździło
zajeździlibyście
byście zajeździli
zajeździłybyście
byście zajeździły
3 os. zajeździłby
by zajeździł
zajeździłaby
by zajeździła
zajeździłoby
by zajeździło
zajeździliby
by zajeździli
zajeździłyby
by zajeździły

bezosobnik: zajeżdżono by

bezokolicznik: zajeździć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zajeździwszy

gerundium: zajeżdżenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zajeżdżenie
zajeżdżenia
D. zajeżdżenia
zajeżdżeń
C. zajeżdżeniu
zajeżdżeniom
B. zajeżdżenie
zajeżdżenia
N. zajeżdżeniem
zajeżdżeniami
Ms. zajeżdżeniu
zajeżdżeniach
W. zajeżdżenie
zajeżdżenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zajeżdżony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zajeżdżony
zajeżdżony
zajeżdżony
zajeżdżone
zajeżdżona
D. zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżonej
C. zajeżdżonemu
zajeżdżonemu
zajeżdżonemu
zajeżdżonemu
zajeżdżonej
B. zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżony
zajeżdżone
zajeżdżoną
N. zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżoną
Ms. zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zajeżdżeni
zajeżdżeni
zajeżdżone
zajeżdżone
D. zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
C. zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
B. zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżone
N. zajeżdżonymi
zajeżdżonymi
zajeżdżonymi
zajeżdżonymi
Ms. zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych

Składnia

bez ograniczeń + zajeździć +
CO

3. asfalt

Definicja

jeżdżąc, zniszczyć coś, co znalazło się pod kołami pojazdu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozjechać, rozjeździć
hiperonimy:  zniszczyć

Połączenia

  • zajeździć pole, teren
  • zajeżdżony śnieg, teren; zajeżdżona droga

Cytaty

Na drugi dzień nie było śladu z oziminy, bo całe pole zajeździły maszyny.

źródło: NKJP: Zbigniew Bieńkowski: Przyszłość… przeszłości, 1996

Tak to wygląda. Zajeździli to miejsce ciągnikami i cały teren zniszczyli.

źródło: NKJP: ORKA: Polana zgrozy, Trybuna Śląska, 2002-08-16

Droga przypominała w tym czasie raczej lodowisko z wybojami, zajeżdżone zaspy, nieposypane zakręty nawet w tak newralgicznym miejscu jak przystanek autobusowy.

źródło: NKJP: (ZS): Skargi mieszkańców, Gazeta Krakowska, 2006-02-27

Droga została wprost zajeżdżona przez autobusy i samochody ciężarowe.

źródło: NKJP: (pach): Na skróty, mimo zakazu, Gazeta Krakowska, 2002-03-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zajeżdżę
zajeździmy
2 os. zajeździsz
zajeździcie
3 os. zajeździ
zajeżdżą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zajeździłem
+(e)m zajeździł
zajeździłam
+(e)m zajeździła
zajeździłom
+(e)m zajeździło
zajeździliśmy
+(e)śmy zajeździli
zajeździłyśmy
+(e)śmy zajeździły
2 os. zajeździłeś
+(e)ś zajeździł
zajeździłaś
+(e)ś zajeździła
zajeździłoś
+(e)ś zajeździło
zajeździliście
+(e)ście zajeździli
zajeździłyście
+(e)ście zajeździły
3 os. zajeździł
zajeździła
zajeździło
zajeździli
zajeździły

bezosobnik: zajeżdżono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zajeździjmy
zajeźdźmy
2 os. zajeździj
zajeźdź
zajeździjcie
zajeźdźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zajeździłbym
bym zajeździł
zajeździłabym
bym zajeździła
zajeździłobym
bym zajeździło
zajeździlibyśmy
byśmy zajeździli
zajeździłybyśmy
byśmy zajeździły
2 os. zajeździłbyś
byś zajeździł
zajeździłabyś
byś zajeździła
zajeździłobyś
byś zajeździło
zajeździlibyście
byście zajeździli
zajeździłybyście
byście zajeździły
3 os. zajeździłby
by zajeździł
zajeździłaby
by zajeździła
zajeździłoby
by zajeździło
zajeździliby
by zajeździli
zajeździłyby
by zajeździły

bezosobnik: zajeżdżono by

bezokolicznik: zajeździć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zajeździwszy

gerundium: zajeżdżenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zajeżdżenie
zajeżdżenia
D. zajeżdżenia
zajeżdżeń
C. zajeżdżeniu
zajeżdżeniom
B. zajeżdżenie
zajeżdżenia
N. zajeżdżeniem
zajeżdżeniami
Ms. zajeżdżeniu
zajeżdżeniach
W. zajeżdżenie
zajeżdżenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zajeżdżony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zajeżdżony
zajeżdżony
zajeżdżony
zajeżdżone
zajeżdżona
D. zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżonej
C. zajeżdżonemu
zajeżdżonemu
zajeżdżonemu
zajeżdżonemu
zajeżdżonej
B. zajeżdżonego
zajeżdżonego
zajeżdżony
zajeżdżone
zajeżdżoną
N. zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżoną
Ms. zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zajeżdżeni
zajeżdżeni
zajeżdżone
zajeżdżone
D. zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
C. zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
zajeżdżonym
B. zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżone
N. zajeżdżonymi
zajeżdżonymi
zajeżdżonymi
zajeżdżonymi
Ms. zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych
zajeżdżonych

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + zajeździć +
CO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj