UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyegzekwować

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od:  egzekwować 

1. przepisy

Definicja

wymóc stosowanie się do przyjętych zasad lub zobowiązań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • wyegzekwować decyzję, dyscyplinę, obowiązek czegoś, prawo, przepisy, wyrok, zakaz, zobowiązania; realizację czegoś; odpowiedzialność
  • wyegzekwować od wykonawcy
  • wyegzekwować przestrzeganie czegoś

Cytaty

Jeżeli Frankowie chcieli skutecznie wyegzekwować od lokalnych społeczności obowiązek współfundowania kościołów, to powinni byli nawiązać do tradycyjnego sposobu rozkładania ciężaru rozmaitych zobowiązań [...].

źródło: NKJP: Karol Modzelewski: Barbarzyńska Europa, 2004

W tradycyjnej rodzinie bicie jest najchętniej wymierzaną karą w celu wyegzekwowania posłuszeństwa wobec rodziców.

źródło: NKJP: Małgorzata Kozerawska: Bicie dzieci sankcjonuje w Polsce obyczaj, Gazeta Wyborcza, 1995-10-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyegzekwuję
 wyegzekwujemy
2 os. wyegzekwujesz
 wyegzekwujecie
3 os. wyegzekwuje
 wyegzekwują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyegzekwowałem
+(e)m wyegzekwował
 wyegzekwowałam
+(e)m wyegzekwowała
 wyegzekwowałom
+(e)m wyegzekwowało
 wyegzekwowaliśmy
+(e)śmy wyegzekwowali
 wyegzekwowałyśmy
+(e)śmy wyegzekwowały
2 os. wyegzekwowałeś
+(e)ś wyegzekwował
 wyegzekwowałaś
+(e)ś wyegzekwowała
 wyegzekwowałoś
+(e)ś wyegzekwowało
 wyegzekwowaliście
+(e)ście wyegzekwowali
 wyegzekwowałyście
+(e)ście wyegzekwowały
3 os. wyegzekwował
 wyegzekwowała
 wyegzekwowało
 wyegzekwowali
 wyegzekwowały

bezosobnik: wyegzekwowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyegzekwujmy
2 os. wyegzekwuj
 wyegzekwujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyegzekwowałbym
bym wyegzekwował
 wyegzekwowałabym
bym wyegzekwowała
 wyegzekwowałobym
bym wyegzekwowało
 wyegzekwowalibyśmy
byśmy wyegzekwowali
 wyegzekwowałybyśmy
byśmy wyegzekwowały
2 os. wyegzekwowałbyś
byś wyegzekwował
 wyegzekwowałabyś
byś wyegzekwowała
 wyegzekwowałobyś
byś wyegzekwowało
 wyegzekwowalibyście
byście wyegzekwowali
 wyegzekwowałybyście
byście wyegzekwowały
3 os. wyegzekwowałby
by wyegzekwował
 wyegzekwowałaby
by wyegzekwowała
 wyegzekwowałoby
by wyegzekwowało
 wyegzekwowaliby
by wyegzekwowali
 wyegzekwowałyby
by wyegzekwowały

bezosobnik: wyegzekwowano by

bezokolicznik: wyegzekwować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyegzekwowawszy

gerundium: wyegzekwowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyegzekwowany

odpowiednik aspektowy: egzekwować

Składnia

Rz osobowy + wyegzekwować +
CO + (od KOGO)

2. dług

Definicja

zastosować prawne środki przymusu, aby zmusić kogoś do wypłacenia należnych pieniędzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Połączenia

  • wyegzekwować alimenty, dług, karę, jakaś kwotę, należności, odszkodowanie, opłaty, pieniądze, podatek, świadczenia
  • wyegzekwować od dłużnika
  • trudno wyegzekwować
  • chcieć, zamierzać; móc; próbować, usiłować wyegzekwować

Cytaty

[...] co trzeci skontrolowany importer paliw zalegał z zapłatą, a mimo to urzędy celne ani nie wyegzekwowały tych pieniędzy, ani nie naliczyły odsetek.

źródło: NKJP: Waldemar Kumór: NIK nie chce prezesa GUC, Gazeta Wyborcza, 1993-04-29

[...] coraz częściej urzędy skarbowe odchodzą od sztywnego i bezdusznego trzymania się litery przepisów, by za wszelką cenę, choćby kosztem upadku podatnika, wyegzekwować od niego należności.

źródło: NKJP: Piotr Piesik: Jest ruch gospodarczy, nie ma samorządu, Tygodnik Regionalny „Gazeta Częstochowska” nr 34 (615), 2003-08-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyegzekwuję
 wyegzekwujemy
2 os. wyegzekwujesz
 wyegzekwujecie
3 os. wyegzekwuje
 wyegzekwują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyegzekwowałem
+(e)m wyegzekwował
 wyegzekwowałam
+(e)m wyegzekwowała
 wyegzekwowałom
+(e)m wyegzekwowało
 wyegzekwowaliśmy
+(e)śmy wyegzekwowali
 wyegzekwowałyśmy
+(e)śmy wyegzekwowały
2 os. wyegzekwowałeś
+(e)ś wyegzekwował
 wyegzekwowałaś
+(e)ś wyegzekwowała
 wyegzekwowałoś
+(e)ś wyegzekwowało
 wyegzekwowaliście
+(e)ście wyegzekwowali
 wyegzekwowałyście
+(e)ście wyegzekwowały
3 os. wyegzekwował
 wyegzekwowała
 wyegzekwowało
 wyegzekwowali
 wyegzekwowały

bezosobnik: wyegzekwowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyegzekwujmy
2 os. wyegzekwuj
 wyegzekwujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyegzekwowałbym
bym wyegzekwował
 wyegzekwowałabym
bym wyegzekwowała
 wyegzekwowałobym
bym wyegzekwowało
 wyegzekwowalibyśmy
byśmy wyegzekwowali
 wyegzekwowałybyśmy
byśmy wyegzekwowały
2 os. wyegzekwowałbyś
byś wyegzekwował
 wyegzekwowałabyś
byś wyegzekwowała
 wyegzekwowałobyś
byś wyegzekwowało
 wyegzekwowalibyście
byście wyegzekwowali
 wyegzekwowałybyście
byście wyegzekwowały
3 os. wyegzekwowałby
by wyegzekwował
 wyegzekwowałaby
by wyegzekwowała
 wyegzekwowałoby
by wyegzekwowało
 wyegzekwowaliby
by wyegzekwowali
 wyegzekwowałyby
by wyegzekwowały

bezosobnik: wyegzekwowano by

bezokolicznik: wyegzekwować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyegzekwowawszy

gerundium: wyegzekwowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyegzekwowany

odpowiednik aspektowy: egzekwować

Składnia

Rz osobowy + wyegzekwować +
CO + (od KOGO)
Data ostatniej modyfikacji: 13.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN