UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pomówić

Chronologizacja

SStp, SPXVI: pomowić, SJPXVII, STR: pomowić, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. mówić

1. porozmawiać

Definicja

porozmawiać z kimś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

  • pomówić na osobności; z kimś
  • pomówić otwarcie
  • chcieć, móc, musieć pomówić

Cytaty

- Muszę z tobą pomówić. Nie masz prawa oskarżać mnie. Ty nic nie wiesz.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994

Proszę pana, tak żałuję, chciałem o tym wszystkim z panem pomówić, ale muszę jutro rano wyjeżdżać, niech pan jedzie do zastępcy ministra spraw zagranicznych Wyszyńskiego do Kujbyszewa i on panu wszystko powie.

źródło: NKJP: Andrzej Wajda: Wierzyłem, że oni żyją, Polityka, 2007-09-15

W chwilach takich jak ta zadawał sobie pytanie, dlaczego z nią nie pomówi, nie przytuli jej albo chociaż nie pociągnie za rudy warkocz, i nie umiał znaleźć odpowiedzi.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Smoczy Pakt, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pomówię
pomówimy
2 os. pomówisz
pomówicie
3 os. pomówi
pomówią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pomówiłem
+(e)m pomówił
pomówiłam
+(e)m pomówiła
pomówiłom
+(e)m pomówiło
pomówiliśmy
+(e)śmy pomówili
pomówiłyśmy
+(e)śmy pomówiły
2 os. pomówiłeś
+(e)ś pomówił
pomówiłaś
+(e)ś pomówiła
pomówiłoś
+(e)ś pomówiło
pomówiliście
+(e)ście pomówili
pomówiłyście
+(e)ście pomówiły
3 os. pomówił
pomówiła
pomówiło
pomówili
pomówiły

bezosobnik: pomówiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pomówmy
2 os. pomów
pomówcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pomówiłbym
bym pomówił
pomówiłabym
bym pomówiła
pomówiłobym
bym pomówiło
pomówilibyśmy
byśmy pomówili
pomówiłybyśmy
byśmy pomówiły
2 os. pomówiłbyś
byś pomówił
pomówiłabyś
byś pomówiła
pomówiłobyś
byś pomówiło
pomówilibyście
byście pomówili
pomówiłybyście
byście pomówiły
3 os. pomówiłby
by pomówił
pomówiłaby
by pomówiła
pomówiłoby
by pomówiło
pomówiliby
by pomówili
pomówiłyby
by pomówiły

bezosobnik: pomówiono by

bezokolicznik: pomówić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pomówiwszy

gerundium: pomówienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pomówienie
pomówienia
D. pomówienia
pomówień
C. pomówieniu
pomówieniom
B. pomówienie
pomówienia
N. pomówieniem
pomówieniami
Ms. pomówieniu
pomówieniach
W. pomówienie
pomówienia

Składnia

bez ograniczeń + pomówić +
z KIM + o CZYM

2. oskarżyć

Definicja

książk. 
bezpodstawnie obciążyć kogoś winą lub przypisać komuś złe czyny i złe zamiary

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • pomówić kogoś o kradzież, o współpracę z SB

Cytaty

Zwłaszcza że pomówieni o współpracę z SB nie mają właściwie żadnej drogi odwoławczej.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski, Ewa Winnicka: Buszujący w teczkach, Polityka, 2005-01-15

Osiemset głów ścięto z tej przyczyny - trzy razy więcej niż ścięła Maria, zwana Krwawą, wylicza gorzki ironista Duché. Ale nikt Elżbiety nie nazwie „krwawą”, nikt nawet jej nie pomówi o okrucieństwo.

źródło: NKJP: Józef Hen: Ja, Michał z Montaigne?, 2009

- Czy Pan się nie obawia, że jeżeli raz się kogoś publicznie pomówi, brzydko mówiąc obrzuci g..., to ono się do człowieka przyklei na dobre. - Obawiam się, że tak, mam tego świadomość.

źródło: NKJP: NIKT NIE JEST BEZPIECZNY, Gazeta Wyborcza, 1992-06-17

Jak twierdzi przewodniczący rady, partyjni koledzy pomówili go o współpracę ze światem przestępczym oraz przypisali mu fakt ukarania przez sąd - co ma być nieprawdą.

źródło: NKJP: Borowski Maciek: Skarży szef rady, Gazeta Wrocławska, 2001-10-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pomówię
pomówimy
2 os. pomówisz
pomówicie
3 os. pomówi
pomówią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pomówiłem
+(e)m pomówił
pomówiłam
+(e)m pomówiła
pomówiłom
+(e)m pomówiło
pomówiliśmy
+(e)śmy pomówili
pomówiłyśmy
+(e)śmy pomówiły
2 os. pomówiłeś
+(e)ś pomówił
pomówiłaś
+(e)ś pomówiła
pomówiłoś
+(e)ś pomówiło
pomówiliście
+(e)ście pomówili
pomówiłyście
+(e)ście pomówiły
3 os. pomówił
pomówiła
pomówiło
pomówili
pomówiły

bezosobnik: pomówiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pomówmy
2 os. pomów
pomówcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pomówiłbym
bym pomówił
pomówiłabym
bym pomówiła
pomówiłobym
bym pomówiło
pomówilibyśmy
byśmy pomówili
pomówiłybyśmy
byśmy pomówiły
2 os. pomówiłbyś
byś pomówił
pomówiłabyś
byś pomówiła
pomówiłobyś
byś pomówiło
pomówilibyście
byście pomówili
pomówiłybyście
byście pomówiły
3 os. pomówiłby
by pomówił
pomówiłaby
by pomówiła
pomówiłoby
by pomówiło
pomówiliby
by pomówili
pomówiłyby
by pomówiły

bezosobnik: pomówiono by

bezokolicznik: pomówić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pomówiwszy

gerundium: pomówienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pomówienie
pomówienia
D. pomówienia
pomówień
C. pomówieniu
pomówieniom
B. pomówienie
pomówienia
N. pomówieniem
pomówieniami
Ms. pomówieniu
pomówieniach
W. pomówienie
pomówienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: pomówiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pomówiony
pomówiony
pomówiony
pomówione
pomówiona
D. pomówionego
pomówionego
pomówionego
pomówionego
pomówionej
C. pomówionemu
pomówionemu
pomówionemu
pomówionemu
pomówionej
B. pomówionego
pomówionego
pomówiony
pomówione
pomówioną
N. pomówionym
pomówionym
pomówionym
pomówionym
pomówioną
Ms. pomówionym
pomówionym
pomówionym
pomówionym
pomówionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pomówieni
pomówieni
pomówione
pomówione
D. pomówionych
pomówionych
pomówionych
pomówionych
C. pomówionym
pomówionym
pomówionym
pomówionym
B. pomówionych
pomówionych
pomówionych
pomówione
N. pomówionymi
pomówionymi
pomówionymi
pomówionymi
Ms. pomówionych
pomówionych
pomówionych
pomówionych

odpowiednik aspektowy: pomawiać

Składnia

bez ograniczeń + pomówić +
KOGO + o CO

Frazeologizmy

ktoś ma do pomówienia z kimś
Data ostatniej modyfikacji: 02.11.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj