UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wirować

Chronologizacja

1814, SL

Pochodzenie

Zob. wir

1. karuzela

Definicja

obracać się wokół własnej osi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

obracać się

Połączenia

kula ziemska, ziemia wiruje; helikopter, wentylator wirował; karuzela wirowała; (garncarskie) koło, śmigło wirowało

Cytaty

Pulsary mają masę zbliżoną do Słońca, lecz ich średnica wynosi zaledwie kilkanaście kilometrów. Mogą niezwykle szybko wirować wokół własnej osi [...].

źródło: NKJP: Piotr Cieśliński: Kosmiczny spór, Gazeta Wyborcza, 1997-12-12

Starannie wyważony wał korbowy może wirować z prędkością do 7600 obr./min.

źródło: NKJP: Maciej Hołuj; Robert Przybylski: COLIN, prasa, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wiruję	wirujemy
2 os.	wirujesz	wirujecie
3 os.	wiruje	wirują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wirowałem +(e)m wirował	wirowałam +(e)m wirowała	wirowałom +(e)m wirowało	wirowaliśmy +(e)śmy wirowali	wirowałyśmy +(e)śmy wirowały
2 os.	wirowałeś +(e)ś wirował	wirowałaś +(e)ś wirowała	wirowałoś +(e)ś wirowało	wirowaliście +(e)ście wirowali	wirowałyście +(e)ście wirowały
3 os.	wirował	wirowała	wirowało	wirowali	wirowały

bezosobnik: wirowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wirował będę wirować	będę wirowała będę wirować	będę wirowało będę wirować	będziemy wirowali będziemy wirować	będziemy wirowały będziemy wirować
2 os.	będziesz wirował będziesz wirować	będziesz wirowała będziesz wirować	będziesz wirowało będziesz wirować	będziecie wirowali będziecie wirować	będziecie wirowały będziecie wirować
3 os.	będzie wirował będzie wirować	będzie wirowała będzie wirować	będzie wirowało będzie wirować	będą wirowali będą wirować	będą wirowały będą wirować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wirujmy
2 os.	wiruj	wirujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wirowałbym bym wirował	wirowałabym bym wirowała	wirowałobym bym wirowało	wirowalibyśmy byśmy wirowali	wirowałybyśmy byśmy wirowały
2 os.	wirowałbyś byś wirował	wirowałabyś byś wirowała	wirowałobyś byś wirowało	wirowalibyście byście wirowali	wirowałybyście byście wirowały
3 os.	wirowałby by wirował	wirowałaby by wirowała	wirowałoby by wirowało	wirowaliby by wirowali	wirowałyby by wirowały

bezokolicznik: wirować

imiesłów przysłówkowy współczesny: wirując

gerundium: wirowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wirowanie	wirowania
D.	wirowania	wirowań
C.	wirowaniu	wirowaniom
B.	wirowanie	wirowania
N.	wirowaniem	wirowaniami
Ms.	wirowaniu	wirowaniach
W.	wirowanie	wirowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wirujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wirujący	wirujący	wirujący	wirujące	wirująca
D.	wirującego	wirującego	wirującego	wirującego	wirującej
C.	wirującemu	wirującemu	wirującemu	wirującemu	wirującej
B.	wirującego	wirującego	wirujący	wirujące	wirującą
N.	wirującym	wirującym	wirującym	wirującym	wirującą
Ms.	wirującym	wirującym	wirującym	wirującym	wirującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wirujący	wirujący	wirujące	wirujące
D.	wirujących	wirujących	wirujących	wirujących
C.	wirującym	wirującym	wirującym	wirującym
B.	wirujących	wirujących	wirujących	wirujące
N.	wirującymi	wirującymi	wirującymi	wirującymi
Ms.	wirujących	wirujących	wirujących	wirujących

2. płatki śniegu

Definicja

obracać się, przemieszczając się w jakiejś przestrzeni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przemieszczać się

Połączenia

kurz, pył, rój owadów wirował; płatki śniegu, śnieżynki; tancerki wirowały
wirować w tańcu

Cytaty

Zahuczał motor, załomotała młockarnia, w powietrzu zaczął wirować kurz wciąganego przez zęby maszyny zboża.

źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967

Piękne tancerki w łowickich strojach wirowały na scenie.

źródło: NKJP: Mateusz Bolechowski: Skarżysko na ludowo, Echo Dnia, 2006-05-05

Śnieg wiruje i opada na ludzi białymi płatkami.

źródło: NKJP: ADAM KRZEMIŃSKI: I stamtąd już nie wróci nikt, prasa, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wiruję	wirujemy
2 os.	wirujesz	wirujecie
3 os.	wiruje	wirują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wirowałem +(e)m wirował	wirowałam +(e)m wirowała	wirowałom +(e)m wirowało	wirowaliśmy +(e)śmy wirowali	wirowałyśmy +(e)śmy wirowały
2 os.	wirowałeś +(e)ś wirował	wirowałaś +(e)ś wirowała	wirowałoś +(e)ś wirowało	wirowaliście +(e)ście wirowali	wirowałyście +(e)ście wirowały
3 os.	wirował	wirowała	wirowało	wirowali	wirowały

bezosobnik: wirowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wirował będę wirować	będę wirowała będę wirować	będę wirowało będę wirować	będziemy wirowali będziemy wirować	będziemy wirowały będziemy wirować
2 os.	będziesz wirował będziesz wirować	będziesz wirowała będziesz wirować	będziesz wirowało będziesz wirować	będziecie wirowali będziecie wirować	będziecie wirowały będziecie wirować
3 os.	będzie wirował będzie wirować	będzie wirowała będzie wirować	będzie wirowało będzie wirować	będą wirowali będą wirować	będą wirowały będą wirować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wirujmy
2 os.	wiruj	wirujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wirowałbym bym wirował	wirowałabym bym wirowała	wirowałobym bym wirowało	wirowalibyśmy byśmy wirowali	wirowałybyśmy byśmy wirowały
2 os.	wirowałbyś byś wirował	wirowałabyś byś wirowała	wirowałobyś byś wirowało	wirowalibyście byście wirowali	wirowałybyście byście wirowały
3 os.	wirowałby by wirował	wirowałaby by wirowała	wirowałoby by wirowało	wirowaliby by wirowali	wirowałyby by wirowały

bezokolicznik: wirować

imiesłów przysłówkowy współczesny: wirując

gerundium: wirowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wirowanie	wirowania
D.	wirowania	wirowań
C.	wirowaniu	wirowaniom
B.	wirowanie	wirowania
N.	wirowaniem	wirowaniami
Ms.	wirowaniu	wirowaniach
W.	wirowanie	wirowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wirujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wirujący	wirujący	wirujący	wirujące	wirująca
D.	wirującego	wirującego	wirującego	wirującego	wirującej
C.	wirującemu	wirującemu	wirującemu	wirującemu	wirującej
B.	wirującego	wirującego	wirujący	wirujące	wirującą
N.	wirującym	wirującym	wirującym	wirującym	wirującą
Ms.	wirującym	wirującym	wirującym	wirującym	wirującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wirujący	wirujący	wirujące	wirujące
D.	wirujących	wirujących	wirujących	wirujących
C.	wirującym	wirującym	wirującym	wirującym
B.	wirujących	wirujących	wirujących	wirujące
N.	wirującymi	wirującymi	wirującymi	wirującymi
Ms.	wirujących	wirujących	wirujących	wirujących

3. miód

Definicja

przy pomocy urządzenia wprawiać coś w ruch obrotowy celem wydzielenia jakiegoś składnika

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Połączenia

wirować miód (z plastrów)

Cytaty

Nawet nie opłaca się wirować miodu z plastrów do beczek.

źródło: NKJP: /ZS/: Przemrożony miód, Echo Dnia - Stalowa Wola, 2007-08-01

[...] z obórek, gdzie stały krowy, powstała pracownia pasieczna. Tutaj sam wiruję miód z plastrów, rozlewam, dekrystalizuję i konfekcjonuję.

źródło: NKJP: Ewa KŁAK-ZARZECKA: Miód, lek na bezrobocie, Życie Podkarpackie, 2010-10-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wiruję	wirujemy
2 os.	wirujesz	wirujecie
3 os.	wiruje	wirują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wirowałem +(e)m wirował	wirowałam +(e)m wirowała	wirowałom +(e)m wirowało	wirowaliśmy +(e)śmy wirowali	wirowałyśmy +(e)śmy wirowały
2 os.	wirowałeś +(e)ś wirował	wirowałaś +(e)ś wirowała	wirowałoś +(e)ś wirowało	wirowaliście +(e)ście wirowali	wirowałyście +(e)ście wirowały
3 os.	wirował	wirowała	wirowało	wirowali	wirowały

bezosobnik: wirowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wirował będę wirować	będę wirowała będę wirować	będę wirowało będę wirować	będziemy wirowali będziemy wirować	będziemy wirowały będziemy wirować
2 os.	będziesz wirował będziesz wirować	będziesz wirowała będziesz wirować	będziesz wirowało będziesz wirować	będziecie wirowali będziecie wirować	będziecie wirowały będziecie wirować
3 os.	będzie wirował będzie wirować	będzie wirowała będzie wirować	będzie wirowało będzie wirować	będą wirowali będą wirować	będą wirowały będą wirować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wirujmy
2 os.	wiruj	wirujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wirowałbym bym wirował	wirowałabym bym wirowała	wirowałobym bym wirowało	wirowalibyśmy byśmy wirowali	wirowałybyśmy byśmy wirowały
2 os.	wirowałbyś byś wirował	wirowałabyś byś wirowała	wirowałobyś byś wirowało	wirowalibyście byście wirowali	wirowałybyście byście wirowały
3 os.	wirowałby by wirował	wirowałaby by wirowała	wirowałoby by wirowało	wirowaliby by wirowali	wirowałyby by wirowały

bezokolicznik: wirować

imiesłów przysłówkowy współczesny: wirując

gerundium: wirowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wirowanie	wirowania
D.	wirowania	wirowań
C.	wirowaniu	wirowaniom
B.	wirowanie	wirowania
N.	wirowaniem	wirowaniami
Ms.	wirowaniu	wirowaniach
W.	wirowanie	wirowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wirujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wirujący	wirujący	wirujący	wirujące	wirująca
D.	wirującego	wirującego	wirującego	wirującego	wirującej
C.	wirującemu	wirującemu	wirującemu	wirującemu	wirującej
B.	wirującego	wirującego	wirujący	wirujące	wirującą
N.	wirującym	wirującym	wirującym	wirującym	wirującą
Ms.	wirującym	wirującym	wirującym	wirującym	wirującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wirujący	wirujący	wirujące	wirujące
D.	wirujących	wirujących	wirujących	wirujących
C.	wirującym	wirującym	wirującym	wirującym
B.	wirujących	wirujących	wirujących	wirujące
N.	wirującymi	wirującymi	wirującymi	wirującymi
Ms.	wirujących	wirujących	wirujących	wirujących

Składnia

wirować

CO + (z CZEGO)

Frazeologizmy

coś lata przed oczami komuś
coś wiruje przed oczami komuś
kręci się w głowie
wiruje w głowie
wirujący derwisz
wirujący derwisze

Data ostatniej modyfikacji: 01.09.2017