UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaludniać

Chronologizacja

1814, SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaludniam
 zaludniamy
2 os. zaludniasz
 zaludniacie
3 os. zaludnia
 zaludniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaludniałem
+(e)m zaludniał
 zaludniałam
+(e)m zaludniała
 zaludniałom
+(e)m zaludniało
 zaludnialiśmy
+(e)śmy zaludniali
 zaludniałyśmy
+(e)śmy zaludniały
2 os. zaludniałeś
+(e)ś zaludniał
 zaludniałaś
+(e)ś zaludniała
 zaludniałoś
+(e)ś zaludniało
 zaludnialiście
+(e)ście zaludniali
 zaludniałyście
+(e)ście zaludniały
3 os. zaludniał
 zaludniała
 zaludniało
 zaludniali
 zaludniały

bezosobnik: zaludniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zaludniał
będę zaludniać
 będę zaludniała
będę zaludniać
 będę zaludniało
będę zaludniać
 będziemy zaludniali
będziemy zaludniać
 będziemy zaludniały
będziemy zaludniać
2 os. będziesz zaludniał
będziesz zaludniać
 będziesz zaludniała
będziesz zaludniać
 będziesz zaludniało
będziesz zaludniać
 będziecie zaludniali
będziecie zaludniać
 będziecie zaludniały
będziecie zaludniać
3 os. będzie zaludniał
będzie zaludniać
 będzie zaludniała
będzie zaludniać
 będzie zaludniało
będzie zaludniać
 będą zaludniali
będą zaludniać
 będą zaludniały
będą zaludniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaludniajmy
2 os. zaludniaj
 zaludniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaludniałbym
bym zaludniał
 zaludniałabym
bym zaludniała
 zaludniałobym
bym zaludniało
 zaludnialibyśmy
byśmy zaludniali
 zaludniałybyśmy
byśmy zaludniały
2 os. zaludniałbyś
byś zaludniał
 zaludniałabyś
byś zaludniała
 zaludniałobyś
byś zaludniało
 zaludnialibyście
byście zaludniali
 zaludniałybyście
byście zaludniały
3 os. zaludniałby
by zaludniał
 zaludniałaby
by zaludniała
 zaludniałoby
by zaludniało
 zaludnialiby
by zaludniali
 zaludniałyby
by zaludniały

bezosobnik: zaludniano by

bezokolicznik: zaludniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zaludniając

gerundium: zaludnianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: zaludniający

odpowiednik aspektowy: zaludnić

Pochodzenie

Zob.  lud 

1.a osadnikami

Definicja

powodować, że w jakimś miejscu licznie osiedlili się ludzie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zasiedlać
hiperonimy:  zapełniać

Połączenia

  • zaludniać kraj, jakieś rejony

Cytaty

Zaludnialiśmy te Ziemie Zachodnie, zaludniali, ach, jakaż to była zabawa.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania. Wzlot, 2006

Jacek Jezierski należał do najbardziej rzutkich i przedsiębiorczych ludzi epoki stanisławowskiej; zakładał fabryki [...]; wsie i miasteczka zaludniał rzemieślnikami, a w Warszawie nad Wisłą otworzył pierwsze publiczne łaźnie do kąpieli, zwane „kasztelańskimi”.

źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001

Składnia

bez ograniczeń + zaludniać +
CO + (KIM[sub]pl[/sub])

1.b o osadnikach

Definicja

osiedlać się licznie w jakimś miejscu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zasiedlać
hiperonimy:  zapełniać

Połączenia

  • osadnicy zaludniają
  • zaludniać dom, kraj, jakiś teren, świat, ziemię
  • zaludniać osadnikami
  • zaludniać gęsto

Cytaty

Niezmierzone obszary od Władywostoku po Lwów zaludnia zwarta masa rdzennych Rosjan.

źródło: NKJP: Juliusz Mieroszewski: Finał klasycznej Europy, 1997

Pomimo silnych systemów bezpieczeństwa, w okresach gorszej pogody te budynki zaludniali bezdomni.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001

Od XVII wieku poczynając, polscy zesłańcy zaludniają Syberię.

źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002

Składnia

Rzpl + zaludniać +
CO

2.a postaciami

Definicja

tworząc dzieło artystyczne, umieszczać w nim wiele postaci

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zapełniać

Połączenia

  • autor, pisarz zaludnia
  • zaludniać opowiadanie, powieść
  • zaludniać postaciami

Cytaty

Obrazy malowane zazwyczaj pastelami zaludnia postaciami smutnych ludzików o wielkich, okrągłych, nieco zdziwionych oczach.

źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Przewodnik po rynku malarstwa, 1999

Dotychczas twórcy gry najpierw wymyślali świat, postacie go zaludniające i starali się przewidywać zdarzenia, jakie w świecie tym mogą mieć miejsce, a następnie tworzyli mechanikę gry, opisującą działania bohaterów.

źródło: NKJP: Andrzej Lemanowicz: Historia RPG (2), Esensja, 08 (LXXX), 2008

Składnia

bez ograniczeń + zaludniać +
CO + KIM/CZYM[sub]pl[/sub]

2.b o postaciach

Definicja

występować licznie jako postacie w dziele artystycznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zapełniać

Połączenia

  • postacie zaludniają
  • zaludniać opowiadanie, powieść

Cytaty

Wisła, kraina dzieciństwa pisarza, którą zaludniają dziwaczne, ale i cudne postaci z jego luterańskiej rodziny oraz nie ustępujący im kolorytem koledzy, sąsiedzi, a nawet i rozliczni zmarli, którzy wracają dać znak.

źródło: NKJP: (karo): Niezmiennie zachowana Pilchowatość, Dziennik Zachodni, 2006-11-08

Bajkowe postacie zaludniają ściany poczekalni za sprawą Barbary Bogdziewicz.

źródło: NKJP: (KAN): Mamusiu, patrz!, Dziennik Zachodni, 2003-09-23

Waliszewski tworząc swe uczty, walki byków czy Don Kichotów, nie umiał przekonać widza o istnieniu realnym postaci zaludniających jego kompozycje.

źródło: NKJP: Czapski Józef: Patrząc, 1996

Składnia

Rzpl + zaludniać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 26.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN