Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. gadać
1. zacząć rozmowę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Połączenia
- zagadać do każdego, do nieznajomego, do sąsiada; do kobiety; z ekspedientką
- zagadać po angielsku, po polsku...
- mieć śmiałość zagadać
Cytaty
Śmieję się czasami, że moja żona to taka „dębnicka powsinoga”. Tu zajrzy, tam zagada, tego czy owego się dowie. To miłe, bo w okolicy, w której się jest oswojonym, ludzie nawiązują często nawet serdeczne relacje. źródło: NKJP: Serdeczne relacje, Dziennik Polski, 2008-11-18 |
|
Przez lata opiekował się chorą matką, która nie pozwalała mu się ożenić. Teraz kiedy zmarła, został sam. Pewnie nawet nie wie, jak zagadać do kobiety. źródło: NKJP: Aldona Minorczyk-Cichy: Szczęście z ogłoszenia, Dziennik Zachodni, 2002-01-11 |
|
[...] to bardzo prosta piosenka o sytuacjach, jakie spotykają wszystkich facetów, to zwyczajnie marzenie o kobiecie, która jest nieosiągalna. Nieosiągalna również dlatego, że być może nie zawsze mężczyzna ma tyle śmiałości, żeby zagadać. źródło: NKJP: Kombi - Nasze rendez-vous, Trybuna Śląska, 2004-10-14 |
|
- Właśnie wróciłam ze Szczyrku - zagadała do mnie wesoło, jakbyśmy widziały się ostatnio parę godzin, a nie parę lat temu. źródło: NKJP: Danuta Błaszak: Karuzela ku słońcu, 2003 |
|
[...] zdecydowała się zagadać z wyglądającymi sympatycznie starszymi paniami pielącymi właśnie ogródek [...]. źródło: NKJP: Witt Wilczyński: Cykl: „Obrazki folkowe i folkawe”, publicystka, 2001-12-19 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zagadam |
zagadamy |
|||
2 os. |
zagadasz |
zagadacie |
|||
3 os. |
zagada |
zagadają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zagadałem +(e)m zagadał |
zagadałam +(e)m zagadała |
zagadałom +(e)m zagadało |
zagadaliśmy +(e)śmy zagadali |
zagadałyśmy +(e)śmy zagadały |
2 os. |
zagadałeś +(e)ś zagadał |
zagadałaś +(e)ś zagadała |
zagadałoś +(e)ś zagadało |
zagadaliście +(e)ście zagadali |
zagadałyście +(e)ście zagadały |
3 os. |
zagadał |
zagadała |
zagadało |
zagadali |
zagadały |
bezosobnik: zagadano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zagadajmy |
|
2 os. |
zagadaj |
zagadajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zagadałbym bym zagadał |
zagadałabym bym zagadała |
zagadałobym bym zagadało |
zagadalibyśmy byśmy zagadali |
zagadałybyśmy byśmy zagadały |
2 os. |
zagadałbyś byś zagadał |
zagadałabyś byś zagadała |
zagadałobyś byś zagadało |
zagadalibyście byście zagadali |
zagadałybyście byście zagadały |
3 os. |
zagadałby by zagadał |
zagadałaby by zagadała |
zagadałoby by zagadało |
zagadaliby by zagadali |
zagadałyby by zagadały |
bezosobnik: zagadano by
bezokolicznik: zagadać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zagadawszy
gerundium: zagadanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zagadanie |
zagadania |
D. | zagadania |
zagadań |
C. | zagadaniu |
zagadaniom |
B. | zagadanie |
zagadania |
N. | zagadaniem |
zagadaniami |
Ms. | zagadaniu |
zagadaniach |
W. | zagadanie |
zagadania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zagadany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zagadany |
zagadany |
zagadany |
zagadane |
zagadana |
D. | zagadanego |
zagadanego |
zagadanego |
zagadanego |
zagadanej |
C. | zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanej |
B. | zagadanego |
zagadanego |
zagadany |
zagadane |
zagadaną |
N. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadaną |
Ms. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zagadani |
zagadani |
zagadane |
zagadane |
D. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
C. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
B. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadane |
N. | zagadanymi |
zagadanymi |
zagadanymi |
zagadanymi |
Ms. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
odpowiednik aspektowy: zagadywać
Składnia
Rzosobowy | + | zagadać | + |
do KOGO +
MOWA WPROST
|
Rzosobowy | + | zagadać | + |
z KIM
|
2. zmęczyć gadaniem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Połączenia
- zagadać kogoś na śmierć
Cytaty
Olga mogłaby zagadać wszystkich. Tak wyraża się jej załamanie - w nieustannym potoku gorączkowych słów. źródło: NKJP: Danuta PAWLICKA: Jeszcze nie mogę być sama, Gazeta Poznańska, 2003-10-11 |
|
Nie chcę zagadać Senatu, ale ja muszę to powiedzieć. źródło: NKJP: 39. posiedzenie Senatu RP, 2007 |
|
Jest energiczny i żywiołowy. Niewysoki, starszy, niejednego by zagadał. Pomaga od wielu lat każdemu, kto do niego przyjdzie. źródło: NKJP: (G-W): Fenomen czy naciągacz?, Gazeta Wrocławska, 2002-07-19 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zagadam |
zagadamy |
|||
2 os. |
zagadasz |
zagadacie |
|||
3 os. |
zagada |
zagadają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zagadałem +(e)m zagadał |
zagadałam +(e)m zagadała |
zagadałom +(e)m zagadało |
zagadaliśmy +(e)śmy zagadali |
zagadałyśmy +(e)śmy zagadały |
2 os. |
zagadałeś +(e)ś zagadał |
zagadałaś +(e)ś zagadała |
zagadałoś +(e)ś zagadało |
zagadaliście +(e)ście zagadali |
zagadałyście +(e)ście zagadały |
3 os. |
zagadał |
zagadała |
zagadało |
zagadali |
zagadały |
bezosobnik: zagadano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zagadajmy |
|
2 os. |
zagadaj |
zagadajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zagadałbym bym zagadał |
zagadałabym bym zagadała |
zagadałobym bym zagadało |
zagadalibyśmy byśmy zagadali |
zagadałybyśmy byśmy zagadały |
2 os. |
zagadałbyś byś zagadał |
zagadałabyś byś zagadała |
zagadałobyś byś zagadało |
zagadalibyście byście zagadali |
zagadałybyście byście zagadały |
3 os. |
zagadałby by zagadał |
zagadałaby by zagadała |
zagadałoby by zagadało |
zagadaliby by zagadali |
zagadałyby by zagadały |
bezosobnik: zagadano by
bezokolicznik: zagadać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zagadawszy
gerundium: zagadanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zagadanie |
zagadania |
D. | zagadania |
zagadań |
C. | zagadaniu |
zagadaniom |
B. | zagadanie |
zagadania |
N. | zagadaniem |
zagadaniami |
Ms. | zagadaniu |
zagadaniach |
W. | zagadanie |
zagadania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zagadany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zagadany |
zagadany |
zagadany |
zagadane |
zagadana |
D. | zagadanego |
zagadanego |
zagadanego |
zagadanego |
zagadanej |
C. | zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanej |
B. | zagadanego |
zagadanego |
zagadany |
zagadane |
zagadaną |
N. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadaną |
Ms. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zagadani |
zagadani |
zagadane |
zagadane |
D. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
C. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
B. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadane |
N. | zagadanymi |
zagadanymi |
zagadanymi |
zagadanymi |
Ms. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
Składnia
Rzosobowy | + | zagadać | + |
KOGO
|
3. zająć czyjąś uwagę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Połączenia
- zagadać ekspedientkę, kasjerkę, policjanta, profesora
Cytaty
Oni chcieli zrobić napad na bank. Siedzą sobie na fotelach i tak o tym nawijają, że to niby jeden zagada kasjerkę, drugi gany wyciągnie, a ta Zoe zacznie się drzeć i wszyscy będą mieć kawał kasy. źródło: NKJP: Magda Huzarska: Gra w te klocki, Gazeta Krakowska, 2006-03-27 |
|
W Szwajcarii trafili mnie kiedyś za szybkość, było bardzo miło, ale policjant nie dał się zagadać, pokazał książeczkę i tam było napisane, ile się należy. źródło: NKJP: Jerzy Iwaszkiewicz: Całować po rękach, Gazeta Wrocławska, 2003-05-07 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zagadam |
zagadamy |
|||
2 os. |
zagadasz |
zagadacie |
|||
3 os. |
zagada |
zagadają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zagadałem +(e)m zagadał |
zagadałam +(e)m zagadała |
zagadałom +(e)m zagadało |
zagadaliśmy +(e)śmy zagadali |
zagadałyśmy +(e)śmy zagadały |
2 os. |
zagadałeś +(e)ś zagadał |
zagadałaś +(e)ś zagadała |
zagadałoś +(e)ś zagadało |
zagadaliście +(e)ście zagadali |
zagadałyście +(e)ście zagadały |
3 os. |
zagadał |
zagadała |
zagadało |
zagadali |
zagadały |
bezosobnik: zagadano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zagadajmy |
|
2 os. |
zagadaj |
zagadajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zagadałbym bym zagadał |
zagadałabym bym zagadała |
zagadałobym bym zagadało |
zagadalibyśmy byśmy zagadali |
zagadałybyśmy byśmy zagadały |
2 os. |
zagadałbyś byś zagadał |
zagadałabyś byś zagadała |
zagadałobyś byś zagadało |
zagadalibyście byście zagadali |
zagadałybyście byście zagadały |
3 os. |
zagadałby by zagadał |
zagadałaby by zagadała |
zagadałoby by zagadało |
zagadaliby by zagadali |
zagadałyby by zagadały |
bezosobnik: zagadano by
bezokolicznik: zagadać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zagadawszy
gerundium: zagadanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zagadanie |
zagadania |
D. | zagadania |
zagadań |
C. | zagadaniu |
zagadaniom |
B. | zagadanie |
zagadania |
N. | zagadaniem |
zagadaniami |
Ms. | zagadaniu |
zagadaniach |
W. | zagadanie |
zagadania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zagadany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zagadany |
zagadany |
zagadany |
zagadane |
zagadana |
D. | zagadanego |
zagadanego |
zagadanego |
zagadanego |
zagadanej |
C. | zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanej |
B. | zagadanego |
zagadanego |
zagadany |
zagadane |
zagadaną |
N. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadaną |
Ms. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zagadani |
zagadani |
zagadane |
zagadane |
D. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
C. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
B. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadane |
N. | zagadanymi |
zagadanymi |
zagadanymi |
zagadanymi |
Ms. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
odpowiednik aspektowy: zagadywać
Składnia
Rzosobowy | + | zagadać | + |
KOGO
|
4. uniknąć problemu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- zagadać lęk, problem
Cytaty
Może dlatego godzinami do niej mówiłem. Mówiłem, chcąc zagadać własny lęk o jej przyszłość. źródło: NKJP: Piotr Pietucha: Stróż obłąkanych, 2004 |
|
Prawda jednak jest taka, że rząd chce konflikt zagadać, co zresztą i tak jest lepsze niż pomysły, by do systemu dosypywać pieniędzy. źródło: NKJP: Grzegorz Miecugow: Biała piana, Dziennik Polski, 2008-01-26 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zagadam |
zagadamy |
|||
2 os. |
zagadasz |
zagadacie |
|||
3 os. |
zagada |
zagadają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zagadałem +(e)m zagadał |
zagadałam +(e)m zagadała |
zagadałom +(e)m zagadało |
zagadaliśmy +(e)śmy zagadali |
zagadałyśmy +(e)śmy zagadały |
2 os. |
zagadałeś +(e)ś zagadał |
zagadałaś +(e)ś zagadała |
zagadałoś +(e)ś zagadało |
zagadaliście +(e)ście zagadali |
zagadałyście +(e)ście zagadały |
3 os. |
zagadał |
zagadała |
zagadało |
zagadali |
zagadały |
bezosobnik: zagadano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zagadajmy |
|
2 os. |
zagadaj |
zagadajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zagadałbym bym zagadał |
zagadałabym bym zagadała |
zagadałobym bym zagadało |
zagadalibyśmy byśmy zagadali |
zagadałybyśmy byśmy zagadały |
2 os. |
zagadałbyś byś zagadał |
zagadałabyś byś zagadała |
zagadałobyś byś zagadało |
zagadalibyście byście zagadali |
zagadałybyście byście zagadały |
3 os. |
zagadałby by zagadał |
zagadałaby by zagadała |
zagadałoby by zagadało |
zagadaliby by zagadali |
zagadałyby by zagadały |
bezosobnik: zagadano by
bezokolicznik: zagadać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zagadawszy
gerundium: zagadanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zagadanie |
zagadania |
D. | zagadania |
zagadań |
C. | zagadaniu |
zagadaniom |
B. | zagadanie |
zagadania |
N. | zagadaniem |
zagadaniami |
Ms. | zagadaniu |
zagadaniach |
W. | zagadanie |
zagadania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zagadany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zagadany |
zagadany |
zagadany |
zagadane |
zagadana |
D. | zagadanego |
zagadanego |
zagadanego |
zagadanego |
zagadanej |
C. | zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanemu |
zagadanej |
B. | zagadanego |
zagadanego |
zagadany |
zagadane |
zagadaną |
N. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadaną |
Ms. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zagadani |
zagadani |
zagadane |
zagadane |
D. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
C. | zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
zagadanym |
B. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadane |
N. | zagadanymi |
zagadanymi |
zagadanymi |
zagadanymi |
Ms. | zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
zagadanych |
Składnia
Rzosobowy | + | zagadać | + |
CO
|