Chronologizacja
Pochodzenie
Od: przedrostkowego czasownika wymówić (się) w znaczeniu 'mówieniem wyzwolić się, wykręcić się, wyłgać się' z przyrostkiem-ka; zob. mówić
1. fałszywy powód
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- dobra, doskonała, kolejna, wspaniała, zwykła wymówka; żadnych wymówek
- szukać wymówek
Cytaty
|
Każda wymówka jest dobra, żeby uwodzić piękne kobiety. Zresztą w ogóle nie potrzeba do tego wymówek. źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006 |
|
|
Faza zaprzeczania i dezorientacji - pierwsze incydenty nadmiernego picia, pierwsze próby interwencji członków rodziny i wymówki osoby pijącej, nie realizowane obietnice poprawy, rodzina poszukuje wymówek dla osoby pijącej. źródło: NKJP: Joanna Mikuła: Rodzina z problemem alkoholowym, 2006 |
|
|
Wymyślam a to jakieś wyjazdy w teren, a to wizytę klienta bezpośrednio u mnie w domu. W zasadzie każda wymówka jest dobra, byleby nie pojawiać się w biurze. źródło: NKJP: Hanna Kustosz: Pan Kopniak, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2006-10-17 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | wymówka |
wymówki |
|
| D. | wymówki |
wymówek |
|
| C. | wymówce |
wymówkom |
|
| B. | wymówkę |
wymówki |
|
| N. | wymówką |
wymówkami |
|
| Ms. | wymówce |
wymówkach |
|
| W. | wymówko |
wymówki |
2. pretensje
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- gorzkie, ostre; lekkie wymówki
- robić komuś wymówki
Cytaty
|
Żona z początku patrzyła przez palce na nowe dziwactwo męża. Nie robiła mu nawet wymówek, gdy zamiast pracować w polu czy w warsztacie, po całych dniach kreślił jakieś figury. źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994 |
|
|
Po naradzie wystosowaliśmy do Londynu dwie depesze o podobnej treści, zaszyfrowane jedna starym, druga nowym szyfrem. Chociaż pełni rezygnacji, sformułowaliśmy je dość ostro z wymówkami pod adresem Londynu, że nie umieją czytać własnego szyfru „H”. źródło: NKJP: Kazimierz Osmecki Iranek: Powołanie i przeznaczenie : wspomnienia oficera Komendy Głównej AK, 2004 |
|
|
Albo wcale się do mnie nie odzywa, albo drze się, że tylko dla mnie trzymała ci miejsce i żebym w życiu o nic jej więcej nie prosiła. Magda była już zmęczona wymówkami. źródło: NKJP: Aleksander Kropiwnicki: Zajezdnia Londyn, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | wymówka |
wymówki |
|
| D. | wymówki |
wymówek |
|
| C. | wymówce |
wymówkom |
|
| B. | wymówkę |
wymówki |
|
| N. | wymówką |
wymówkami |
|
| Ms. | wymówce |
wymówkach |
|
| W. | wymówko |
wymówki |