UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

powiewać

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. wiać

1. o wietrze

Definicja

wywołać lekki ruch powietrza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Połączenia

wiaterek, wiatr, wietrzyk powiewa
powiewać od wschodu, od zachodu
powiewać z południa, z północy

Cytaty

W dole po wierzchołkach świerków powiewał lekki wiaterek.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Było wprawdzie mglisto, ale wiatr powiewał z przodu, co pozwoliło czołowym skoczkom skakać bardzo daleko.

źródło: NKJP: PŚ w skokach narciarskich, Dziennik Polski, 2004-01-12

Śpiewają ptaki, powiewa lekki wiatr, miła, żywiczna woń wdziera się do nozdrzy.

źródło: NKJP: K.Jakubowski:Na cmentarzu w Katyniu, Tygodnik Ciechanowski, 2005-05-03

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	powiewam	powiewamy
2 os.	powiewasz	powiewacie
3 os.	powiewa	powiewają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powiewałem +(e)m powiewał	powiewałam +(e)m powiewała	powiewałom +(e)m powiewało	powiewaliśmy +(e)śmy powiewali	powiewałyśmy +(e)śmy powiewały
2 os.	powiewałeś +(e)ś powiewał	powiewałaś +(e)ś powiewała	powiewałoś +(e)ś powiewało	powiewaliście +(e)ście powiewali	powiewałyście +(e)ście powiewały
3 os.	powiewał	powiewała	powiewało	powiewali	powiewały

bezosobnik: powiewano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę powiewał będę powiewać	będę powiewała będę powiewać	będę powiewało będę powiewać	będziemy powiewali będziemy powiewać	będziemy powiewały będziemy powiewać
2 os.	będziesz powiewał będziesz powiewać	będziesz powiewała będziesz powiewać	będziesz powiewało będziesz powiewać	będziecie powiewali będziecie powiewać	będziecie powiewały będziecie powiewać
3 os.	będzie powiewał będzie powiewać	będzie powiewała będzie powiewać	będzie powiewało będzie powiewać	będą powiewali będą powiewać	będą powiewały będą powiewać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		powiewajmy
2 os.	powiewaj	powiewajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powiewałbym bym powiewał	powiewałabym bym powiewała	powiewałobym bym powiewało	powiewalibyśmy byśmy powiewali	powiewałybyśmy byśmy powiewały
2 os.	powiewałbyś byś powiewał	powiewałabyś byś powiewała	powiewałobyś byś powiewało	powiewalibyście byście powiewali	powiewałybyście byście powiewały
3 os.	powiewałby by powiewał	powiewałaby by powiewała	powiewałoby by powiewało	powiewaliby by powiewali	powiewałyby by powiewały

bezosobnik: powiewano by

bezokolicznik: powiewać

imiesłów przysłówkowy współczesny: powiewając

gerundium: powiewanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powiewanie	powiewania
D.	powiewania	powiewań
C.	powiewaniu	powiewaniom
B.	powiewanie	powiewania
N.	powiewaniem	powiewaniami
Ms.	powiewaniu	powiewaniach
W.	powiewanie	powiewania

imiesłów przymiotnikowy czynny: powiewający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powiewający	powiewający	powiewający	powiewające	powiewająca
D.	powiewającego	powiewającego	powiewającego	powiewającego	powiewającej
C.	powiewającemu	powiewającemu	powiewającemu	powiewającemu	powiewającej
B.	powiewającego	powiewającego	powiewający	powiewające	powiewającą
N.	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającą
Ms.	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powiewający	powiewający	powiewające	powiewające
D.	powiewających	powiewających	powiewających	powiewających
C.	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającym
B.	powiewających	powiewających	powiewających	powiewające
N.	powiewającymi	powiewającymi	powiewającymi	powiewającymi
Ms.	powiewających	powiewających	powiewających	powiewających

odpowiednik aspektowy: powiać

Składnia

Rz_nieżywotny

powiewać

2. na wietrze

Definicja

poruszać się pod wpływem wiatru lub pędu powietrza

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

firanka, flaga, proporzec, sztandar powiewa; włosy powiewają
powiewać nogawkami, rękawami
powiewać na domu, na maszcie; na wietrze
powiewać nad bramą
powiewać w oknach
powiewać smętnie

Cytaty

	Nad barakiem, do którego się zbliżyli, powiewała biała flaga z czerwonym krzyżem. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006
	Czarne wstążki powiewały na antenach samochodów. źródło: NKJP: A.Melnicka: Powiat makowski pożegnał Papieża, Tygodnik Ciechanowski, 2005-04-05
	Jaskier bez zachęty zerwał się i pomknął przez krzaki, powiewając onucami. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996
	Pierwsze prawdziwie wiosenne słońce świeci mi prosto w oczy, kiedy tak drepcę, powiewając polami rozpiętego płaszcza. źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	powiewam	powiewamy
2 os.	powiewasz	powiewacie
3 os.	powiewa	powiewają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powiewałem +(e)m powiewał	powiewałam +(e)m powiewała	powiewałom +(e)m powiewało	powiewaliśmy +(e)śmy powiewali	powiewałyśmy +(e)śmy powiewały
2 os.	powiewałeś +(e)ś powiewał	powiewałaś +(e)ś powiewała	powiewałoś +(e)ś powiewało	powiewaliście +(e)ście powiewali	powiewałyście +(e)ście powiewały
3 os.	powiewał	powiewała	powiewało	powiewali	powiewały

bezosobnik: powiewano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę powiewał będę powiewać	będę powiewała będę powiewać	będę powiewało będę powiewać	będziemy powiewali będziemy powiewać	będziemy powiewały będziemy powiewać
2 os.	będziesz powiewał będziesz powiewać	będziesz powiewała będziesz powiewać	będziesz powiewało będziesz powiewać	będziecie powiewali będziecie powiewać	będziecie powiewały będziecie powiewać
3 os.	będzie powiewał będzie powiewać	będzie powiewała będzie powiewać	będzie powiewało będzie powiewać	będą powiewali będą powiewać	będą powiewały będą powiewać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		powiewajmy
2 os.	powiewaj	powiewajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powiewałbym bym powiewał	powiewałabym bym powiewała	powiewałobym bym powiewało	powiewalibyśmy byśmy powiewali	powiewałybyśmy byśmy powiewały
2 os.	powiewałbyś byś powiewał	powiewałabyś byś powiewała	powiewałobyś byś powiewało	powiewalibyście byście powiewali	powiewałybyście byście powiewały
3 os.	powiewałby by powiewał	powiewałaby by powiewała	powiewałoby by powiewało	powiewaliby by powiewali	powiewałyby by powiewały

bezosobnik: powiewano by

bezokolicznik: powiewać

imiesłów przysłówkowy współczesny: powiewając

gerundium: powiewanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powiewanie	powiewania
D.	powiewania	powiewań
C.	powiewaniu	powiewaniom
B.	powiewanie	powiewania
N.	powiewaniem	powiewaniami
Ms.	powiewaniu	powiewaniach
W.	powiewanie	powiewania

imiesłów przymiotnikowy czynny: powiewający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powiewający	powiewający	powiewający	powiewające	powiewająca
D.	powiewającego	powiewającego	powiewającego	powiewającego	powiewającej
C.	powiewającemu	powiewającemu	powiewającemu	powiewającemu	powiewającej
B.	powiewającego	powiewającego	powiewający	powiewające	powiewającą
N.	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającą
Ms.	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powiewający	powiewający	powiewające	powiewające
D.	powiewających	powiewających	powiewających	powiewających
C.	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającym
B.	powiewających	powiewających	powiewających	powiewające
N.	powiewającymi	powiewającymi	powiewającymi	powiewającymi
Ms.	powiewających	powiewających	powiewających	powiewających

Składnia

Rz_nieżywotny	+	powiewać	+
Rz_osobowy	+	powiewać	+	CZYM

3. chorągiewką

Definicja

machać kawałkiem tkaniny lub czymś wiotkim

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

powiewać chorągiewką, chusteczką, gałązką

Cytaty

Nie Gruby, lecz Mikrus sunął od szuwarów z chustką w podniesionej wysoko ręce. Z daleka było widać, jak poprawia okulary i powiewa tą chustką w stronę nadbiegających chłopców.

źródło: NKJP: Andrzej Mandalian: Czerwona orkiestra, 1993

Powiewali różnobarwnymi chorągiewkami: biało-czerwonymi, biało-żółtymi, biało-niebieskimi.

źródło: NKJP: Paweł Zuchniewicz: Jan Paweł II: „Będę szedł naprzód”. Powieść biograficzna, 2009

Idź, umyj łapy! – powtórzył, powiewając banknotem jak chustką na pożegnanie.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	powiewam	powiewamy
2 os.	powiewasz	powiewacie
3 os.	powiewa	powiewają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powiewałem +(e)m powiewał	powiewałam +(e)m powiewała	powiewałom +(e)m powiewało	powiewaliśmy +(e)śmy powiewali	powiewałyśmy +(e)śmy powiewały
2 os.	powiewałeś +(e)ś powiewał	powiewałaś +(e)ś powiewała	powiewałoś +(e)ś powiewało	powiewaliście +(e)ście powiewali	powiewałyście +(e)ście powiewały
3 os.	powiewał	powiewała	powiewało	powiewali	powiewały

bezosobnik: powiewano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę powiewał będę powiewać	będę powiewała będę powiewać	będę powiewało będę powiewać	będziemy powiewali będziemy powiewać	będziemy powiewały będziemy powiewać
2 os.	będziesz powiewał będziesz powiewać	będziesz powiewała będziesz powiewać	będziesz powiewało będziesz powiewać	będziecie powiewali będziecie powiewać	będziecie powiewały będziecie powiewać
3 os.	będzie powiewał będzie powiewać	będzie powiewała będzie powiewać	będzie powiewało będzie powiewać	będą powiewali będą powiewać	będą powiewały będą powiewać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		powiewajmy
2 os.	powiewaj	powiewajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powiewałbym bym powiewał	powiewałabym bym powiewała	powiewałobym bym powiewało	powiewalibyśmy byśmy powiewali	powiewałybyśmy byśmy powiewały
2 os.	powiewałbyś byś powiewał	powiewałabyś byś powiewała	powiewałobyś byś powiewało	powiewalibyście byście powiewali	powiewałybyście byście powiewały
3 os.	powiewałby by powiewał	powiewałaby by powiewała	powiewałoby by powiewało	powiewaliby by powiewali	powiewałyby by powiewały

bezosobnik: powiewano by

bezokolicznik: powiewać

imiesłów przysłówkowy współczesny: powiewając

gerundium: powiewanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powiewanie	powiewania
D.	powiewania	powiewań
C.	powiewaniu	powiewaniom
B.	powiewanie	powiewania
N.	powiewaniem	powiewaniami
Ms.	powiewaniu	powiewaniach
W.	powiewanie	powiewania

imiesłów przymiotnikowy czynny: powiewający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powiewający	powiewający	powiewający	powiewające	powiewająca
D.	powiewającego	powiewającego	powiewającego	powiewającego	powiewającej
C.	powiewającemu	powiewającemu	powiewającemu	powiewającemu	powiewającej
B.	powiewającego	powiewającego	powiewający	powiewające	powiewającą
N.	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającą
Ms.	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powiewający	powiewający	powiewające	powiewające
D.	powiewających	powiewających	powiewających	powiewających
C.	powiewającym	powiewającym	powiewającym	powiewającym
B.	powiewających	powiewających	powiewających	powiewające
N.	powiewającymi	powiewającymi	powiewającymi	powiewającymi
Ms.	powiewających	powiewających	powiewających	powiewających

Składnia

Rz_osobowy

powiewać

CZYM

4. nudą

Definicja

o odczuciach: pojawiać się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Połączenia

powiewać grozą, nudą

Cytaty

Z niektórych programów przedłożonych radnym miejskim przez instytucje i organizacje społeczne zajmujące się pracą z dziećmi powiewa lekką nudą i pozbawioną fantazji rutyną.

źródło: NKJP: A.Melnicka: Wakacje na trzepaku, Tygodnik Ciechanowski, 2002-07-13

Powiewa grozą , kiedy do salki teatralnej wkraczają funkcjonariusze.

źródło: NKJP: Ewa Kozakiewicz: Jak patrzeć na Golgotę?, Gazeta Krakowska, 2006-04-12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
3 os.	powiewa

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.			powiewało

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.			będzie powiewało będzie powiewać

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.			powiewałoby by powiewało

bezokolicznik: powiewać

odpowiednik aspektowy: powiać

Składnia

powiewać

CZYM + (SKĄD)

Frazeologizmy

coś/ktoś zwisa i powiewa komuś
coś/ktoś wisi i powiewa komuś
coś/ktoś zwisa, dynda i powiewa komuś

Data ostatniej modyfikacji: 09.08.2018