UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

parowóz

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

ros. parovóz

W języku rosyjskim kalka niem. Dampfwagen; zob. para (wodna), wóz

Definicja

lokomotywa, która jest napędzana silnikiem parowym

Noty o użyciu

Używane błędnie w znaczeniu ogólniejszym 'lokomotywa'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ciuchcia
hiperonimy:  lokomotywa

Połączenia

  • oryginalny, stary, zabytkowy parowóz; parowóz pośpieszny, wąskotorowy; turystyczny;
  • parowóz na postoju; parowóz o sile 40 KM; parowozy na dworcu
  • maszynista, twórca; dym, gwizd, szum; konstrukcja, kocioł, model, tryby parowozu
  • dym, iskry, woda z parowozu
  • patent, popyt na parowozy
  • woda w parowozie
  • parowóz ciągnie wagony, czeka, gwiżdże
  • sapanie parowozu
  • zawracać parowóz
  • jeździć, gwizdać, przyjechać/przyjeżdżać, wyruszyć parowozem
  • ulatywać z parowozu
  • jechać/jeździć na parowozie; jechać w parowozie

Cytaty

Za twórcę parowozu i współczesnej kolei uważa się Stephensona, ale pojazdy o napędzie parowym konstruowano już wcześniej.

źródło: NKJP: Andrzej Siłuszek: Gazeta Wyborcza, 1994-11-25

Pociąg zbliżał się. Coraz wyraźniej było słychać turkot kół i szum parowozu.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Wielka, większa i największa, 1995

Podmuchy powietrza uderzające w twarz niosły kwaśny posmak dymu z parowozu.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk. Opowiadania starej daty, 2003

Stukają koła na złączach szyn. Gwiżdże parowóz. Smuga dymu wlecze się za ciuchcią.

źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Niebieski szklarz, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. parowóz
parowozy
D. parowozu
parowozów
C. parowozowi
parowozom
B. parowóz
parowozy
N. parowozem
parowozami
Ms. parowozie
parowozach
W. parowozie
parowozy
Data ostatniej modyfikacji: 21.09.2009
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj