UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

naładować

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

1. torbę

Definicja

napełnić wnętrze pojazdu lub pojemnika

Pochodzenie

Zob.  ładować  (towar)

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • naładować barkę, przyczepę, samochód, wagony, wóz; torbę; fajkę
  • naładować dobytkiem, sianem, węglem, zbożem; tytoniem
  • naładowany po brzegi

Cytaty

- Wolnego - klepnął się po pustym chlebaku. - Trzeba naładować torbę.

źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1975

Jeszcze tego samego wieczora naładowałyśmy u Geni w piwnicy wielki wór najlepszego węgla koksowego i powiozłyśmy go na sankach przez park do domu pani Drzewieckiej.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

[...] ludzie i konie od dwóch dni prawie nic nie jedli. [...] Niezwłocznie kazałem zarżnąć kilka baranów, naładować wozy sianem i owsem i pod opieką Dobkiewicza posłałem do lasu.

źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Requiem dla ziemiaństwa, 2003

Drogę tarasował im długi towarowy skład z węglem, który Każedub kazał naładować aż po szczyt tendra.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. naładuję
 naładujemy
2 os. naładujesz
 naładujecie
3 os. naładuje
 naładują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. naładowałem
+(e)m naładował
 naładowałam
+(e)m naładowała
 naładowałom
+(e)m naładowało
 naładowaliśmy
+(e)śmy naładowali
 naładowałyśmy
+(e)śmy naładowały
2 os. naładowałeś
+(e)ś naładował
 naładowałaś
+(e)ś naładowała
 naładowałoś
+(e)ś naładowało
 naładowaliście
+(e)ście naładowali
 naładowałyście
+(e)ście naładowały
3 os. naładował
 naładowała
 naładowało
 naładowali
 naładowały

bezosobnik: naładowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. naładujmy
2 os. naładuj
 naładujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. naładowałbym
bym naładował
 naładowałabym
bym naładowała
 naładowałobym
bym naładowało
 naładowalibyśmy
byśmy naładowali
 naładowałybyśmy
byśmy naładowały
2 os. naładowałbyś
byś naładował
 naładowałabyś
byś naładowała
 naładowałobyś
byś naładowało
 naładowalibyście
byście naładowali
 naładowałybyście
byście naładowały
3 os. naładowałby
by naładował
 naładowałaby
by naładowała
 naładowałoby
by naładowało
 naładowaliby
by naładowali
 naładowałyby
by naładowały

bezosobnik: naładowano by

bezokolicznik: naładować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: naładowawszy

gerundium: naładowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: naładowany

odpowiedniki aspektowe: ładować , naładowywać

Składnia

Rzosobowy + naładować +
CO + (CZYM)

2. broń

Definicja

przygotować broń palną do strzału przez wprowadzenie pocisku do magazynku lub lufy

Pochodzenie

Zob.  ładować  (broń)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Połączenia

  • naładować broń, karabin, pistolet
  • naładować ostrymi nabojami, śrutem

Cytaty

- Nie trafił pan nawet w tarczę - stwierdziła właścicielka, biorąc z mych rąk wiatrówkę, by ją naładować.

źródło: NKJP: Ireneusz Iredyński, Dzień oszusta. Człowiek epoki, 1995

A teraz – wyjął z kieszeni garść nabojów – naładuj swój rewolwer.

źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Brakujące ogniwo, Esensja, 2005, nr 5

[...] trzymając magazynek w lewej ręce, naładować go sześcioma nabojami zwracając uwagę, aby ostatni nabój ułożył się w magazynku prawidłowo.

źródło: NKJP: Tamara Bołdak-Janowska: Rytmy polskie i niepolskie: opowiadań naiwnych ciąg dalszy,1998

Wręczył Harry’emu broń [...]. – Weź to. Jest naładowana grubym śrutem.

źródło: NKJP: 1632, Esensja, 2006, nr 2

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. naładuję
 naładujemy
2 os. naładujesz
 naładujecie
3 os. naładuje
 naładują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. naładowałem
+(e)m naładował
 naładowałam
+(e)m naładowała
 naładowałom
+(e)m naładowało
 naładowaliśmy
+(e)śmy naładowali
 naładowałyśmy
+(e)śmy naładowały
2 os. naładowałeś
+(e)ś naładował
 naładowałaś
+(e)ś naładowała
 naładowałoś
+(e)ś naładowało
 naładowaliście
+(e)ście naładowali
 naładowałyście
+(e)ście naładowały
3 os. naładował
 naładowała
 naładowało
 naładowali
 naładowały

bezosobnik: naładowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. naładujmy
2 os. naładuj
 naładujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. naładowałbym
bym naładował
 naładowałabym
bym naładowała
 naładowałobym
bym naładowało
 naładowalibyśmy
byśmy naładowali
 naładowałybyśmy
byśmy naładowały
2 os. naładowałbyś
byś naładował
 naładowałabyś
byś naładowała
 naładowałobyś
byś naładowało
 naładowalibyście
byście naładowali
 naładowałybyście
byście naładowały
3 os. naładowałby
by naładował
 naładowałaby
by naładowała
 naładowałoby
by naładowało
 naładowaliby
by naładowali
 naładowałyby
by naładowały

bezosobnik: naładowano by

bezokolicznik: naładować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: naładowawszy

gerundium: naładowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: naładowany

odpowiedniki aspektowe: ładować , naładowywać

Składnia

Rzosobowy + naładować +
CO + (CZYM)

3. akumulator

Definicja

zmagazynować energię elektryczną

Pochodzenie

Zob.  ładować  (akumulator)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia elektryczność

Połączenia

  • naładować akumulator, baterie

Cytaty

Niestety, za dużo nie potrenowaliśmy, ponieważ osoby [...], które w tym sezonie opiekują się moim samochodem, zapomniały naładować akumulator.

źródło: NKJP: Bartłomiej Romanek: Zabrakło szczęścia, Dziennik Zachodni, 2005-09-01

Pątnicy będą mogli w drodze naładować baterie telefonów komórkowych, z tej możliwości skorzystały w ubiegłym roku tysiące osób.

źródło: NKJP: kp,ps/Opoka: Pielgrzym-reporter, czyli o nowościach w serwisie e-Pielgrzymka.pl, Głos Ojca Pio, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. naładuję
 naładujemy
2 os. naładujesz
 naładujecie
3 os. naładuje
 naładują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. naładowałem
+(e)m naładował
 naładowałam
+(e)m naładowała
 naładowałom
+(e)m naładowało
 naładowaliśmy
+(e)śmy naładowali
 naładowałyśmy
+(e)śmy naładowały
2 os. naładowałeś
+(e)ś naładował
 naładowałaś
+(e)ś naładowała
 naładowałoś
+(e)ś naładowało
 naładowaliście
+(e)ście naładowali
 naładowałyście
+(e)ście naładowały
3 os. naładował
 naładowała
 naładowało
 naładowali
 naładowały

bezosobnik: naładowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. naładujmy
2 os. naładuj
 naładujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. naładowałbym
bym naładował
 naładowałabym
bym naładowała
 naładowałobym
bym naładowało
 naładowalibyśmy
byśmy naładowali
 naładowałybyśmy
byśmy naładowały
2 os. naładowałbyś
byś naładował
 naładowałabyś
byś naładowała
 naładowałobyś
byś naładowało
 naładowalibyście
byście naładowali
 naładowałybyście
byście naładowały
3 os. naładowałby
by naładował
 naładowałaby
by naładowała
 naładowałoby
by naładowało
 naładowaliby
by naładowali
 naładowałyby
by naładowały

bezosobnik: naładowano by

bezokolicznik: naładować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: naładowawszy

gerundium: naładowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: naładowany

odpowiedniki aspektowe: ładować , naładowywać

Składnia

Rzosobowy + naładować +
CO

Frazeologizmy

ktoś naładował akumulatory
ktoś naładował baterie
Data ostatniej modyfikacji: 09.01.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN