UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyrecytować

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Pochodny od  recytować 

1. zadeklamować

Definicja

książk. 
wygłosić utwór literacki, odpowiednio go interpretując głosem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zarecytować

Połączenia

  • wyrecytować wiersz, wierszyk

Cytaty

Nie każdy maturzysta potrafi wyrecytować pierwszą frazę „Iliady” lub „Odysei”, jednak mało kto miał w czasie europejskiego sporu o wojnę w Iraku problemy ze zrozumieniem metafory, która pojawiła się w zachodniej Europie, że Polska jest „osłem trojańskim” Ameryki.

źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Wszyscy jesteśmy Trojanami, Polityka, Polityka, 2004-04-10

Dzisiaj zapomniany, martwy, a jeszcze kilka lat po ostatniej wojnie nieomal każdy chłopak w Krakowie potrafił wyrecytować : Kto ty jesteś? Polak mały. Jaki znak twój? Orzeł biały.

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Alfabet krakowski Andrzeja Kozioła, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrecytuję
 wyrecytujemy
2 os. wyrecytujesz
 wyrecytujecie
3 os. wyrecytuje
 wyrecytują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrecytowałem
+(e)m wyrecytował
 wyrecytowałam
+(e)m wyrecytowała
 wyrecytowałom
+(e)m wyrecytowało
 wyrecytowaliśmy
+(e)śmy wyrecytowali
 wyrecytowałyśmy
+(e)śmy wyrecytowały
2 os. wyrecytowałeś
+(e)ś wyrecytował
 wyrecytowałaś
+(e)ś wyrecytowała
 wyrecytowałoś
+(e)ś wyrecytowało
 wyrecytowaliście
+(e)ście wyrecytowali
 wyrecytowałyście
+(e)ście wyrecytowały
3 os. wyrecytował
 wyrecytowała
 wyrecytowało
 wyrecytowali
 wyrecytowały

bezosobnik: wyrecytowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrecytujmy
2 os. wyrecytuj
 wyrecytujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrecytowałbym
bym wyrecytował
 wyrecytowałabym
bym wyrecytowała
 wyrecytowałobym
bym wyrecytowało
 wyrecytowalibyśmy
byśmy wyrecytowali
 wyrecytowałybyśmy
byśmy wyrecytowały
2 os. wyrecytowałbyś
byś wyrecytował
 wyrecytowałabyś
byś wyrecytowała
 wyrecytowałobyś
byś wyrecytowało
 wyrecytowalibyście
byście wyrecytowali
 wyrecytowałybyście
byście wyrecytowały
3 os. wyrecytowałby
by wyrecytował
 wyrecytowałaby
by wyrecytowała
 wyrecytowałoby
by wyrecytowało
 wyrecytowaliby
by wyrecytowali
 wyrecytowałyby
by wyrecytowały

bezosobnik: wyrecytowano by

bezokolicznik: wyrecytować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyrecytowawszy

gerundium: wyrecytowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyrecytowany

Składnia

Rzosobowy + wyrecytować +
CO

2. wypowiedzieć dobitnie

Definicja

książk. 
wypowiedzieć lub wyliczyć coś szybko, płynnie, monotonnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

  • wyrecytować nazwiska, nazwy...
  • wyrecytować jednym tchem
  • wyrecytować z pamięci

Cytaty

Uczniowie gimnazjum doskonale znają historię himalaistki. Mogą ją wyrecytować z pamięci.

źródło: NKJP: Wyżej jest tylko niebo, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-06-13

„Każdy krytyk potrafi pewnie wyrecytować kilka nazwisk pisarzy, którzy według niego tworzą czołówkę, ale dlaczego są […] – tego już nikt nie chce czy też nie umie napisać”, stwierdza autor.

źródło: NKJP: Manifest krytyka fantastycznego, Esensja , 009-07-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrecytuję
 wyrecytujemy
2 os. wyrecytujesz
 wyrecytujecie
3 os. wyrecytuje
 wyrecytują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrecytowałem
+(e)m wyrecytował
 wyrecytowałam
+(e)m wyrecytowała
 wyrecytowałom
+(e)m wyrecytowało
 wyrecytowaliśmy
+(e)śmy wyrecytowali
 wyrecytowałyśmy
+(e)śmy wyrecytowały
2 os. wyrecytowałeś
+(e)ś wyrecytował
 wyrecytowałaś
+(e)ś wyrecytowała
 wyrecytowałoś
+(e)ś wyrecytowało
 wyrecytowaliście
+(e)ście wyrecytowali
 wyrecytowałyście
+(e)ście wyrecytowały
3 os. wyrecytował
 wyrecytowała
 wyrecytowało
 wyrecytowali
 wyrecytowały

bezosobnik: wyrecytowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyrecytujmy
2 os. wyrecytuj
 wyrecytujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyrecytowałbym
bym wyrecytował
 wyrecytowałabym
bym wyrecytowała
 wyrecytowałobym
bym wyrecytowało
 wyrecytowalibyśmy
byśmy wyrecytowali
 wyrecytowałybyśmy
byśmy wyrecytowały
2 os. wyrecytowałbyś
byś wyrecytował
 wyrecytowałabyś
byś wyrecytowała
 wyrecytowałobyś
byś wyrecytowało
 wyrecytowalibyście
byście wyrecytowali
 wyrecytowałybyście
byście wyrecytowały
3 os. wyrecytowałby
by wyrecytował
 wyrecytowałaby
by wyrecytowała
 wyrecytowałoby
by wyrecytowało
 wyrecytowaliby
by wyrecytowali
 wyrecytowałyby
by wyrecytowały

bezosobnik: wyrecytowano by

bezokolicznik: wyrecytować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyrecytowawszy

gerundium: wyrecytowanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyrecytowany

Składnia

Rzosobowy + wyrecytować +
CO
Rz[sub]nieżywotny/[sub] + wyrecytować +
MOWA WPROST
Data ostatniej modyfikacji: 10.11.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN