UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sypnąć

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. sypać

1. piasek

Definicja

spowodować opadnięcie czegoś sypkiego na ziemię lub do jakiegoś pojemnika

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Połączenia

  • sypnąć garść okruchów, pszenicy...
  • sypnąć coś do karmnika

Cytaty

Gromada ptaków na dachu kamienicy przy placu Chrobrego czeka, aż ktoś sypnie coś do karmnika.

źródło: NKJP: (part): Same szukają ziaren, Trybuna Śląska, 2000-12-28

W niedzielę chałupy wiejskie ożyły, kuźnia zapraszała po podkowę, w wiatraku można było sypnąć garść pszenicy na żarna.

źródło: NKJP: (e): Otwarcie na świat, Gazeta Krakowska, 2004-07-29

Całą naszą grupę można podzielić na dwie kategorie - gołębiarzy i hodowców. Ci pierwsi przyjdą do gołębnika, sypną ptakom karmy, pogapią się na niebo, jak latają i dają je na lot bez względu na okoliczności.

źródło: NKJP: (sem), Ptaki o Zagadkowej Naturze, Nowiny Raciborskie, 2002-03-13

Pan Henryk objął nogami maszynę.(...) Sypnął żwirem spod tylnego koła, pognał raptem w ciemność, a przed nim uciekał płochliwie jak ćma kłąb światła reflektora.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Kronika wypadków miłosnych, 1974

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sypnę
 sypniemy
2 os. sypniesz
 sypniecie
3 os. sypnie
 sypną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sypnąłem
+(e)m sypnął
 sypnęłam
+(e)m sypnęła
 sypnęłom
+(e)m sypnęło
 sypnęliśmy
+(e)śmy sypnęli
 sypnęłyśmy
+(e)śmy sypnęły
2 os. sypnąłeś
+(e)ś sypnął
 sypnęłaś
+(e)ś sypnęła
 sypnęłoś
+(e)ś sypnęło
 sypnęliście
+(e)ście sypnęli
 sypnęłyście
+(e)ście sypnęły
3 os. sypnął
 sypnęła
 sypnęło
 sypnęli
 sypnęły

bezosobnik: sypnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sypnijmy
2 os. sypnij
 sypnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sypnąłbym
bym sypnął
 sypnęłabym
bym sypnęła
 sypnęłobym
bym sypnęło
 sypnęlibyśmy
byśmy sypnęli
 sypnęłybyśmy
byśmy sypnęły
2 os. sypnąłbyś
byś sypnął
 sypnęłabyś
byś sypnęła
 sypnęłobyś
byś sypnęło
 sypnęlibyście
byście sypnęli
 sypnęłybyście
byście sypnęły
3 os. sypnąłby
by sypnął
 sypnęłaby
by sypnęła
 sypnęłoby
by sypnęło
 sypnęliby
by sypnęli
 sypnęłyby
by sypnęły

bezosobnik: sypnięto by

bezokolicznik: sypnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: sypnąwszy

gerundium: sypnięcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: sypnięty

odpowiednik aspektowy: sypać

Składnia

bez ograniczeń + sypnąć +
CO + (do CZEGO)
bez ograniczeń + sypnąć +
CO + (na CO)
bez ograniczeń + sypnąć +
kOMU/CZEMU
bez ograniczeń + sypnąć +
CZYM

2. o śniegu

Definicja

o opadach atmosferycznych: spaść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Połączenia

  • śnieg sypnął
  • sypnąć w środę, we wtorek...
  • sypnąć gęsto, mocno

Cytaty

Kiedy mróz chwycił i śnieg sypnął, drogi często były nieprzejezdne.

źródło: NKJP: Olga Dębicka: Wyścig 11 miast, Dziennik Bałtycki, 2000-02-04

W Tatrach sypnęło śniegiem i TOPR musiał wyruszyć na ratunek kilku osobom zaskoczonym warunkami w górach.

źródło: NKJP: Janusz Ślęzak: Zimowa głupota, Gazeta Krakowska, 2004-11-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sypnę
 sypniemy
2 os. sypniesz
 sypniecie
3 os. sypnie
 sypną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sypnąłem
+(e)m sypnął
 sypnęłam
+(e)m sypnęła
 sypnęłom
+(e)m sypnęło
 sypnęliśmy
+(e)śmy sypnęli
 sypnęłyśmy
+(e)śmy sypnęły
2 os. sypnąłeś
+(e)ś sypnął
 sypnęłaś
+(e)ś sypnęła
 sypnęłoś
+(e)ś sypnęło
 sypnęliście
+(e)ście sypnęli
 sypnęłyście
+(e)ście sypnęły
3 os. sypnął
 sypnęła
 sypnęło
 sypnęli
 sypnęły

bezosobnik: sypnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sypnijmy
2 os. sypnij
 sypnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sypnąłbym
bym sypnął
 sypnęłabym
bym sypnęła
 sypnęłobym
bym sypnęło
 sypnęlibyśmy
byśmy sypnęli
 sypnęłybyśmy
byśmy sypnęły
2 os. sypnąłbyś
byś sypnął
 sypnęłabyś
byś sypnęła
 sypnęłobyś
byś sypnęło
 sypnęlibyście
byście sypnęli
 sypnęłybyście
byście sypnęły
3 os. sypnąłby
by sypnął
 sypnęłaby
by sypnęła
 sypnęłoby
by sypnęło
 sypnęliby
by sypnęli
 sypnęłyby
by sypnęły

bezosobnik: sypnięto by

bezokolicznik: sypnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: sypnąwszy

gerundium: sypnięcie

odpowiednik aspektowy: sypać

3. pieniędzmi

Definicja

rozdać coś bardzo hojnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Połączenia

  • magistrat, samorząd sypnął czymś; Unia sypnie czymś
  • sypnąć kasą, pieniędzmi

Cytaty

Zaplanowane na czerwiec obchody 900-lecia Raciborza będą wyjątkowo huczne. Magistrat sypnął kasą jak wielka metropolia. Program naszpikowany jest do bólu gwiazdami.

źródło: NKJP: Grzegorz Wawoczny: Od nadmiaru głowa zaboli?, Nowiny Raciborskie, 2008-01-22

Jeśli samorządy wspomnianych miast dogadają się, a Unia sypnie pieniędzmi, nic nie stanie na przeszkodzie, aby rozpocząć inwestycję [...].

źródło: NKJP: (wp): Pędzi pośpieszny tramwaj, Dziennik Łódzki, 2004-11-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sypnę
 sypniemy
2 os. sypniesz
 sypniecie
3 os. sypnie
 sypną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sypnąłem
+(e)m sypnął
 sypnęłam
+(e)m sypnęła
 sypnęłom
+(e)m sypnęło
 sypnęliśmy
+(e)śmy sypnęli
 sypnęłyśmy
+(e)śmy sypnęły
2 os. sypnąłeś
+(e)ś sypnął
 sypnęłaś
+(e)ś sypnęła
 sypnęłoś
+(e)ś sypnęło
 sypnęliście
+(e)ście sypnęli
 sypnęłyście
+(e)ście sypnęły
3 os. sypnął
 sypnęła
 sypnęło
 sypnęli
 sypnęły

bezosobnik: sypnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sypnijmy
2 os. sypnij
 sypnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sypnąłbym
bym sypnął
 sypnęłabym
bym sypnęła
 sypnęłobym
bym sypnęło
 sypnęlibyśmy
byśmy sypnęli
 sypnęłybyśmy
byśmy sypnęły
2 os. sypnąłbyś
byś sypnął
 sypnęłabyś
byś sypnęła
 sypnęłobyś
byś sypnęło
 sypnęlibyście
byście sypnęli
 sypnęłybyście
byście sypnęły
3 os. sypnąłby
by sypnął
 sypnęłaby
by sypnęła
 sypnęłoby
by sypnęło
 sypnęliby
by sypnęli
 sypnęłyby
by sypnęły

bezosobnik: sypnięto by

bezokolicznik: sypnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: sypnąwszy

gerundium: sypnięcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: sypnięty

odpowiednik aspektowy: sypać

Składnia

bez ograniczeń + sypnąć +
CZYM

4. dowcipami

Definicja

opowiedzieć dużo tego, co nazywa następny rzeczownik

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

  • sypnąć wiązankę, wiązkę komplementów
  • sypnąć żartem

Cytaty

Do tej puści oczko, tej w główce zawróci, innej sypnie wiązkę komplementów, z jeszcze jedną wyjdzie po to, by tylko dobrze się zabawić.

źródło: NKJP: www.forumowisko.pl, 2008-01-15

Najważniejszy wójt w regionie, czyli Zofia Oszacka z Lanckorony, potrafi sypnąć żartem.

źródło: NKJP: Marcin Płaszczyca: Przegląd tygodnia, Gazeta Krakowska, 2007-04-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sypnę
 sypniemy
2 os. sypniesz
 sypniecie
3 os. sypnie
 sypną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sypnąłem
+(e)m sypnął
 sypnęłam
+(e)m sypnęła
 sypnęłom
+(e)m sypnęło
 sypnęliśmy
+(e)śmy sypnęli
 sypnęłyśmy
+(e)śmy sypnęły
2 os. sypnąłeś
+(e)ś sypnął
 sypnęłaś
+(e)ś sypnęła
 sypnęłoś
+(e)ś sypnęło
 sypnęliście
+(e)ście sypnęli
 sypnęłyście
+(e)ście sypnęły
3 os. sypnął
 sypnęła
 sypnęło
 sypnęli
 sypnęły

bezosobnik: sypnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sypnijmy
2 os. sypnij
 sypnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sypnąłbym
bym sypnął
 sypnęłabym
bym sypnęła
 sypnęłobym
bym sypnęło
 sypnęlibyśmy
byśmy sypnęli
 sypnęłybyśmy
byśmy sypnęły
2 os. sypnąłbyś
byś sypnął
 sypnęłabyś
byś sypnęła
 sypnęłobyś
byś sypnęło
 sypnęlibyście
byście sypnęli
 sypnęłybyście
byście sypnęły
3 os. sypnąłby
by sypnął
 sypnęłaby
by sypnęła
 sypnęłoby
by sypnęło
 sypnęliby
by sypnęli
 sypnęłyby
by sypnęły

bezosobnik: sypnięto by

bezokolicznik: sypnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: sypnąwszy

gerundium: sypnięcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: sypnięty

odpowiednik aspektowy: sypać

Składnia

bez ograniczeń + sypnąć +
CZYM
bez ograniczeń + sypnąć +
CO

5. niespodziankami

Definicja

pojawić się w dużej ilości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • sypnąć niespodziankami

Cytaty

Tak czy siak ten mecz nie zdecyduje o mistrzostwie. Do końca jest wiele kolejek i jeszcze sypnie niespodziankami.

źródło: NKJP: red, Jakim wynikiem zakończy się mecz w Bełchatowie?, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-04-05

Sypnęło medalami. 12 medali Polaków na ME w karate kyokushin.

źródło: NKJP: (MS), Sypnęło medalami, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-09-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
3 os. sypnie

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. sypnęło

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. sypnęłoby
by sypnęło

bezokolicznik: sypnąć

Składnia

Ø + sypnąć +
CZYM

6. kolegę

Definicja

pot. 
zdradzić komuś informacje, które miały pozostać tajemnicą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Połączenia

  • sypnąć kolegę

Cytaty

Napastnik natychmiast przyznał się do pobicia i sypnął kolegów .

źródło: NKJP: Andrzej Plęs,, Turoń, anioł i trzy diabły, Gazeta Krakowska, 2006-10-04

Wszyscy mówią, że go zaciukały austriackie gliny, bo mógł sypnąć kogoś ważnego.

źródło: NKJP: W. Giełżyński: Asia podejrzliwa, Tygodnik Ciechanowski, 2003-05-23

Kolega miał urodziny i poprosił mnie, żebym mu przyniósł dwa wina z „mety” . Gdy złapał go oficer dyżurny, sypnął, że to Warzycha te wina załatwił. Za karę przez wiele miesięcy nie miałem przepustki.

źródło: NKJP: Jarosław Śliżewski, Chłopak z Liverpoolu, Gazeta Wyborcza, 1992-08-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sypnę
 sypniemy
2 os. sypniesz
 sypniecie
3 os. sypnie
 sypną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sypnąłem
+(e)m sypnął
 sypnęłam
+(e)m sypnęła
 sypnęłom
+(e)m sypnęło
 sypnęliśmy
+(e)śmy sypnęli
 sypnęłyśmy
+(e)śmy sypnęły
2 os. sypnąłeś
+(e)ś sypnął
 sypnęłaś
+(e)ś sypnęła
 sypnęłoś
+(e)ś sypnęło
 sypnęliście
+(e)ście sypnęli
 sypnęłyście
+(e)ście sypnęły
3 os. sypnął
 sypnęła
 sypnęło
 sypnęli
 sypnęły

bezosobnik: sypnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sypnijmy
2 os. sypnij
 sypnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sypnąłbym
bym sypnął
 sypnęłabym
bym sypnęła
 sypnęłobym
bym sypnęło
 sypnęlibyśmy
byśmy sypnęli
 sypnęłybyśmy
byśmy sypnęły
2 os. sypnąłbyś
byś sypnął
 sypnęłabyś
byś sypnęła
 sypnęłobyś
byś sypnęło
 sypnęlibyście
byście sypnęli
 sypnęłybyście
byście sypnęły
3 os. sypnąłby
by sypnął
 sypnęłaby
by sypnęła
 sypnęłoby
by sypnęło
 sypnęliby
by sypnęli
 sypnęłyby
by sypnęły

bezosobnik: sypnięto by

bezokolicznik: sypnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: sypnąwszy

gerundium: sypnięcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: sypnięty

odpowiednik aspektowy: sypać

Składnia

bez ograniczeń + sypnąć +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 14.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN