UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

posypać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. sypać

1. piaskiem

Definicja

sypiąc, pokryć jakąś powierzchnię sypką substancją

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

  • drogowcy posypali coś; służby drogowe; piaskarki posypały coś
  • posypać chodniki, drogi; blachę, ciasto, mięso, ryby
  • posypać solą, piaskiem, żwirem; bułką tartą, cukrem, pieprzem, przyprawami

Cytaty

Kierowcy narzekają. A drogowcy? - po naszej interwencji posypali drogę piaskiem.

źródło: NKJP: (ZAM): Asfalt czy lepik?, Echo Dnia, 2006-06-29

Na koniec posypałam ryby posiekaną zieloną pietruszką.

źródło: NKJP: Monika Babcia z Jeżyc: Obiad z Expressem, Gazeta Poznańska, 2002-07-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posypię
posypiemy
2 os. posypiesz
posypiecie
3 os. posypie
posypią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posypałem
+(e)m posypał
posypałam
+(e)m posypała
posypałom
+(e)m posypało
posypaliśmy
+(e)śmy posypali
posypałyśmy
+(e)śmy posypały
2 os. posypałeś
+(e)ś posypał
posypałaś
+(e)ś posypała
posypałoś
+(e)ś posypało
posypaliście
+(e)ście posypali
posypałyście
+(e)ście posypały
3 os. posypał
posypała
posypało
posypali
posypały

bezosobnik: posypano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posypmy
2 os. posyp
posypcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posypałbym
bym posypał
posypałabym
bym posypała
posypałobym
bym posypało
posypalibyśmy
byśmy posypali
posypałybyśmy
byśmy posypały
2 os. posypałbyś
byś posypał
posypałabyś
byś posypała
posypałobyś
byś posypało
posypalibyście
byście posypali
posypałybyście
byście posypały
3 os. posypałby
by posypał
posypałaby
by posypała
posypałoby
by posypało
posypaliby
by posypali
posypałyby
by posypały

bezosobnik: posypano by

bezokolicznik: posypać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: posypawszy

gerundium: posypanie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. posypanie
posypania
D. posypania
posypań
C. posypaniu
posypaniom
B. posypanie
posypania
N. posypaniem
posypaniami
Ms. posypaniu
posypaniach
W. posypanie
posypania

imiesłów przymiotnikowy bierny: posypany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. posypany
posypany
posypany
posypane
posypana
D. posypanego
posypanego
posypanego
posypanego
posypanej
C. posypanemu
posypanemu
posypanemu
posypanemu
posypanej
B. posypanego
posypanego
posypany
posypane
posypaną
N. posypanym
posypanym
posypanym
posypanym
posypaną
Ms. posypanym
posypanym
posypanym
posypanym
posypanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. posypani
posypani
posypane
posypane
D. posypanych
posypanych
posypanych
posypanych
C. posypanym
posypanym
posypanym
posypanym
B. posypanych
posypanych
posypanych
posypane
N. posypanymi
posypanymi
posypanymi
posypanymi
Ms. posypanych
posypanych
posypanych
posypanych

odpowiednik aspektowy: posypywać

Składnia

bez ograniczeń + posypać +
CO + CZYM

2. ziarna

Definicja

sypiąc, umieścić coś sypkiego w jakimś miejscu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

  • posypać okruchów, ziarna
  • posypać ptaszkom

Cytaty

Każdy z przedszkolaków chciał sam posypać ptaszkom ziarna , które przyniosły im starsze koleżanki z „drzewniaka”.

źródło: NKJP: (kf): Otworzyły ptasią stołówkę, Dziennik Łódzki, 2005-01-24

Zimą wyruszaliśmy na łyżwy na rozlewisko za torami kolejki wąskotorowej lub na polowanie na kuropatwy. Wystarczyło odbić dno butelki od wina, wsypać ziarno, posypać ziarno wokół, aby przy pewnej dozie szczęścia zastać kuropatwę zagwożdżoną w butelce.

źródło: NKJP: Władysław Jermakowicz: KOSZALIN, PIERWSZE LATA, Gazeta Wyborcza, 1998-11-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posypię
posypiemy
2 os. posypiesz
posypiecie
3 os. posypie
posypią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posypałem
+(e)m posypał
posypałam
+(e)m posypała
posypałom
+(e)m posypało
posypaliśmy
+(e)śmy posypali
posypałyśmy
+(e)śmy posypały
2 os. posypałeś
+(e)ś posypał
posypałaś
+(e)ś posypała
posypałoś
+(e)ś posypało
posypaliście
+(e)ście posypali
posypałyście
+(e)ście posypały
3 os. posypał
posypała
posypało
posypali
posypały

bezosobnik: posypano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. posypmy
2 os. posyp
posypcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. posypałbym
bym posypał
posypałabym
bym posypała
posypałobym
bym posypało
posypalibyśmy
byśmy posypali
posypałybyśmy
byśmy posypały
2 os. posypałbyś
byś posypał
posypałabyś
byś posypała
posypałobyś
byś posypało
posypalibyście
byście posypali
posypałybyście
byście posypały
3 os. posypałby
by posypał
posypałaby
by posypała
posypałoby
by posypało
posypaliby
by posypali
posypałyby
by posypały

bezosobnik: posypano by

bezokolicznik: posypać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: posypawszy

gerundium: posypanie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. posypanie
posypania
D. posypania
posypań
C. posypaniu
posypaniom
B. posypanie
posypania
N. posypaniem
posypaniami
Ms. posypaniu
posypaniach
W. posypanie
posypania

imiesłów przymiotnikowy bierny: posypany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. posypany
posypany
posypany
posypane
posypana
D. posypanego
posypanego
posypanego
posypanego
posypanej
C. posypanemu
posypanemu
posypanemu
posypanemu
posypanej
B. posypanego
posypanego
posypany
posypane
posypaną
N. posypanym
posypanym
posypanym
posypanym
posypaną
Ms. posypanym
posypanym
posypanym
posypanym
posypanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. posypani
posypani
posypane
posypane
D. posypanych
posypanych
posypanych
posypanych
C. posypanym
posypanym
posypanym
posypanym
B. posypanych
posypanych
posypanych
posypane
N. posypanymi
posypanymi
posypanymi
posypanymi
Ms. posypanych
posypanych
posypanych
posypanych

Składnia

bez ograniczeń + posypać +
CZEGO + (KOMU/CZEMU)
bez ograniczeń + posypać +
CO + (GDZIE)

3. o śniegu

Definicja

o śniegu: spaść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

Połączenia

  • posypało śniegiem
  • mocno, nieźle posypało

Cytaty

Szkoda tylko, że powróciła zimowa aura i posypało śniegiem. Może to mieć wpływ na jakość gry [...].

źródło: NKJP: Powrót Prokopa i... zimy, Dziennik Polski, 1998-03-14

Więc jak na dworze będzie już bardzo zimno, gdy posypie śniegiem, zewsząd zejdą się tu i zjadą wyglądający na odrażających, brudnych i złych.

źródło: NKJP: Andrzej Bęben, Dworcowe przytulisko, Trybuna Śląska, 2001-11-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
3 os. posypie

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. posypało

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. posypałoby
by posypało

bezokolicznik: posypać

Frazeologizmy

ktoś posypał głowę popiołem
Data ostatniej modyfikacji: 03.02.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj