UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

tknąć się

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob.  tknąć ,  tkać 

1. czyjegoś dziecka

Definicja

pot. 
skrzywdzić kogoś lub naruszyć coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  tknąć

Cytaty

Abimelek dał więc wszystkim swym poddanym takie ostrzeżenie: ktokolwiek tknie się żony tego człowieka, zostanie zgładzony.

źródło: NKJP: Re: Przysiega małżenska, Usenet -- pl.soc.religia, 2000-02-21

Gdy wrócił, zebrał dziewuszki, które grały w Ogródku w klasy i skakały przez skakanki, i chłopaczków, co latali we wszystkie strony wrzeszcząc. Rzekł: „Niech mi tu nikt Olka tknąć się nie waży! Biorę go pod opiekę, bo charakterny jest”.

źródło: NKJP: Jerzy Trammer: Miniatury polskie, Gazeta Wyborcza, 1994-07-08

Ja bardziej niż wy jeszcze krztuszę się i duszę
Ja częściej niż wy jeszcze żyć nie chcę a muszę
Ale tknąć się nikomu nie dam i dlatego
Gdy trzeba będzie sam odbiorę światu Witkacego.

źródło: NKJP: Masaż, Usenet -- pl.hum.poezja, 2004-02-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. tknę się
 tkniemy się
2 os. tkniesz się
 tkniecie się
3 os. tknie się
 tkną się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. tknąłem się
+(e)m się tknął
 tknęłam się
+(e)m się tknęła
 tknęłom się
+(e)m się tknęło
 tknęliśmy się
+(e)śmy się tknęli
 tknęłyśmy się
+(e)śmy się tknęły
2 os. tknąłeś się
+(e)ś się tknął
 tknęłaś się
+(e)ś się tknęła
 tknęłoś się
+(e)ś się tknęło
 tknęliście się
+(e)ście się tknęli
 tknęłyście się
+(e)ście się tknęły
3 os. tknął się
 tknęła się
 tknęło się
 tknęli się
 tknęły się

bezosobnik: tknięto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. tknijmy się
2 os. tknij się
 tknijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. tknąłbym się
bym się tknął
 tknęłabym się
bym się tknęła
 tknęłobym się
bym się tknęło
 tknęlibyśmy się
byśmy się tknęli
 tknęłybyśmy się
byśmy się tknęły
2 os. tknąłbyś się
byś się tknął
 tknęłabyś się
byś się tknęła
 tknęłobyś się
byś się tknęło
 tknęlibyście się
byście się tknęli
 tknęłybyście się
byście się tknęły
3 os. tknąłby się
by się tknął
 tknęłaby się
by się tknęła
 tknęłoby się
by się tknęło
 tknęliby się
by się tknęli
 tknęłyby się
by się tknęły

bezosobnik: tknięto by się

bezokolicznik: tknąć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: tknąwszy się

gerundium: tknięcie się

odpowiednik aspektowy: tykać się

Składnia

Rzosobowy + tknąć się +
KOGO/CZEGO

2. jedzenia

Definicja

pot. 
wziąć coś lub użyć czegoś

Noty o użyciu

Zwykle neg.

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  tknąć

Połączenia

  • (nie) tknąć się jedzenia, pieniędzy

Cytaty

Aniela Sadlik nie stosuje żadnej diety. Je to, co wszyscy, nie tknie się jedynie margaryny.

źródło: NKJP: (pw): Codziennie pije kawę, Gazeta Krakowska, 2003-02-06

Kiedyś swoje kozy zawieźliśmy na wystawę do Warszawy, nie chciały tknąć się warszawskiej wody!

źródło: NKJP: Wiesław Ziobro: Za siódmą górą, Dziennik Polski, 2005-07-22

[...] blacharz, który zwykle dzień zaczynał od piwka, przez czas pracy nie tknął się go.

źródło: NKJP: (BE): Cheops w miniaturze, Trybuna Śląska, 2002-09-17

[...] zobaczymy, czy głodny tknie się GMO, którego nawet Etiopia odmówiła, choć dostała za darmo.

źródło: NKJP: (circ): Pszczoły mówią liberalizmowi NIE, Forum Stanisława Michalkiewicza, 2009-05-03

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. tknę się
 tkniemy się
2 os. tkniesz się
 tkniecie się
3 os. tknie się
 tkną się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. tknąłem się
+(e)m się tknął
 tknęłam się
+(e)m się tknęła
 tknęłom się
+(e)m się tknęło
 tknęliśmy się
+(e)śmy się tknęli
 tknęłyśmy się
+(e)śmy się tknęły
2 os. tknąłeś się
+(e)ś się tknął
 tknęłaś się
+(e)ś się tknęła
 tknęłoś się
+(e)ś się tknęło
 tknęliście się
+(e)ście się tknęli
 tknęłyście się
+(e)ście się tknęły
3 os. tknął się
 tknęła się
 tknęło się
 tknęli się
 tknęły się

bezosobnik: tknięto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. tknijmy się
2 os. tknij się
 tknijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. tknąłbym się
bym się tknął
 tknęłabym się
bym się tknęła
 tknęłobym się
bym się tknęło
 tknęlibyśmy się
byśmy się tknęli
 tknęłybyśmy się
byśmy się tknęły
2 os. tknąłbyś się
byś się tknął
 tknęłabyś się
byś się tknęła
 tknęłobyś się
byś się tknęło
 tknęlibyście się
byście się tknęli
 tknęłybyście się
byście się tknęły
3 os. tknąłby się
by się tknął
 tknęłaby się
by się tknęła
 tknęłoby się
by się tknęło
 tknęliby się
by się tknęli
 tknęłyby się
by się tknęły

bezosobnik: tknięto by się

bezokolicznik: tknąć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: tknąwszy się

gerundium: tknięcie się

odpowiednik aspektowy: tykać się

Składnia

Rzżywotny + tknąć się +
CZEGO

3. pracy

Definicja

pot. 
zająć się czymś

Noty o użyciu

Zwykle neg.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dotknąć się

Połączenia

  • tknąć się nauki, pracy

Cytaty

Płytę niedawno dorwałem i od początku mi się spodobała. Czuć stare rytmy, i to jest to. Widać, że czego tknie się Lombardo, jest w porządku.

źródło: NKJP: Internet

Stalowy nie śmie tknąć się czegokolwiek, bo nie wiadomo, co może nie przypaść do smaku kapryśnej władczyni. Więc nic nie robi.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Kamień na szczycie. Kroniki Drugiego Kręgu Księga II, 2002

I to nasz koń miałby być? Czy ty dobrze masz w głowie, Antek? - Kobyłę, tata! - molestował Stasiek. - Mielibyśmy źrebiątko. - Ogiera! - zaperzył się Antek. - Bo jak nie, to nie tknę się niczego!

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. tknę się
 tkniemy się
2 os. tkniesz się
 tkniecie się
3 os. tknie się
 tkną się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. tknąłem się
+(e)m się tknął
 tknęłam się
+(e)m się tknęła
 tknęłom się
+(e)m się tknęło
 tknęliśmy się
+(e)śmy się tknęli
 tknęłyśmy się
+(e)śmy się tknęły
2 os. tknąłeś się
+(e)ś się tknął
 tknęłaś się
+(e)ś się tknęła
 tknęłoś się
+(e)ś się tknęło
 tknęliście się
+(e)ście się tknęli
 tknęłyście się
+(e)ście się tknęły
3 os. tknął się
 tknęła się
 tknęło się
 tknęli się
 tknęły się

bezosobnik: tknięto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. tknijmy się
2 os. tknij się
 tknijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. tknąłbym się
bym się tknął
 tknęłabym się
bym się tknęła
 tknęłobym się
bym się tknęło
 tknęlibyśmy się
byśmy się tknęli
 tknęłybyśmy się
byśmy się tknęły
2 os. tknąłbyś się
byś się tknął
 tknęłabyś się
byś się tknęła
 tknęłobyś się
byś się tknęło
 tknęlibyście się
byście się tknęli
 tknęłybyście się
byście się tknęły
3 os. tknąłby się
by się tknął
 tknęłaby się
by się tknęła
 tknęłoby się
by się tknęło
 tknęliby się
by się tknęli
 tknęłyby się
by się tknęły

bezosobnik: tknięto by się

bezokolicznik: tknąć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: tknąwszy się

gerundium: tknięcie się

odpowiednik aspektowy: tykać się

Składnia

Rzosobowy + tknąć się +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 24.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN