UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dźwigać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *dvigati 'podnosić; poruszać'

1. coś ciężkiego

Definicja

nieść coś ciężkiego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ciężar

Połączenia

dźwigać łóżko, stół, szafę; ciężar
dźwigać coś z trudem

Cytaty

	Staramy się, by każde dziecko miało po dwie czytanki. Jedną w szkole, drugą w domu. Dzięki temu nie będzie musiało dźwigać ciężkiej książki, a i zadanie domowe zostanie odrobione. źródło: NKJP: Joanna Łabasiewicz: Sprawdzili, ile ważą tornistry uczniów, Dziennik Bałtycki, 2009-10-23
	Część zamkowej służby dźwigała stoły i ustawiała je na dziedzińcu, inni wytaczali beczki wina z pobliskiej piwnicy. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003
	Katarzyna dopiero teraz zauważyła, że listonosz dźwiga paczkę. źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009
	Koń dźwigał jeźdźca w pełnej zbroi, śnieżnobiałym płaszczu i hełmie z wyciągniętą w dziób dziurkowaną zasłoną. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dźwigam	dźwigamy
2 os.	dźwigasz	dźwigacie
3 os.	dźwiga	dźwigają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwigałem +(e)m dźwigał	dźwigałam +(e)m dźwigała	dźwigałom +(e)m dźwigało	dźwigaliśmy +(e)śmy dźwigali	dźwigałyśmy +(e)śmy dźwigały
2 os.	dźwigałeś +(e)ś dźwigał	dźwigałaś +(e)ś dźwigała	dźwigałoś +(e)ś dźwigało	dźwigaliście +(e)ście dźwigali	dźwigałyście +(e)ście dźwigały
3 os.	dźwigał	dźwigała	dźwigało	dźwigali	dźwigały

bezosobnik: dźwigano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dźwigał będę dźwigać	będę dźwigała będę dźwigać	będę dźwigało będę dźwigać	będziemy dźwigali będziemy dźwigać	będziemy dźwigały będziemy dźwigać
2 os.	będziesz dźwigał będziesz dźwigać	będziesz dźwigała będziesz dźwigać	będziesz dźwigało będziesz dźwigać	będziecie dźwigali będziecie dźwigać	będziecie dźwigały będziecie dźwigać
3 os.	będzie dźwigał będzie dźwigać	będzie dźwigała będzie dźwigać	będzie dźwigało będzie dźwigać	będą dźwigali będą dźwigać	będą dźwigały będą dźwigać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dźwigajmy
2 os.	dźwigaj	dźwigajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwigałbym bym dźwigał	dźwigałabym bym dźwigała	dźwigałobym bym dźwigało	dźwigalibyśmy byśmy dźwigali	dźwigałybyśmy byśmy dźwigały
2 os.	dźwigałbyś byś dźwigał	dźwigałabyś byś dźwigała	dźwigałobyś byś dźwigało	dźwigalibyście byście dźwigali	dźwigałybyście byście dźwigały
3 os.	dźwigałby by dźwigał	dźwigałaby by dźwigała	dźwigałoby by dźwigało	dźwigaliby by dźwigali	dźwigałyby by dźwigały

bezosobnik: dźwigano by

bezokolicznik: dźwigać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dźwigając

gerundium: dźwiganie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dźwiganie	dźwigania
D.	dźwigania	dźwigań
C.	dźwiganiu	dźwiganiom
B.	dźwiganie	dźwigania
N.	dźwiganiem	dźwiganiami
Ms.	dźwiganiu	dźwiganiach
W.	dźwiganie	dźwigania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dźwigający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwigający	dźwigający	dźwigający	dźwigające	dźwigająca
D.	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającej
C.	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającej
B.	dźwigającego	dźwigającego	dźwigający	dźwigające	dźwigającą
N.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającą
Ms.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwigający	dźwigający	dźwigające	dźwigające
D.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigających
C.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym
B.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigające
N.	dźwigającymi	dźwigającymi	dźwigającymi	dźwigającymi
Ms.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigających

imiesłów przymiotnikowy bierny: dźwigany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwigany	dźwigany	dźwigany	dźwigane	dźwigana
D.	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganej
C.	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganej
B.	dźwiganego	dźwiganego	dźwigany	dźwigane	dźwiganą
N.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganą
Ms.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwigani	dźwigani	dźwigane	dźwigane
D.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych
C.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym
B.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwigane
N.	dźwiganymi	dźwiganymi	dźwiganymi	dźwiganymi
Ms.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych

Składnia

Rz żywotny

dźwigać

2. podnosić

Definicja

podnosić coś ciężkiego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ciężar

Relacje znaczeniowe

synonimy:

podźwigać

Połączenia

dźwigać ciężary

Cytaty

Trenerzy nie mieli kłopotu z wyborem najlepszego zawodnika mistrzostw. Został nim startujący w kategorii 70 kg Waldemar Kosiński. Reprezentant Światowita Myszków już w pierwszych podejściach podnosił sztangę, którą z trudem dźwigali ciężarowcy nawet w najcięższych kategoriach.

źródło: NKJP: Józef Krzyk, CIĘŻARY: 64. IMP, Gazeta Wyborcza 1994-05-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dźwigam	dźwigamy
2 os.	dźwigasz	dźwigacie
3 os.	dźwiga	dźwigają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwigałem +(e)m dźwigał	dźwigałam +(e)m dźwigała	dźwigałom +(e)m dźwigało	dźwigaliśmy +(e)śmy dźwigali	dźwigałyśmy +(e)śmy dźwigały
2 os.	dźwigałeś +(e)ś dźwigał	dźwigałaś +(e)ś dźwigała	dźwigałoś +(e)ś dźwigało	dźwigaliście +(e)ście dźwigali	dźwigałyście +(e)ście dźwigały
3 os.	dźwigał	dźwigała	dźwigało	dźwigali	dźwigały

bezosobnik: dźwigano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dźwigał będę dźwigać	będę dźwigała będę dźwigać	będę dźwigało będę dźwigać	będziemy dźwigali będziemy dźwigać	będziemy dźwigały będziemy dźwigać
2 os.	będziesz dźwigał będziesz dźwigać	będziesz dźwigała będziesz dźwigać	będziesz dźwigało będziesz dźwigać	będziecie dźwigali będziecie dźwigać	będziecie dźwigały będziecie dźwigać
3 os.	będzie dźwigał będzie dźwigać	będzie dźwigała będzie dźwigać	będzie dźwigało będzie dźwigać	będą dźwigali będą dźwigać	będą dźwigały będą dźwigać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dźwigajmy
2 os.	dźwigaj	dźwigajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwigałbym bym dźwigał	dźwigałabym bym dźwigała	dźwigałobym bym dźwigało	dźwigalibyśmy byśmy dźwigali	dźwigałybyśmy byśmy dźwigały
2 os.	dźwigałbyś byś dźwigał	dźwigałabyś byś dźwigała	dźwigałobyś byś dźwigało	dźwigalibyście byście dźwigali	dźwigałybyście byście dźwigały
3 os.	dźwigałby by dźwigał	dźwigałaby by dźwigała	dźwigałoby by dźwigało	dźwigaliby by dźwigali	dźwigałyby by dźwigały

bezosobnik: dźwigano by

bezokolicznik: dźwigać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dźwigając

gerundium: dźwiganie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dźwiganie	dźwigania
D.	dźwigania	dźwigań
C.	dźwiganiu	dźwiganiom
B.	dźwiganie	dźwigania
N.	dźwiganiem	dźwiganiami
Ms.	dźwiganiu	dźwiganiach
W.	dźwiganie	dźwigania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dźwigający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwigający	dźwigający	dźwigający	dźwigające	dźwigająca
D.	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającej
C.	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającej
B.	dźwigającego	dźwigającego	dźwigający	dźwigające	dźwigającą
N.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającą
Ms.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwigający	dźwigający	dźwigające	dźwigające
D.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigających
C.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym
B.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigające
N.	dźwigającymi	dźwigającymi	dźwigającymi	dźwigającymi
Ms.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigających

imiesłów przymiotnikowy bierny: dźwigany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwigany	dźwigany	dźwigany	dźwigane	dźwigana
D.	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganej
C.	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganej
B.	dźwiganego	dźwiganego	dźwigany	dźwigane	dźwiganą
N.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganą
Ms.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwigani	dźwigani	dźwigane	dźwigane
D.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych
C.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym
B.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwigane
N.	dźwiganymi	dźwiganymi	dźwiganymi	dźwiganymi
Ms.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych

odpowiednik aspektowy: dźwignąć

Składnia

Rz żywotny

dźwigać

3. na wyższy poziom

Definicja

ulepszać i podnosić na wyższy poziom

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

podźwigać

Połączenia

dźwigać gospodarkę; kraj
dźwigać na wyższy poziom

Cytaty

Trzeba jednak pamiętać, że tempo rozwoju gospodarczego Europy zachodniej będzie niższe niż dotychczas - eksport nie stanie się więc czynnikiem dźwigającym polską gospodarkę.

źródło: NKJP: Jacek Pauli: Eksport nas nie dźwignie, Dziennik Bałtycki, 2000-11-29

Dalej jesteśmy uwikłani w budowę kapitalizmu, bo on jest najbardziej skuteczny w dźwiganiu kraju.

źródło: NKJP: Agata Nowakowska: Opozycja walcząca, Gazeta Wyborcza, 1997-12-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dźwigam	dźwigamy
2 os.	dźwigasz	dźwigacie
3 os.	dźwiga	dźwigają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwigałem +(e)m dźwigał	dźwigałam +(e)m dźwigała	dźwigałom +(e)m dźwigało	dźwigaliśmy +(e)śmy dźwigali	dźwigałyśmy +(e)śmy dźwigały
2 os.	dźwigałeś +(e)ś dźwigał	dźwigałaś +(e)ś dźwigała	dźwigałoś +(e)ś dźwigało	dźwigaliście +(e)ście dźwigali	dźwigałyście +(e)ście dźwigały
3 os.	dźwigał	dźwigała	dźwigało	dźwigali	dźwigały

bezosobnik: dźwigano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dźwigał będę dźwigać	będę dźwigała będę dźwigać	będę dźwigało będę dźwigać	będziemy dźwigali będziemy dźwigać	będziemy dźwigały będziemy dźwigać
2 os.	będziesz dźwigał będziesz dźwigać	będziesz dźwigała będziesz dźwigać	będziesz dźwigało będziesz dźwigać	będziecie dźwigali będziecie dźwigać	będziecie dźwigały będziecie dźwigać
3 os.	będzie dźwigał będzie dźwigać	będzie dźwigała będzie dźwigać	będzie dźwigało będzie dźwigać	będą dźwigali będą dźwigać	będą dźwigały będą dźwigać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dźwigajmy
2 os.	dźwigaj	dźwigajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwigałbym bym dźwigał	dźwigałabym bym dźwigała	dźwigałobym bym dźwigało	dźwigalibyśmy byśmy dźwigali	dźwigałybyśmy byśmy dźwigały
2 os.	dźwigałbyś byś dźwigał	dźwigałabyś byś dźwigała	dźwigałobyś byś dźwigało	dźwigalibyście byście dźwigali	dźwigałybyście byście dźwigały
3 os.	dźwigałby by dźwigał	dźwigałaby by dźwigała	dźwigałoby by dźwigało	dźwigaliby by dźwigali	dźwigałyby by dźwigały

bezosobnik: dźwigano by

bezokolicznik: dźwigać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dźwigając

gerundium: dźwiganie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dźwiganie	dźwigania
D.	dźwigania	dźwigań
C.	dźwiganiu	dźwiganiom
B.	dźwiganie	dźwigania
N.	dźwiganiem	dźwiganiami
Ms.	dźwiganiu	dźwiganiach
W.	dźwiganie	dźwigania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dźwigający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwigający	dźwigający	dźwigający	dźwigające	dźwigająca
D.	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającej
C.	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającej
B.	dźwigającego	dźwigającego	dźwigający	dźwigające	dźwigającą
N.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającą
Ms.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwigający	dźwigający	dźwigające	dźwigające
D.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigających
C.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym
B.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigające
N.	dźwigającymi	dźwigającymi	dźwigającymi	dźwigającymi
Ms.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigających

imiesłów przymiotnikowy bierny: dźwigany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwigany	dźwigany	dźwigany	dźwigane	dźwigana
D.	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganej
C.	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganej
B.	dźwiganego	dźwiganego	dźwigany	dźwigane	dźwiganą
N.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganą
Ms.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwigani	dźwigani	dźwigane	dźwigane
D.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych
C.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym
B.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwigane
N.	dźwiganymi	dźwiganymi	dźwiganymi	dźwiganymi
Ms.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych

odpowiednik aspektowy: dźwignąć

Składnia

dźwigać

4. znosić coś

Definicja

doświadczać czegoś uciążliwego, co jest nazwane następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

dźwigać obowiązki; brzemię, ciężar czegoś

Cytaty

	Jako siedemnastolatka zakochała się, zaszła w ciążę, wyszła za mąż, choć ani ona ani jej wybranek nie byli jeszcze gotowi do dźwigania małżeńskich obowiązków. źródło: NKJP: (KAROL): Trzecia miłość, Gazeta Poznańska, 2006-11-18
	[...] sięgam po leki nie dlatego, że są mi potrzebne, ale po to, by poprawić wyobrażenie o samym sobie. Oto nakładam na siebie więcej i jeszcze więcej, a dzięki pigułkom dźwigam kolejne zadania z coraz szerszym uśmiechem. źródło: NKJP: Agnieszka Niezgoda, Agnieszka Jędrzejczak: Szczęście w proszku, Polityka, 2004
	Cały naród musi dźwigać brzemię odpowiedzialności za dziurę budżetową i niedobory finansowe kraju [...]. źródło: NKJP: Czytelnicy: Opinie dnia, Gazeta Poznańska, 2002-03-18
	Niech się już stanie... Nie ma siły dalej dźwigać cierpienia, a teraz może zbliża się wyzwolenie... upragniony spokój. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dźwigam	dźwigamy
2 os.	dźwigasz	dźwigacie
3 os.	dźwiga	dźwigają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwigałem +(e)m dźwigał	dźwigałam +(e)m dźwigała	dźwigałom +(e)m dźwigało	dźwigaliśmy +(e)śmy dźwigali	dźwigałyśmy +(e)śmy dźwigały
2 os.	dźwigałeś +(e)ś dźwigał	dźwigałaś +(e)ś dźwigała	dźwigałoś +(e)ś dźwigało	dźwigaliście +(e)ście dźwigali	dźwigałyście +(e)ście dźwigały
3 os.	dźwigał	dźwigała	dźwigało	dźwigali	dźwigały

bezosobnik: dźwigano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dźwigał będę dźwigać	będę dźwigała będę dźwigać	będę dźwigało będę dźwigać	będziemy dźwigali będziemy dźwigać	będziemy dźwigały będziemy dźwigać
2 os.	będziesz dźwigał będziesz dźwigać	będziesz dźwigała będziesz dźwigać	będziesz dźwigało będziesz dźwigać	będziecie dźwigali będziecie dźwigać	będziecie dźwigały będziecie dźwigać
3 os.	będzie dźwigał będzie dźwigać	będzie dźwigała będzie dźwigać	będzie dźwigało będzie dźwigać	będą dźwigali będą dźwigać	będą dźwigały będą dźwigać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dźwigajmy
2 os.	dźwigaj	dźwigajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwigałbym bym dźwigał	dźwigałabym bym dźwigała	dźwigałobym bym dźwigało	dźwigalibyśmy byśmy dźwigali	dźwigałybyśmy byśmy dźwigały
2 os.	dźwigałbyś byś dźwigał	dźwigałabyś byś dźwigała	dźwigałobyś byś dźwigało	dźwigalibyście byście dźwigali	dźwigałybyście byście dźwigały
3 os.	dźwigałby by dźwigał	dźwigałaby by dźwigała	dźwigałoby by dźwigało	dźwigaliby by dźwigali	dźwigałyby by dźwigały

bezosobnik: dźwigano by

bezokolicznik: dźwigać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dźwigając

gerundium: dźwiganie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dźwiganie	dźwigania
D.	dźwigania	dźwigań
C.	dźwiganiu	dźwiganiom
B.	dźwiganie	dźwigania
N.	dźwiganiem	dźwiganiami
Ms.	dźwiganiu	dźwiganiach
W.	dźwiganie	dźwigania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dźwigający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwigający	dźwigający	dźwigający	dźwigające	dźwigająca
D.	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającej
C.	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającej
B.	dźwigającego	dźwigającego	dźwigający	dźwigające	dźwigającą
N.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającą
Ms.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwigający	dźwigający	dźwigające	dźwigające
D.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigających
C.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym
B.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigające
N.	dźwigającymi	dźwigającymi	dźwigającymi	dźwigającymi
Ms.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigających

imiesłów przymiotnikowy bierny: dźwigany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwigany	dźwigany	dźwigany	dźwigane	dźwigana
D.	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganej
C.	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganej
B.	dźwiganego	dźwiganego	dźwigany	dźwigane	dźwiganą
N.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganą
Ms.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwigani	dźwigani	dźwigane	dźwigane
D.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych
C.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym
B.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwigane
N.	dźwiganymi	dźwiganymi	dźwiganymi	dźwiganymi
Ms.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych

Składnia

RZ _osobowy

dźwigać

5. odbudowywać

Definicja

odbudowywać coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Połączenia

dźwigać budowlę, dom, ratusz
dźwigać z gruzów, z ruiny

Cytaty

W 1989 r. zaczęto dźwigać z ruin ratusz. Piękny neogotycko-neorenesansowy gmach, wzniesiony w latach 30. XIX wieku [...].

źródło: NKJP: Jakub Taczanowski: Jak Feniks z popiołów, Dziennik Polski, 2005-10-15

Z jakiegoś zakurzonego biura konserwatorskiego jeździł do miasteczek i tam dźwigał z gruzów i sklejał czerepy starych budowli, mury i wieże, dawne kształty splatał z tym, co zrodziło się w jego głowie.

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabel: opowiadania i reportaże, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dźwigam	dźwigamy
2 os.	dźwigasz	dźwigacie
3 os.	dźwiga	dźwigają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwigałem +(e)m dźwigał	dźwigałam +(e)m dźwigała	dźwigałom +(e)m dźwigało	dźwigaliśmy +(e)śmy dźwigali	dźwigałyśmy +(e)śmy dźwigały
2 os.	dźwigałeś +(e)ś dźwigał	dźwigałaś +(e)ś dźwigała	dźwigałoś +(e)ś dźwigało	dźwigaliście +(e)ście dźwigali	dźwigałyście +(e)ście dźwigały
3 os.	dźwigał	dźwigała	dźwigało	dźwigali	dźwigały

bezosobnik: dźwigano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dźwigał będę dźwigać	będę dźwigała będę dźwigać	będę dźwigało będę dźwigać	będziemy dźwigali będziemy dźwigać	będziemy dźwigały będziemy dźwigać
2 os.	będziesz dźwigał będziesz dźwigać	będziesz dźwigała będziesz dźwigać	będziesz dźwigało będziesz dźwigać	będziecie dźwigali będziecie dźwigać	będziecie dźwigały będziecie dźwigać
3 os.	będzie dźwigał będzie dźwigać	będzie dźwigała będzie dźwigać	będzie dźwigało będzie dźwigać	będą dźwigali będą dźwigać	będą dźwigały będą dźwigać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dźwigajmy
2 os.	dźwigaj	dźwigajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dźwigałbym bym dźwigał	dźwigałabym bym dźwigała	dźwigałobym bym dźwigało	dźwigalibyśmy byśmy dźwigali	dźwigałybyśmy byśmy dźwigały
2 os.	dźwigałbyś byś dźwigał	dźwigałabyś byś dźwigała	dźwigałobyś byś dźwigało	dźwigalibyście byście dźwigali	dźwigałybyście byście dźwigały
3 os.	dźwigałby by dźwigał	dźwigałaby by dźwigała	dźwigałoby by dźwigało	dźwigaliby by dźwigali	dźwigałyby by dźwigały

bezosobnik: dźwigano by

bezokolicznik: dźwigać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dźwigając

gerundium: dźwiganie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dźwiganie	dźwigania
D.	dźwigania	dźwigań
C.	dźwiganiu	dźwiganiom
B.	dźwiganie	dźwigania
N.	dźwiganiem	dźwiganiami
Ms.	dźwiganiu	dźwiganiach
W.	dźwiganie	dźwigania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dźwigający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwigający	dźwigający	dźwigający	dźwigające	dźwigająca
D.	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającego	dźwigającej
C.	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającemu	dźwigającej
B.	dźwigającego	dźwigającego	dźwigający	dźwigające	dźwigającą
N.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającą
Ms.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwigający	dźwigający	dźwigające	dźwigające
D.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigających
C.	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym	dźwigającym
B.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigające
N.	dźwigającymi	dźwigającymi	dźwigającymi	dźwigającymi
Ms.	dźwigających	dźwigających	dźwigających	dźwigających

imiesłów przymiotnikowy bierny: dźwigany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dźwigany	dźwigany	dźwigany	dźwigane	dźwigana
D.	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganego	dźwiganej
C.	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganemu	dźwiganej
B.	dźwiganego	dźwiganego	dźwigany	dźwigane	dźwiganą
N.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganą
Ms.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dźwigani	dźwigani	dźwigane	dźwigane
D.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych
C.	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym	dźwiganym
B.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwigane
N.	dźwiganymi	dźwiganymi	dźwiganymi	dźwiganymi
Ms.	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych	dźwiganych

odpowiednik aspektowy: dźwignąć

Składnia

dźwigać

CO + z CZEGO

Frazeologizmy

ktoś dźwiga na swoich barkach coś
ktoś dźwiga na swych barkach coś
ktoś dźwiga na barkach coś
ktoś ma ileś lat na karku
ktoś dźwiga ileś lat na karku

Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2018