UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

popęd

Chronologizacja

XVI w., Bańk

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego popędzić ; zob. pędzić

1. instynkt

Definicja

uwarunkowana biologicznie silna chęć zrobienia czegoś, co zaspokoi nasze potrzeby lub pozwoli przetrwać w sytuacji zagrożenia

Noty o użyciu

Wyraz używany jako składnik terminów psychologicznych, np.: popęd agresywny , popęd płciowy .

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

biologiczne, naturalne, wrodzone popędy; popęd agresywny
popęd człowieka; agresji, niszczenia, śmierci; popędy natury
popęd do agresji, do kradzieży, do podpalania
sublimacja; kontrola, opanowanie; zaburzenia; psychologia, teoria popędów

Cytaty

	Freud w sprawie niszczenia i poniżania człowieka przez człowieka nie pozostawia nam żadnych złudzeń. Zawsze będą istniały jednostki lub grupy, które nie będą w stanie poskromić swojego popędu niszczenia. źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Szaleństwo jest w nas, Polityka, 2009-04-11
	Na skutek tego powstaje konflikt, w którym ścierają się popędowe dążenia seksualne z nieseksualnymi popędami i sumieniem. źródło: NKJP: Marek Jarosz: Wspomnienia psychiatry, 2001
	Dążenia dziecka stymulowane temperamentem realizują się w działalności estetycznej, która sublimuje popędy, łagodzi atawizmy, właściwie ukierunkowuje pierwotne siły organizmu dziecka, motywuje do działań sensownych i wartościowych. źródło: NKJP: Katarzyna Nowak: Wpływ muzyki na rozwój dziecka, Wychowawca, 2004-01
	Istnieje zaburzenie popędu polegające na tym, że człowiek przywłaszcza sobie rozmaite [...] przedmioty pod wpływem przymusu i napięcia, nie troszcząc się nawet, że jest widziany. Psychiatrzy nazywają to kleptomanią. źródło: NKJP: (HSZ): Plama na generalskim mundurze, Gazeta Krakowska, 2006-02-01

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	popęd	popędy
D.	popędu	popędów
C.	popędowi	popędom
B.	popęd	popędy
N.	popędem	popędami
Ms.	popędzie	popędach
W.	popędzie	popędy

Składnia

popęd

do CZEGO

2. pożądanie seksualne

Definicja

silna chęć zaspokojenia potrzeb seksualnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Połączenia

silny, wzmożony popęd; popęd płciowy, seksualny
popęd do dzieci, do kobiet, do mężczyzn, do płci przeciwnej
brak, zanik popędu
popęd spada u kogoś
odczuwać, czuć; mieć; hamować; zwiększać popęd; obniżenie, osłabienie; rozładowanie, zaspakajanie; zaburzenia popędu
panować, zapanować nad popędem

Cytaty

	Należy jednak pamiętać, że alkohol w nadmiarze, zamiast pobudzać, osłabia popęd i sprawność: u mężczyzn wywołuje kłopoty z erekcją, u kobiet kłopoty z nawilżeniem pochwy. źródło: NKJP: Ksawery Knotz: Seks, jakiego nie znacie. Dla małżonków kochających Boga, 2009
	Zaspokojenie podstawowych potrzeb biologicznych przynosi przejściową poprawę nastroju. Nasycenie głodu, pragnienia, popędu seksualnego daje uczucie radości życia. źródło: NKJP: Antoni Kępiński: Melancholia, 1996
	Przy wszystkich formach antykoncepcji podkreślano, że są one na ogół łatwe w stosowaniu i nie wymagają panowania nad popędem. źródło: NKJP: Marek Dziewiecki: Miłość przemienia: przezwyciężanie trudności w małżeństwie i rodzinie, 2007
	Pedofilia to bolesna mieszanina impulsywności, strachu i pożądania [...].Tych skłonności nie można wyleczyć, można jednak nad nimi zapanować, tak jak w celibacie można panować nad popędem do kobiet. źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Ci mili panowie, Polityka, 2005-05-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	popęd	popędy
D.	popędu	popędów
C.	popędowi	popędom
B.	popęd	popędy
N.	popędem	popędami
Ms.	popędzie	popędach
W.	popędzie	popędy

Składnia

popęd

do KOGO

3. skłonność

Definicja

trudna do opanowania skłonność i potrzeba zachowywania się w określony sposób, zrobienia lub posiadania czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

niepohamowany; silny popęd do czegoś; niskie popędy
popęd do objadania się, do słodyczy; do sławy, do władzy; do malarstwa, do naśladowania, do tworzenia czegoś, do wiedzy

Cytaty

	Teraz łatwo powiedzieć, że przeszył mnie lodowaty grot tajemnicy [...]. Dziś łatwo, niezmiernie łatwo, a przy moich popędach stylistycznych wstrząsająco łatwo tak powiedzieć. Wtedy jednak daleko idące metafory nie przychodziły mi do głowy. źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Moje pierwsze samobójstwo i dziewięć innych opowieści, 2006
	Dwa wieki minęły jak przyszło mu to do głowy, a nastroje polskich piłkarzy wciąż kształtuje niepohamowany popęd do pomnażania gotówki za pracę względnie mierną. źródło: NKJP: Radosław Patroniak: Wielcy pechowcy?, Gazeta Poznańska, 2002-04-27
	- Czyli kompleks dziadka pozostał? Pechowe więzy krwi? - Dlaczego pechowe, może to moje szczęście? Może dzięki temu okiełznuję niskie popędy, żądzę zaszczytów? źródło: NKJP: Anna Żebrowska: Wnuk Stalina, Gazeta Wyborcza, 1996-03-29
	Wydaje się, że mieli rację ci wszyscy badacze, którzy nawiązując do Arystotelesa, stwierdzili, że jedną z konstytutywnych właściwości człowieka jest popęd do naśladowania rzeczywistości. źródło: NKJP: Zofia Mitosek (red.): Mimesis w literaturze, kulturze i sztuce, 1992

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	popęd	popędy
D.	popędu	popędów
C.	popędowi	popędom
B.	popęd	popędy
N.	popędem	popędami
Ms.	popędzie	popędach
W.	popędzie	popędy

Składnia

popęd

do CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 10.06.2014