Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | szopka |
szopki |
|
| D. | szopki |
szopek |
|
| C. | szopce |
szopkom |
|
| B. | szopkę |
szopki |
|
| N. | szopką |
szopkami |
|
| Ms. | szopce |
szopkach |
|
| W. | szopko |
szopki |
Pochodzenie
1. bożonarodzeniowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje
Połączenia
- betlejemska; bożonarodzeniowa, świąteczna, wigilijna; krakowska; tradycyjna, ruchoma, żywa szopka
- konkurs, wystawa szopek
- figurka z szopki
- kolędnicy z szopką
- budować, robić; podziwiać, wystawiać szopkę
Cytaty
|
Przed wyjazdem do Polski zdążyła nauczyć wychowanków kilkunastu kolęd. Własnoręcznie zrobiła szopkę z kartonu, drewna i słomy. źródło: NKJP: Halina Cywińska: Lubi ekstremalne wyzwania, Express Ilustrowany, 2002-01-19 |
|
|
W czasie świąt tradycyjnie odbywać się będą przy szopce koncerty kolęd w wykonaniu lokalnych muzyków i dzieci z toruńskich parafii. źródło: NKJP: Małgorzata Litwin: Szopka bez osiołka, Gazeta Miejska, 2002 |
|
|
Do tej pory Jarosław znany był z ruchomej szopki w klasztorze oo. dominikanów, gdzie można było oglądać ruchome postacie, kłaniające się małemu Jezuskowi. źródło: NKJP: (Ekz): Żywe szopki, Życie Podkarpackie, 2009-07-01 |
2. jasełka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Połączenia
- wystawić/wystawiać szopkę
- grać, zagrać w szopce Maryję (Józefa, pastuszka...)
Cytaty
|
Wtedy wystawiałyśmy szopkę. Moja siostra grała Matkę Boską, ja najczęściej świętego Józefa. źródło: NKJP: Maria Iwaszkiewicz: Z pamięci, 2006 |
|
|
Na początku proboszcz wystawiał z parafialnymi aktorami jasełka, szopki, „Betlejem Polskie”, dramaty o świętych, misterium Męki Pańskiej. źródło: NKJP: Janusz Kędracki: Muzykująca parafia pod Kielcami, Gazeta Wyborcza, 1994-04-07 |
3. satyryczna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr
Połączenia
- szopka noworoczna, polityczna, satyryczna
Cytaty
|
Trzecia już z kolei szopka noworoczna wzbudziła entuzjazm widowni, uśmieszki, a czasem złość wśród postaci, które zostały przedstawione. źródło: NKJP: Józef Figura: Szopka pod Ratuszem, Tygodnik Podhalański, 1997 |
|
|
Koncept satyrycznej szopki od Zielonego Balonika po telewizyjne rewietki zasadza się na doborze piosenek nadających się do sparafrazowania. źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: Dowcipy dożylne, Polityka, 2008-12-06 |
|
|
O tym, że Kornel M. nie był pariasem na Parnasie, świadczy pojawianie się jego kukiełki w szopkach pióra Tuwima, Słonimskiego, Lechonia i Hemara. źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: U Kornela w duszy niedziela, Polityka, 2003-08-23 |
|
|
Kiedy frekwencja granych rokrocznie szopek politycznych w Warszawie spadała, przedsiębiorczy nasz impresario, mecenas Winiarski, organizował tournée po Polsce. źródło: NKJP: Jerzy Zaruba: Z pamiętników bywalca, 2007 |
4. niestosowny żart
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- robić sobie, urządzać szopkę z czegoś
Cytaty
|
To co się dzieje z werdyktami w naszej lidze, to już jakaś szopka. Zawodnikom odechciewa się trenować. źródło: NKJP: Bartłomiej H. Czekański: Wygrany... na deskach, Gazeta Wrocławska, 2002-09-23 |
|
|
Szopki sobie robi, a tu ojczyzna... W ogóle takich nie potrzebujemy w podziemiu!... źródło: NKJP: Tomasz Domaniewski: Niedaleko od prawdy, 1975 |
5. pozorowane zachowanie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- istna szopka
- szopka z konkursem (na dyrektora), z wyborami
Cytaty
|
Gdy prezydent i kardynał Macharski uroczyście przecinali wstęgę z okazji otwarcia 7,5 km odcinka autostrady, dostało się w „Dzienniku” nie tylko dostojnikom, ale i Markowi Polowi zwanemu Winietu. - To była szopka jak za dawnych lat. źródło: NKJP: Krystyna Lubelska: Serwis po herbacie, Polityka, 2003-10-04 |
|
|
Zastanawiam się, po co te szopki z pseudokonkursami bądź wymaganiami, skoro ta pani już dzisiaj głośno mówi, gdzie będzie niebawem pracowała. źródło: NKJP: Szanowna Redakcjo!, Nakielski Czas, 2003-08-06 |
|
|
Nasza rodzima szopka z prywatyzacją została uruchomiona po to, by uwłaszczyć byłą nomenklaturę i stworzyć oligarchię finansową. źródło: NKJP: Tygodnik Podhalański, 1999 |
|
|
Ku zaskoczeniu w tłumie można było zobaczyć młodych ludzi z butelkami szampana czy piwa w ręku, wcale się z tym nie ukrywających. Wówczas nasunęło mi się pytanie, po co ta cała szopka z kontrolą i jak precyzyjna ona była? źródło: NKJP: Moris: Sylwester w Brukseli, Głos Siemiatycz, 2008-11-01 |
Składnia
|
+ | szopka | + |
(z CZYM)
|
6. mała
Cytaty
6.a budowla
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | szopa |
Cytaty
|
Jest to kryta papą szopka czy budka z rozbiórkowej cegły [...]. Co skryte jest pod pieczęcią w szopce? [...] da się widzieć tylko na okiennej framudze okruszki chitynowych skrzydełek i odnóży pożartych przez pająki much i nic, nic więcej. Od strony dziedzińca natomiast ta mała szopka przygnieciona jest ogromnym kamiennym, żelaznym, a także z gliny, drewna i sztucznych materiałów nawet zwałowiskiem. źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002 |
6.b na głowie
Definicja
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | szopa |
Cytaty
|
Ja uwielbiam jak chłopak ma kręcone włosy. Ale nie takie długie do ramion, tylko po prostu taka mała szopka na głowie. źródło: NKJP: Internet |