UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

skłonność

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: skłonny; zob. skłonić

1. upodobanie

Definicja

upodobanie, które trudno jest opanować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pociąg

Połączenia

  • duża, krańcowa, nadzwyczajna, niepohamowana, obsesyjna, ogromna, silna, szczególna, wielka, wyjątkowa, wyraźna, wysoka; nadmierna, przesadna, zbytnia; mała, niewielka, niska; naturalna; ludzka, narodowa, polska, powszechna, własna skłonność; grzeszne, złe; patologiczne, perwersyjne, sadystyczne; mordercze, samobójcze skłonności; skłonności biseksualne, homoseksualne, lesbijskie, pedofilskie, seksualne; autorytarne, dyktatorskie, lewicowe, liberalne, polityczne, przywódcze, totalitarne; przestępcze
  • skłonność człowieka, jednostki, kobiety, mężczyzny; inwestorów, kierowcy, pisarza, polityków, pracodawców, przedsiębiorców; obywateli, Polaków, rządu, społeczeństwa; banków, firm, gospodarstw domowych, przedsiębiorstw
  • skłonność do mówienia czegoś; do budowania czegoś, do działań, do gry, do podejmowania czegoś, do tworzenia czegoś, do współpracy; do inwestowania, do oszczędzania; do jakichś zachowań, do jakiegoś życia; do buntu, do ucieczki; do dominacji, do ekspansji; do kompromisu, do poświęceń, do ustępstw; do alkoholu, do hazardu, do kieliszka, do nadużywania czegoś, do ryzyka; do biseksualizmu, do pedofilii; do fantazjowania, do kłamstwa, do konfabulacji; do refleksji, do żartów
  • skłonność i potrzeba czegoś; humor i skłonność, zdolność i skłonność; nawyki i skłonności
  • brak, przejaw; spadek, wzrost skłonności
  • człowiek, osoba ze skłonnościami
  • skłonność cechuje kogoś, rośnie, spada
  • ulec skłonności
  • mieć, przejawiać, ujawniać, wykazać/wykazywać, zdradzać; osłabić, zmniejszyć, zwiększyć skłonność
  • znany ze skłonności
  • wpływać na skłonność; podejrzewać, posądzać o skłonności

Cytaty

Był człowiekiem religijnym o skłonnościach do działalności misjonarskiej.

źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 2002

Osobą znaną ze skłonności do żartów - zazwyczaj dość rubasznych - był redaktor Władysław Figiel.

źródło: NKJP: Śmiech śmiechem..., Dziennik Polski, 2000-10-28

Od dawna nikogo nie kochał, nigdy też nie miał uświadomionych skłonności do chłopców, przez co w szkole i w armii uchodził nawet za dziwaka.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001

Przejawiali zazwyczaj skłonności sadystyczne i nic dziwnego, skoro byli całkowicie bezkarni.

źródło: NKJP: Cwetan Todorow: W imieniu narodu, Gazeta Wyborcza, 1994-08-06

- Nie mam skłonności, by mieć męża [...].

źródło: NKJP: san: Mąż swego męża?, Echo Dnia, 2005-11-23

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skłonność
skłonności
D. skłonności
skłonności
C. skłonności
skłonnościom
B. skłonność
skłonności
N. skłonnością
skłonnościami
Ms. skłonności
skłonnościach
W. skłonności
skłonności

Składnia

bez ograniczeń + skłonność +
do KOGO/CZEGO
bez ograniczeń + skłonność +
JAKA
bez ograniczeń + skłonność +
żeby ZDANIE

2. tendencja

Definicja

łatwe uleganie czemuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  podatność, tendencja
hiperonimy:  słabość

Połączenia

  • duża; atawistyczna, dziedziczna, genetyczna, przyrodzona, rodzinna, wrodzona skłonność; skłonności alergiczne
  • skłonność do alergii, do chorób, do nadciśnienia, do nadwagi, do otyłości, do przeziębień, do tycia; do agresji, do depresji, do histerii, do irytacji, do melancholii, do pesymizmu, do załamania psychicznego; do nałogu
  • cera, skóra ze skłonnością
  • mieć, odziedziczyć, przejawiać skłonność
  • obciążony skłonnością

Cytaty

Skóra ze skłonnościami do przetłuszczania się sprzyja zasiedlaniu się różnych mikroorganizmów [...].

źródło: NKJP: Katarzyna Montgomery: Wiosna! - czapki z głów!, Magazyn nr 16 dodatek do Gazety Wyborczej, 1996-04-19

Masz skłonność do irytacji, wybuchów gniewu, odwetu.

źródło: NKJP: Krystyna Konaszewska-Rymarkiewicz: Interpretacja horoskopu - podstawy, 1997

Być może dziedzicznej skłonności do otyłości przypisuje się zbyt duże znaczenie, kosztem predyspozycji do otyłości nabytych w okresie prenatalnym.

źródło: NKJP: Bożena Zambrzycka: I ty możesz schudnąć: hipnoza, najnowsze diety, programy odchudzające, leczenie farmakologiczne i chirurgiczne, 2001

Poważnym powikłaniem przy przewlekłej terapii steroidami jest cukrzyca [...] – zwłaszcza jeżeli pacjent pochodzi z rodziny obciążonej skłonnością do cukrzycy.

źródło: NKJP: Danuta Myłek: Alergie, 2001

Wskazane jest szczególnie dla dzieci mających skłonności alergiczne, z tak zwaną skazą białkową.

źródło: NKJP: Wiktoria Sobczyk: Substancje obce w żywności. Żywność bezpieczna, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skłonność
skłonności
D. skłonności
skłonności
C. skłonności
skłonnościom
B. skłonność
skłonności
N. skłonnością
skłonnościami
Ms. skłonności
skłonnościach
W. skłonności
skłonności

Składnia

bez ograniczeń + skłonność +
do CZEGO
bez ograniczeń + skłonność +
JAKA
Data ostatniej modyfikacji: 15.07.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj