UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zezwolić

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

st.pol. zwolić 'wyratować, ocalić; wyrazić zgodę, przystać na coś'

z psł. *sъ-voliti 'wyrazić swą wolę, pozwolić, zezwolić'

We współczesnym języku pol. zachowane tylko formy prefigowane od st.pol. zwolić (do-, po-, przy-, zez-, wy-zwolić), to zaś od psł. czasownika prefigowanego *sъvoliti < *voliti 'wyrażać swoją wolę, wybierać'.

1. pozwolić

Definicja

książk.

zgodzić się na coś, zwykle oficjalnie z urzędu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pozwolić

Połączenia

sąd zezwolił; lekarze, rodzice zezwolili; władze zezwoliły
zezwolić na budowę, na druk, na polowanie, na publikację wizerunku, na użycie

Cytaty

	Sławek podnosił dumnie głowę i to był znak dla licznie obecnych ochroniarzy, by zezwolili dziennikarzom robić zdjęcia. źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006
	- Mogę się rozejrzeć? - spytałem. - Jeśli koniecznie musisz, to patrz - zezwolił łaskawie komisarz. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Siostra Komandosa, 1997
	- Lekarze zezwolili mi już na treningi. W Niemczech leczyłem się i zarazem ćwiczyłem na bieżni oraz na specjalnej trampolinie. źródło: NKJP: (M): Piłkarze Wisły Kraków polecieli na Lazurowe Wybrzeże, Express Ilustrowany, 2003-02-10
	Tylko papież np. może zezwolić duchownemu na powrót do życia świeckiego i na zawarcie związku małżeńskiego. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997
	Wczoraj zezwolono opuścić Polskę 36-letniej obywatelce Ukrainy, która w niedzielę wyskoczyła z pociągu jadącego z Czerniowiec wraz z czterema torbami, zawierającymi 120 litrów spirytusu. źródło: NKJP: Skok ze spirytusem, Dziennik Polski, 2001-02-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zezwolę	zezwolimy
2 os.	zezwolisz	zezwolicie
3 os.	zezwoli	zezwolą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zezwoliłem +(e)m zezwolił	zezwoliłam +(e)m zezwoliła	zezwoliłom +(e)m zezwoliło	zezwoliliśmy +(e)śmy zezwolili	zezwoliłyśmy +(e)śmy zezwoliły
2 os.	zezwoliłeś +(e)ś zezwolił	zezwoliłaś +(e)ś zezwoliła	zezwoliłoś +(e)ś zezwoliło	zezwoliliście +(e)ście zezwolili	zezwoliłyście +(e)ście zezwoliły
3 os.	zezwolił	zezwoliła	zezwoliło	zezwolili	zezwoliły

bezosobnik: zezwolono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zezwólmy
2 os.	zezwól	zezwólcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zezwoliłbym bym zezwolił	zezwoliłabym bym zezwoliła	zezwoliłobym bym zezwoliło	zezwolilibyśmy byśmy zezwolili	zezwoliłybyśmy byśmy zezwoliły
2 os.	zezwoliłbyś byś zezwolił	zezwoliłabyś byś zezwoliła	zezwoliłobyś byś zezwoliło	zezwolilibyście byście zezwolili	zezwoliłybyście byście zezwoliły
3 os.	zezwoliłby by zezwolił	zezwoliłaby by zezwoliła	zezwoliłoby by zezwoliło	zezwoliliby by zezwolili	zezwoliłyby by zezwoliły

bezosobnik: zezwolono by

bezokolicznik: zezwolić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zezwoliwszy

gerundium: zezwolenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zezwolenie	zezwolenia
D.	zezwolenia	zezwoleń
C.	zezwoleniu	zezwoleniom
B.	zezwolenie	zezwolenia
N.	zezwoleniem	zezwoleniami
Ms.	zezwoleniu	zezwoleniach
W.	zezwolenie	zezwolenia

odpowiednik aspektowy: zezwalać

Składnia

Rz_osobowy	+	zezwolić	+	KOMU + na CO
Rz_osobowy	+	zezwolić	+	KOMU + żeby ZDANIE
Rz_osobowy	+	zezwolić	+	BEZOKOLICZNIK + KOMU
	+	zezwolić	+	MOWA WPROST

2. uznać za dopuszczalne

Definicja

książk.

uznać za dopuszczalne według obowiązującego prawa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

Połączenia

konstytucja, prawo, uchwała, umowa, ustawa zezwoli na coś
zabronić albo zezwolić

Cytaty

Dziś w Anglii szykują prawo, które zezwoli na zamykanie meczetów. Świat to rozumie; mną również wstrząsnęły zamachy w londyńskim metrze.

źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Izrael już nie frunie, 2006

Jest pan członkiem instytucji, która od z górą dwóch lat nie może uchwalić ustawy zmieniającej prawo, które zezwoliło na to, aby w ubiegłym roku - całkowicie legalnie - złodzieje fonograficzni ukradli mi blisko miliard złotych.

źródło: NKJP: Kazik Staszewski: Dlaczego Kazik nie wierzy politykom, Gazeta Wyborcza 1993-01-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zezwolę	zezwolimy
2 os.	zezwolisz	zezwolicie
3 os.	zezwoli	zezwolą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zezwoliłem +(e)m zezwolił	zezwoliłam +(e)m zezwoliła	zezwoliłom +(e)m zezwoliło	zezwoliliśmy +(e)śmy zezwolili	zezwoliłyśmy +(e)śmy zezwoliły
2 os.	zezwoliłeś +(e)ś zezwolił	zezwoliłaś +(e)ś zezwoliła	zezwoliłoś +(e)ś zezwoliło	zezwoliliście +(e)ście zezwolili	zezwoliłyście +(e)ście zezwoliły
3 os.	zezwolił	zezwoliła	zezwoliło	zezwolili	zezwoliły

bezosobnik: zezwolono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zezwólmy
2 os.	zezwól	zezwólcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zezwoliłbym bym zezwolił	zezwoliłabym bym zezwoliła	zezwoliłobym bym zezwoliło	zezwolilibyśmy byśmy zezwolili	zezwoliłybyśmy byśmy zezwoliły
2 os.	zezwoliłbyś byś zezwolił	zezwoliłabyś byś zezwoliła	zezwoliłobyś byś zezwoliło	zezwolilibyście byście zezwolili	zezwoliłybyście byście zezwoliły
3 os.	zezwoliłby by zezwolił	zezwoliłaby by zezwoliła	zezwoliłoby by zezwoliło	zezwoliliby by zezwolili	zezwoliłyby by zezwoliły

bezosobnik: zezwolono by

bezokolicznik: zezwolić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zezwoliwszy

gerundium: zezwolenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zezwolenie	zezwolenia
D.	zezwolenia	zezwoleń
C.	zezwoleniu	zezwoleniom
B.	zezwolenie	zezwolenia
N.	zezwoleniem	zezwoleniami
Ms.	zezwoleniu	zezwoleniach
W.	zezwolenie	zezwolenia

odpowiednik aspektowy: zezwalać

Składnia

Rz_nieżywotny	+	zezwolić	+	(KOMU) + na CO
Rz_nieżywotny	+	zezwolić	+	(KOMU) + żeby ZDANIE
Rz_nieżywotny	+	zezwolić	+	BEZOKOLICZNIK + KOMU

Data ostatniej modyfikacji: 31.07.2018