Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. słuchać
1. w czyjeś słowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
Połączenia
- wsłuchać się w ciszę, w głosy, w muzykę, w słowa
- wsłuchać się dobrze, uważnie
- warto wsłuchać się
Cytaty
|
Postarajmy się wsłuchać w słowa Ojca Świętego i dobrze wykorzystać ich przesłanie. źródło: NKJP: Wojciech Grochowski: Słowo Prezydenta Torunia, Gazeta Miejska, 1999, nr 11 |
|
|
Jeśli dobrze wsłuchać się w nawoływania samca, to można żabę wypatrzeć na liściu. źródło: NKJP: Rozalia Ćwiertnia: Nadrzewna żabka, Gazeta Krakowska, 2004-09-10 |
|
|
A jak się wsłuchać w niemiecką mowę, w to prawdziwe językowe staccato, to nic tylko jak strzelanina z broni maszynowej. źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wsłucham się |
wsłuchamy się |
|||
| 2 os. |
wsłuchasz się |
wsłuchacie się |
|||
| 3 os. |
wsłucha się |
wsłuchają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wsłuchałem się +(e)m się wsłuchał |
wsłuchałam się +(e)m się wsłuchała |
wsłuchałom się +(e)m się wsłuchało |
wsłuchaliśmy się +(e)śmy się wsłuchali |
wsłuchałyśmy się +(e)śmy się wsłuchały |
| 2 os. |
wsłuchałeś się +(e)ś się wsłuchał |
wsłuchałaś się +(e)ś się wsłuchała |
wsłuchałoś się +(e)ś się wsłuchało |
wsłuchaliście się +(e)ście się wsłuchali |
wsłuchałyście się +(e)ście się wsłuchały |
| 3 os. |
wsłuchał się |
wsłuchała się |
wsłuchało się |
wsłuchali się |
wsłuchały się |
bezosobnik: wsłuchano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wsłuchajmy się |
|
| 2 os. |
wsłuchaj się |
wsłuchajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wsłuchałbym się bym się wsłuchał |
wsłuchałabym się bym się wsłuchała |
wsłuchałobym się bym się wsłuchało |
wsłuchalibyśmy się byśmy się wsłuchali |
wsłuchałybyśmy się byśmy się wsłuchały |
| 2 os. |
wsłuchałbyś się byś się wsłuchał |
wsłuchałabyś się byś się wsłuchała |
wsłuchałobyś się byś się wsłuchało |
wsłuchalibyście się byście się wsłuchali |
wsłuchałybyście się byście się wsłuchały |
| 3 os. |
wsłuchałby się by się wsłuchał |
wsłuchałaby się by się wsłuchała |
wsłuchałoby się by się wsłuchało |
wsłuchaliby się by się wsłuchali |
wsłuchałyby się by się wsłuchały |
bezosobnik: wsłuchano by się
bezokolicznik: wsłuchać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wsłuchawszy się
gerundium: wsłuchanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wsłuchanie się |
wsłuchania się |
| D. | wsłuchania się |
wsłuchań się |
| C. | wsłuchaniu się |
wsłuchaniom się |
| B. | wsłuchanie się |
wsłuchania się |
| N. | wsłuchaniem się |
wsłuchaniami się |
| Ms. | wsłuchaniu się |
wsłuchaniach się |
| W. | wsłuchanie się |
wsłuchania się |
odpowiednik aspektowy: wsłuchiwać się
Składnia
| Rzosobowy | + | wsłuchać się | + |
w CO
|
2. w siebie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- wsłuchać się w siebie, w swoje uczucia, w swój organizm
- warto wsłuchać się
Cytaty
|
[...] siedzi skulona pod ścianą, cała się trzęsie, próbuje wsłuchać się w siebie, ale nie ma pojęcia, co się w niej dzieje, plątanina uczuć, z której nic jednoznacznego nie da się wyczytać. źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000 |
|
|
Zachowywał się niezręcznie, nie umiał wsłuchać się w moje ciało. To była moja ostatnia scena łóżkowa… źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996 |
|
|
Trzeba wsłuchać się w potrzeby młodego człowieka, jego obawy, uwarunkowania, aby odpowiednio reagować. źródło: NKJP: Rafał Ryszka: Mistrz i przewodnik, Wychowawca, 2007, nr 174 |
|
|
Zaprzeczeniem powyższej zasady jest ocenianie i osądzanie współmałżonka, zanim wsłuchamy się w to, co on myśli i przeżywa. źródło: NKJP: Marek Dziewiecki: Miłość przemienia: przezwyciężanie trudności w małżeństwie i rodzinie, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wsłucham się |
wsłuchamy się |
|||
| 2 os. |
wsłuchasz się |
wsłuchacie się |
|||
| 3 os. |
wsłucha się |
wsłuchają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wsłuchałem się +(e)m się wsłuchał |
wsłuchałam się +(e)m się wsłuchała |
wsłuchałom się +(e)m się wsłuchało |
wsłuchaliśmy się +(e)śmy się wsłuchali |
wsłuchałyśmy się +(e)śmy się wsłuchały |
| 2 os. |
wsłuchałeś się +(e)ś się wsłuchał |
wsłuchałaś się +(e)ś się wsłuchała |
wsłuchałoś się +(e)ś się wsłuchało |
wsłuchaliście się +(e)ście się wsłuchali |
wsłuchałyście się +(e)ście się wsłuchały |
| 3 os. |
wsłuchał się |
wsłuchała się |
wsłuchało się |
wsłuchali się |
wsłuchały się |
bezosobnik: wsłuchano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wsłuchajmy się |
|
| 2 os. |
wsłuchaj się |
wsłuchajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wsłuchałbym się bym się wsłuchał |
wsłuchałabym się bym się wsłuchała |
wsłuchałobym się bym się wsłuchało |
wsłuchalibyśmy się byśmy się wsłuchali |
wsłuchałybyśmy się byśmy się wsłuchały |
| 2 os. |
wsłuchałbyś się byś się wsłuchał |
wsłuchałabyś się byś się wsłuchała |
wsłuchałobyś się byś się wsłuchało |
wsłuchalibyście się byście się wsłuchali |
wsłuchałybyście się byście się wsłuchały |
| 3 os. |
wsłuchałby się by się wsłuchał |
wsłuchałaby się by się wsłuchała |
wsłuchałoby się by się wsłuchało |
wsłuchaliby się by się wsłuchali |
wsłuchałyby się by się wsłuchały |
bezosobnik: wsłuchano by się
bezokolicznik: wsłuchać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wsłuchawszy się
gerundium: wsłuchanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wsłuchanie się |
wsłuchania się |
| D. | wsłuchania się |
wsłuchań się |
| C. | wsłuchaniu się |
wsłuchaniom się |
| B. | wsłuchanie się |
wsłuchania się |
| N. | wsłuchaniem się |
wsłuchaniami się |
| Ms. | wsłuchaniu się |
wsłuchaniach się |
| W. | wsłuchanie się |
wsłuchania się |
odpowiednik aspektowy: wsłuchiwać się
Składnia
| Rzosobowy | + | wsłuchać się | + |
w CO
|