UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wieśniak

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. wieś

1. dawny rolnik

Definicja

w dawnych czasach: osoba urodzona i mieszkająca na wsi, żyjąca z uprawy ziemi

Noty o użyciu

Używane także w odniesieniu do współcześnie żyjących takich osób w krajach słabo rozwiniętych.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bamber, wsiur

Połączenia

  • prosty, zwykły; miejscowy; ubogi; stary wieśniak

Cytaty

To plemię szczupłych i wysokich pasterzy i wojowników rządziło czterokrotnie liczniejszym ludem Hutu, przysadzistych i krępych wieśniaków pracujących na roli.

źródło: NKJP: Adam Leszczyński: W jądrze ciemności, Polityka, 2004-04-10

Prosty wieśniak ośmiela się sięgać po rządy w państwie! W pół wieku później plebejskie pochodzenie nie stanowiło już w niczyich oczach żadnej przeszkody.

źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Długi romans z muzą Klio, 2007

Monarcha przeżył rządy 21 premierów i 17 wojskowych zamachów stanu. Szczególną sympatię zaskarbił sobie u wieśniaków, bo wspiera modernizację wsi.

źródło: NKJP: Niech żyje król Bhumibol!, Polityka, 2006-06-17

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieśniak
wieśniacy
ndepr
wieśniaki
depr
D. wieśniaka
wieśniaków
C. wieśniakowi
wieśniakom
B. wieśniaka
wieśniaków
N. wieśniakiem
wieśniakami
Ms. wieśniaku
wieśniakach
W. wieśniaku
wieśniacy
ndepr
wieśniaki
depr

2. prostak

Definicja

pot.  pogard. 
człowiek oceniany przez mówiącego jako głupi, prymitywny lub nieumiejący się odpowiednio zachować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bamber, burak, cep, cham, czereśniak, jaskiniowiec, kmieć, kmiot, kmiotek, prymityw, wiochmen, wsiok, wsiur

Połączenia

  • taki, zwykły wieśniak
  • wieśniak z tego faceta
  • ale wieśniak z tego kogoś

Cytaty

- O, jaki hardy! Nie jesteśmy godni, aby szanowny pan się do nas odezwał? - burknął chłopiec z Lenenji. - Do ciebie mówię, wieśniaku!

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem. Kamień na szczycie. Kroniki Drugiego Kręgu, księga I, cz 1, 2005

- A cicho mi tam, bo nigdzie nie pojadę! Nie będą mną rządzić jakieś wieśniaki z miasteczka X!

źródło: NKJP: Nabici w wycieczkę, Dziennik Polski, 1999-04-30

Na trybunach wisiał olbrzymi napis: „Szymański, ty wieśniaku”, ale zawodnik Pamapolu niewiele sobie z tego robił.

źródło: NKJP: Leszek Jaźwiecki: Jastrzębie pazury, Trybuna Śląska, 2004-04-07

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieśniak
wieśniacy
ndepr
wieśniaki
depr
D. wieśniaka
wieśniaków
C. wieśniakowi
wieśniakom
B. wieśniaka
wieśniaków
N. wieśniakiem
wieśniakami
Ms. wieśniaku
wieśniakach
W. wieśniaku
wieśniacy
ndepr
wieśniaki
depr
Data ostatniej modyfikacji: 03.09.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj