Chronologizacja
Pochodzenie
płn. psł. *slychati, *slyšǫ
Czasownik wtórny w stosunku do psł. *slyšati ‘odbierać wrażenia słuchowe, nie być głuchym, pojmować coś, dowiadywać się o czymś za pomocą słuchu’
Por. słyszeć.
1. dźwięki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Połączenia
- słychać dzwonek, dźwięk, echo, głosy, gwizd, huk, jęki, krzyki, muzykę, narzekania, odgłosy, pisk, płacz, pukanie, szepty, szum, śmiech, śpiew, tętent, trzask, trzaśnięcie (drzwiami), tupot, warkot, wołanie, wrzask, wystrzały
- w ciszy, w słuchawce słychać coś
- dobrze, słabo, źle słychać; w oddali; wszędzie, zewsząd słychać coś
Cytaty
|
Za murem, niedaleko, zagwizdała lokomotywa, a potem słychać było dudnienie pociągu. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990 |
|
|
- Kłócicie się? - zapytał. - Słychać was na całym osiedlu. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998 |
|
|
Telefon. Stąd nie słychać, że u niej dzwoni. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008 |
|
|
Sprzed lat pamiętam jedno takie przyjęcie. [...] wielki stół na środku zawalony jedzeniem, butelkami, ryczące radio, że nie słychać, co mówi sąsiad, a tłok - że nie sposób głowy obrócić. źródło: NKJP: Kira Gałczyńska: Nie wrócę tu nigdy, czyli Pożegnanie z Mazurami, 1998 |
|
|
Przełknąłem ślinę i modliłem się, żeby nie było słychać, jak mi burczy w brzuchu. źródło: NKJP: Dariusz Rekosz: Czarny Maciek i wenecki starodruk, 2010 |
Odmiana
część mowy: czasownik
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
|
słychać |
Czas przeszły
|
było słychać |
Tryb rozkazujący
|
niech będzie słychać |
Tryb warunkowy
Czas teraźniejszy
|
słychać by |
Czas przeszły
|
byłoby słychać |
bezokolicznik:
być słychać
Składnia
| Ø | + | słychać | + |
KOGO/CO
|
| Ø | + | słychać | + |
że ZDANIE | jak ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|
| Ø | + | słychać | + |
JAK
|
2. o czymś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Cytaty
|
Nasze posłanki nie robią nic dla mieszkańców, nic o nich nie słychać, nie wiem, czy realizują swoje programy wyborcze. źródło: NKJP: Andrzej Plęs: Gazeta Krakowska, 2003-03-19 |
|
|
Największy ubezpieczyciel Włoch, trzeci co do wielkości w Europie, jest jedną z najbardziej tajemniczych firm świata. Działa, ale jakoś mało o nim słychać. źródło: NKJP: Włosi wychodzą z cienia, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2001-05-09 |
|
|
Teraz słychać, że o mandat radnego w Chorzowie ubiegać się będzie inny uczestnik pierwszej edycji „Big Brothera”. źródło: NKJP: Polityka i obyczaje, Polityka, 2002-07-20 |
|
|
Ale o Radzie Miasta słychać, że zajmuje się głównie debatowaniem nad zmianą nazw ulic. źródło: NKJP: Anna Bikont: Przewidziany do stanowisk, Gazeta Wyborcza, 1993-05-31 |
Odmiana
część mowy: czasownik
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
|
słychać |
Czas przeszły
|
było słychać |
Tryb rozkazujący
|
niech będzie słychać |
Tryb warunkowy
Czas teraźniejszy
|
słychać by |
Czas przeszły
|
byłoby słychać |
bezokolicznik:
być słychać
Składnia
| Ø | + | słychać | + |
(CO) +
o KIM/CZYM
|
| Ø | + | słychać | + |
(o KIM/CZYM) +
że ZDANIE
|